Spookcijfer: Verhagen geen groot rekenmeester
Maxime Verhagen is naast vice-premier ook de nieuwe minister van Economische Zaken, pardon van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie. Hij was begrijpelijkerwijs erg verheugd over deze loopbaanstap.
Dit artikel is verschenen in de Accountant nr. 12, 2010
Bekijk alle artikelen uit dit nummer
Tegenover de media stelde hij het als een “enorme uitdaging” te zien om juist in deze tijd van financieel-economische crisis de werkgelegenheid in Nederland en de belangen van het bedrijfsleven in het buitenland veilig te stellen. Op de vraag of hij verstand van landbouw heeft, zei Verhagen dat het “om meer” gaat: het bedrijfsleven, ondernemerschap, de agrofoodsector en innovatie.
Dat zijn natuurlijk wat voorspelbare antwoorden, maar Verhagen wees er ook nog even fijntjes op dat Nederland 70 procent van het inkomen verdient met de export van producten. Toen gingen onze wenkbrauwen van verbazing omhoog. Dat kan immers toch haast niet waar zijn?
Een rekensommetje leert dat Verhagen - en, waarschijnlijker, een van zijn adviseurs - tot dit statement is gekomen door de totale uitvoer te delen op het bruto binnenlands product. Maar dat sommetje is complete lariekoek, om twee redenen.
Ten eerste is een heel groot deel van de uitvoer eigenlijk doorvoer. Het gaat hier bijvoorbeeld om de vele duizenden containers uit China die de Rotterdamse haven binnenkomen en direct op een vrachtwagen naar Duitsland of een andere Europese bestemming worden gezet. In de cijfers van het CBS zijn deze meegeteld in de uitvoer. Volgens het CBS is 40 procent van de export eigenlijk te vatten onder deze wederuitvoer. Dat tempert het beeld uiteraard nogal.
De tweede, en belangrijker, reden is echter dat in het genoemde sommetje appels worden gedeeld door peren. De Nederlandse uitvoer wordt gemeten in termen van omzet. Het Bruto Binnenlands Product is de toegevoegde waarde die wordt gecreëerd, hetzij uit winst op de verkoop van producten of diensten of in de vorm van salarissen die aan medewerkers daarvoor worden betaald.
Het heeft dus geen enkele zin om deze rekensom te maken en Verhagen maakt dan ook een behoorlijke uitglijder. In tegenstelling tot zijn politieke collega Job Cohen - die bij zijn start als PvdA-lijsttrekker in NOVA heel flauw werd getest op zijn parate kennis van economische cijfers - zijn de media niet erg kritisch op de economische kennis van Verhagen.
Toch lijkt een bijspijkercursus wel op zijn plaats, want met deze opmerkingen ben je als minister van EL&I wel erg kwetsbaar voor vragen van Kamerleden die wel van de hoed en de rand weten. Al zijn dat er erg weinig, zo constateerde Mathijs Bouman - columnist van Z24 en het Financieele Dagblad - eerder. Het kabinet wordt gecontroleerd door juristen en politicologen. Als dat maar goed gaat in een tijd van economische crisis.