Magazine 01 februari 2009

Gespot - februari 2009

Wat gebeurt er aan het front van wetenschap en onderzoek? Een maandelijkse selectie van lezenswaardige publicaties uit binnen- en buitenland.

Dit artikel is verschenen in de Accountant nr. 2, 2009

Bekijk alle artikelen uit dit nummer

» Download dit artikel in pdf

Historisch overzicht Nederlandse bijdrage aan IASC

Het NIVRA werd in 1973 uitgenodigd om medeoprichter van het International Accounting Standards Committee (IASC) te worden en heeft zijn zetel in het IASC behouden tot het einde van die organisatie in 2000. Op grond van een historisch overzicht van de tussenliggende periode wordt geconcludeerd dat Nederland weliswaar een respectabele bijdrage aan het IASC heeft geleverd, maar dat toch rond 2000 een verdere rol voor Nederland minder vanzelfsprekend was. Een belangrijke oorzaak hiervan was dat wereldwijd en ook binnen het IASC de aard en de aanpak van regelgeving voor verslaggeving in de besproken periode belangrijk zijn veranderd, maar dat in Nederland deze ontwikkeling onvoldoende is onderkend en nagevolgd.

• Kees Camfferman, Het Nederlandse lidmaatschap van het IASC, 1973-2000. MAB, januari/februari 2009

Fraude in de financiële rapportage

Financiële rapportagefraude leidde in de Verenigde Staten tot nieuwe wetgeving en in de jaren daarna tot een grote stroom aanklachten van malversaties in de jaarrekening. De auteurs onderzoeken wat de aard van de vermeende malversaties is geweest vanaf 2000 en of hierin een ontwikkeling te zien is ten opzichte van onderzoeken die de periode 1980-2000 bestreken. Geconcludeerd wordt dat het aandeel fraudegevallen dat betrekking heeft op fictieve en op niet-gerealiseerde opbrengsten sterk is toegenomen, terwijl het aandeel van fraude samenhangend met het niet juist waarderen van activa is afgenomen. De auteurs concluderen mede op grond hiervan dat er aanleiding is te veronderstellen dat een groot deel van de overtredingen ontdekt had moeten kunnen worden door interne en/of externe gegevensgerichte controle.

• Kristina Linke en Jim Emanuels, Een exploratief onderzoek naar fraude in de financiële rapportage. MAB, januari/februari 2009

Keuze prestatiemaatstaven en hoogte van bonus

Wat zijn de effecten van de keuze van prestatiemaatstaven op de bonus die managers krijgen uitbetaald? Voortbouwend op recent management accounting onderzoek wordt gekeken of managers die worden beoordeeld aan de hand van meer maatstaven of aan de hand van niet-financiële en individuele maatstaven een groter deel van hun maximale bonus weten binnen te halen dan managers die alleen op geaggregeerde financiële resultaten worden afgerekend. De hypotheses worden getoetst met behulp van data uit de jaarrekeningen van Nederlandse ondernemingen. Deze data blijken de voorspellingen van het theoretisch model niet te ondersteunen.

• Janine F. Hogendoorn en Victor S. Maas, Beïnvloedt de keuze van prestatiemaatstaven de hoogte van de bonus? Een onderzoek bij Nederlandse beursgenoteerde ondernemingen. MAB, januari/februari 2009

De rol van de public controller

De public controller wordt in Nederland een steeds grotere rol en verantwoordelijkheid toegekend. Werd deze functionaris vijftien jaar geleden nog geassocieerd met de financiële bedrijfsvoering, tegenwoordig wordt de public controller binnen overheidsorganisaties verantwoordelijk gehouden voor de strategiebepaling, de risicobeheersing en zelfs het oplossen van maatschappelijke vraagstukken waar een overheidsorganisatie zich voor gesteld ziet. Dit artikel gaat in op de wenselijkheid, maar ook op het gevaar van deze functieverbreding.

• Rick Anderson, De rol van de public controller. MAB, januari/februari 2009

Hoeveel nieuwe informatie in winstaankondigingen?

Ball en Shivakumar onderzoeken het relatieve belang van winstaankondigingen voor de kapitaalmarkt. Zij onderzoeken de associatie tussen het rendement op aandelen over een jaar en de winstaankondigingen over de vier kwartalen. Kwartaalwinstaankondigingen blijken slechts bescheiden incrementele informatiewaarde te hebben. Dit is in overeenstemming met de visie dat de primaire economische rol van gerapporteerde winsten niet ligt in het tijdig verstrekken van nieuwe informatie aan de kapitaalmarkt, maar veeleer in het gebruik van deze informatie in leningsen beloningscontracten.

• Ray Ball en Lakshmanan Shivakumar, How Much New Information Is There in Earnings. Journal of Accounting Research, volume 46, no 5, december 2008, pages 975-1016

Additionele gegevensverstrekking ondernemingen met private equity investors

De auteurs onderzoeken het disclosurebeleid van Belgische ondernemingen die een financiering ontvangen van professionele private equity investeringsmaatschappijen. Als deze investeringsmaatschappijen gaan participeren in private (niet-beursgenoteerde) ondernemingen dan leidt dat tot belangrijke veranderingen in de governance-structuur. De auteurs vinden geen bewijs dat sprake is van meer disclosure in de jaren voor de PE-financiering (omdat ondernemingen kwalitatief goed uit de bus willen komen), maar er is wel sprake van een significante ommezwaai naar meer disclosure in de jaren na de PE-finaniering. Dit laatste geldt echter alleen bij hoge kapitaalparticipaties.

• Christof Beuselinck, Marc Deloof en Sophie Manigart, Private Equity Investments and Disclosure Policy. European Accounting Review, volume 17, no 4, 2008, pages 607-639