Magazine 01 december 2009

Gespot - december 2009

Wat gebeurt er aan het front van wetenschap en onderzoek? Een maandelijkse selectie van lezenswaardige publicaties uit binnen- en buitenland.

Dit artikel is verschenen in de Accountant nr. 12, 2009

Bekijk alle artikelen uit dit nummer

» Download dit artikel in pdf

Joint ventures

In het MAB van december 2009 worden actuele bedrijfseconomische en accountancyaspecten met betrekking tot joint ventures behandeld vanuit vier verschillende invalshoeken.

De Jong en Kleijn bespreken de strategische en economische grondslagen van internationale joint ventures: hoe we de prestaties van internationale joint ventures kunnen meten en welke factoren daarvoor bepalend zijn. De auteurs tonen aan de hand van gegevens van internationale joint ventures van Nederlandse ondernemingen in de periode 1985 tot 2006, het belang van internationale joint ventures aan. Van der Meer-Kooistra en Kamminga gaan in op de vraag hoe de partners in de joint venture ervoor kunnen zorgen dat de samenwerking succesvol is. Zij bespreken daarbij drie vraagstukken van management control: het coördinatievraagstuk, het vraagstuk van opportunistisch gedrag, en het vraagstuk van het opbouwen van vertrouwen.

Eeftink en De Feijter behandelen de verantwoording over joint ventures in de jaarrekening. Het ziet er naar uit dat de IASB proportionele consolidatie gaat verbieden en dat waardering volgens de equity-methode moet plaatsvinden. Veel ondernemingen hanteren proportionele consolidatie en wijziging heeft belangrijke gevolgen voor de presentatie van de cijfers.

Majoor en Van der Spek gaan in op de accountantscontrole van joint ventures: de controle of er sprake is van een joint venture, de structuur van de accountantscontrole in groepsverbanden, en de onafhankelijkheidsaspecten in relatie tot de joint venture. Zij stellen dat de ongedeelde verantwoordelijkheid voor groepsaccountants in veel situaties zal leiden tot hogere controlekosten.

• Gjalt de Jong en Niels Kleijn, Strategische en economische grondslagen van internationale joint ventures;
• Jeltje van der Meer-Kooistra en Ed Vosselman, De rol van management control in joint venture-relaties;
• Egbert Eeftink en Ronald de Feijter, Joint ventures in de jaarrekening;
• Barbara Majoor en Arie van der Spek, Joint ventures en accountantscontrole.

MAB, december 2009

Rules-based controlestandaarden en going concern

Begin 2000 werd in België een belangrijke wijziging doorgevoerd in de controlestandaard met betrekking tot het in de accountantsverklaring toelichten van de going concern-situatie van een onderneming. De vorige standaard liet veel discretionaire beslissingsbevoegdheid bij de accountant, de nieuwe standaard is in sterke mate rules-based: de accountant dient een going concern-toelichting (of voorbehoud) op te nemen op basis van een toetsing of door de onderneming aan twee financieel-juridische criteria wordt voldaan. Uit onderzoek onder Belgische ondernemingen blijkt dat de overgang naar een rules-based controlestandaard heeft geleid tot een afname van zogenaamde type II fouten (er is in de verklaring niet gerefereerd aan de going concern, maar de onderneming ging wel failliet) en een toename van de type I fouten (er is in de verklaring wel gerefereerd aan de going concern, maar de onderneming ging niet failliet).

• Joseph V. Carcello, Ann Vanstraelen, Michael Willenborg, Rules Rather than Discretion in Audit Standards: Going-Concern Opinions in Belgium. The Accounting Review, September 2009, pages 1395-1428

Kasstroomoverzicht volgens directe methode

Het kasstroomoverzicht kan worden opgesteld volgens de directe of de indirecte methode. Hoewel in de regelgeving en vanuit de theorie een duidelijke voorkeur bestaat voor de directe methode, wordt in de praktijk bijna altijd de indirecte methode gebruikt. Empirisch onderzoek in de VS wijst uit dat de directe methode waardevolle informatie oplevert voor het voorspellen van toekomstige kasstromen en winsten.

• Steven F. Orpurt, Yoonseak Zang, Do Direct Cash Flow Disclosures Help Predict Future Operating Cash Flows and Earnings? The Accounting Review, May 2009, pages 893-935

Interne controle en corporate governance

In dit artikel wordt verslag gedaan van de relatie tussen corporate governance en de vermelding van material weaknesses onder SOx. Indien relatief meer leden van het audit committee ervaring hebben met accounting en toezicht, komen minder zwakheden in de interne controle voor.

• Udi Hoitash, Rani Hoitash, Jean C. Bedard, Corporate Governance and Internal Control: A Comparison of Regulatory Regimes. The Accounting Review, May 2009, pages 839- 867

Persberichten over fouten in jaarrekening

In de VS komen veel zogenaamde restatements voor, herzieningen van de jaarrekening in verband met fouten. In een persbericht van de onderneming kan een dergelijke herziening meer of minder prominent naar voren komen. Empirisch onderzoek wijst uit dat ondernemingen die minder prominent rapporteren een minder negatief effect kennen op de aandelenprijs, ook bij qua aard en omvang gelijke fouten. Bovendien is dan de kans op collectieve juridische vervolging (class action lawsuits) minder groot.

• Rebecca Files, Edward P. Swanson, Senyo Tse, Stealth Disclosure of Accounting Restatements. The Accounting Review, September 2009, pages 1495-1520