Magazine 01 februari 2009

'Aanvulling op andere opleidingen'

Opleidingsinstituut BBP biedt sinds kort in Nederland een studieprogramma aan dat opleidt voor een diploma van de Engelse Association of Chartered Certified Accountants (ACCA). Volgens eigen zeggen 'the world's largest accountancy body'. Ronkende woorden, maar wat kun je met het ACCA-diploma en wat niet?

Dit artikel is verschenen in de Accountant nr. 2, 2009

Bekijk alle artikelen uit dit nummer

» Download dit artikel in pdf

ACCA biedt nu ook programma in Nederland aan

Iedereen kan accountant worden, als hij beschikt over een zekere basiskennis van het Engels en van wiskunde en als hij minimaal 21 jaar is. Een illusie? Niet als het aan het internationale opleidingsinstituut BBP ligt. Op dit moment heeft BBP in Amsterdam zo'n honderd studenten die voor de ACCA-kwalificatie studeren. Daarnaast zijn er in ons land al zo'n 350 accountants die zich chartered certified accountant (de ACCA-titulatuur) mogen noemen. De werkzaamheden die ze in de praktijk verrichten liggen vaak vooral op het terrein van de Accountant-Administratieconsulent en de registercontroller. In ieder geval kan men met het ACCA-diploma niet aan de slag als RA. Daarvoor moet nog een aanvullend programma bij bijvoorbeeld NIVRA-Nyenrode worden gevolgd.

Graham Fairclough is managing director bij BBP en verantwoordelijk voor de ACCA-opleiding. "De meeste accountants met een ACCA-diploma werken in business. Een minderheid is werkzaam als openbaar accountant, met name voor de big four. Dat ze daar terechtkomen ligt voor de hand. Deze kantoren zijn onderdeel van een internationale organisatie. Dan is het handig als accountants een Engelstalige opleiding hebben gevolgd. Ik ben ervan overtuigd dat voor de Nederlandse kantoren van de big four de aanwezigheid van de ACCA-opleiding in Amsterdam van grote waarde is. Op deze manier is er altijd een ruim aanbod van internationaal georiënteerde accountants."

Aanvulling

Dat opleidingsinstituut BBP in Nederland de ACCA-opleiding aanbiedt, betekent niet dat men wil concurreren met andere opleidingen. Fairclough: "De nadruk binnen bijvoorbeeld NIVRA-Nyenrode ligt op audit. Dat is het sterke punt van die opleiding. Maar omdat slechts een beperkt aantal accountants zich met audit bezighoudt, is NIVRA-Nyenrode voor veel mensen niet de geschikte opleiding. ACCA vult dat gat."

Jeroen Buchel, coördinator educatie van het NIVRA, beschouwt de ACCA-opleiding niet als een grote concurrent voor de RA-opleidingen. "Ik denk dat het niveau van deze opleiding meer te vergelijken is met de studie voor AA. Het is in ieder geval duidelijk dat ACCA niet opleidt voor de RA-kwalificatie, zoals men ook zelf beaamt. Mogelijk kan de opleiding wel een goede aanvulling zijn voor studenten die in hun werk graag internationaal actief willen worden."

Common Content

ACCA mag dan naar eigen zeggen de grootste accountantsorganisatie ter wereld zijn, opmerkelijk is dat het instituut niet deelneemt aan het Common Content-project voor de internationale erkenning van accountancyopleidingen en diploma's. Naar het schijnt willen twee andere toonaangevende Britse organisaties van accountants dat niet. Die organisaties zijn ICAEW en ICAS. Graham Fairclough vindt dat geen probleem. "Wat ik nu zeg is geen officieel ACCA-standpunt, ik spreek dus op eigen gezag. Ik vind het prima dat ACCA niet deelneemt aan Common Content. Want hoe meer accountantsopleidingen hun programma's op elkaar afstemmen, des te minder keuze er is voor studenten en werkgevers. Een ander nadeel is dat binnen Common Content diverse Europese aanbieders over de opzet van het programma meepraten. Hierdoor wordt de ontwikkeling van nieuwe programma's een bureaucratische en trage operatie. Wij kunnen veel alerter reageren op ontwikkelingen binnen het vak."

Jeroen Buchel deelt deze kritiek niet. "Common Content is vooral een benchmark voor beroepsorganisaties om een  gemeenschappelijke opleidingsstandaard te realiseren op grond waarvan uitwisseling en inzetbaarheid van accountants en erkenning van titels beter mogelijk worden in de deelnemende landen. Maar voor alle landen blijft er ruimte bestaan voor een eigen inrichting van de opleiding."

Concurrent

De weigering van ICAEW en ICAS om mee te werken aan een Common Content-erkenning voor ACCA heeft ook zeker te maken met het feit dat de instituten elkaars concurrent zijn bij het aanbieden van internationale opleidingen. Graham Fairclough: "Beide instituten hebben hun specialisaties. Ik kan het vergelijken, omdat BBP beide opleidingen aanbiedt. Daarnaast ben ik behalve ACCA-lid ook ICAEW-lid, omdat ik ooit chartered accountant was bij PwC in Londen. Toen ik de ICAEW-opleiding volgde, was ik ervan overtuigd dat deze de beste in Engeland was en wellicht ook in de wereld. Omdat ik ook enkele cursussen bij ACCA deed, kreeg ik vakken als corporate finance en risk management die ICAEW niet aanbood. Conclusie: beide opleidingen zijn zeker op hun eigen deelterrein goed."

Waar komen de ACCA-studenten vandaan?

Een van de voordelen van de ACCA-opleiding, althans volgens het opleidingsinstituut zelf, is het feit dat ook mensen zonder financiële achtergrond zich kunnen aanmelden. De toelatingseisen zijn het beheersen van het Engels (basiskennis), inzicht in wiskunde en een minimumleeftijd van 21 jaar. Interessant is om te kijken of deze toelatingeisen leiden tot een gedifferentieerde achtergrond van de ACCA-studenten. Cijfers voor de Nederlandse studenten ontbreken, maar volgens ACCA zijn de Engelse cijfers ook representatief voor andere Europese landen.

In het Verenigd Koninkrijk is dit de studieachtergrond van de studenten:

Accountancy, economie 47,8%
Wetenschap en techniek 17,5%
Kunst en talen 17,1%
Wiskunde 14,2%
Recht 3,4%

Bron: BBP Nederland

Waar gaan de ACCA-studenten naar toe?

In welke sectoren gaan de studenten na beëindiging van hun opleiding aan de slag? Ook hierover ontbreken Nederlandse cijfers. ACCA kan wel gegevens verstrekken over de situatie wereldwijd. Volgens het opleidingsinstituut komen die cijfers redelijk overeen met het beeld in Nederland.

Accountant in business 56,7%
Openbaar accountant 32,8%
Overheidsaccountant 10,5%

Bron: BBP Nederland