Magazine 01 december 2006

Beeld 'mannenberoep' ten onrechte bevestigd

Tom Nierop toont in zijn columns (juli-augustus en oktober 2006) hooguit aan hoe het lage aantal vrouwen in topfuncties is veroorzaakt. Zijn argumenten gelden niet voor de toekomst, stelt Matthijs de Boer.

Dit artikel is verschenen in de Accountant nr. 4, 2006

Bekijk alle artikelen uit dit nummer

» Download dit artikel in pdf

Matthijs de Boer

Tom Nierop stelt dat ook in de toekomst weinig vrouwen de accountancytop zullen bereiken. Met een rekensommetje probeert hij aan te tonen dat dat ook niet gek is, want meer vrouwen dan mannen zullen volgens hem uitvallen op weg naar een topfunctie.

Maar waar hebben we het nou over? Nierop geeft niet aan over wélke top hij het heeft. Als hij alleen zou spreken over de bestuurskamers van Nederlandse multinationals of de raden van bestuur bij grote accountantskantoren dan kan ik een heel eind met hem mee gaan. Maar als hij het heeft over het directieniveau bij de grote vier accountantskantoren, voel ik al heel wat minder met hem mee. En het geldt al helemaal niet voor de managers van deze kantoren. Dat kan de top toch nog niet zijn?

Hbo- en universitair opgeleide vrouwen kiezen bij hun eerste baan substantieel minder vaak voor de accountancy dan voor bijvoorbeeld de advocatuur, een traineeschap bij de grote banken of de harde competitieve wereld van advisering. Ook deze sectoren staan bij uitstek bekend om de hoge eisen die er aan medewerkersinzet worden gesteld. Op dit vlak zijn er dus geen verschillen met de accountancy. Uit onderzoek blijkt bovendien dat de relatief lage instroom niet alleen wordt veroorzaakt door het aanbod dat de hbo's en universiteiten op de markt brengen. De oorzaak moet daarom ook liggen in een bewuste keuze van mannen vóór de accountancy of van vrouwen tegen de accountancy. Zou de accountancy bekend staan als een vrouwonvriendelijke sector? En wat is hiervan dan de oorzaak? Nierop geeft geen antwoorden.

En dan zijn er de gevolgen van maatschappelijke veranderingen. Nierop suggereert dat er bijzonder veel uren moeten worden gemaakt om verder te komen bij een gemiddeld accountantskantoor en dat dat een belemmering vormt voor vrouwen om door te groeien. Maar dat is nu juist veranderd. Iedereen kan hard en veel werken, het is de kunst in onze kennismaatschappij om steeds slimmer te werken. Bij de grote accountantskantoren is de ‘ouderwetse’ manier van werken steeds minder in zwang. De nadruk komt steeds meer te liggen bij het weloverwogen coördineren en plannen van werkzaamheden en het (gedurende korte tijd) inzetten van de juiste specialist. Dit kunnen vrouwen net zo goed als mannen, misschien zelfs wel beter!

Nierop toont hooguit aan hoe het is gekomen dat er zo weinig vrouwen in de top zitten. Zijn argumenten gelden niet voor de toekomst, maar blijven en passant wel het beeld van de accountant als een mannenberoep bevestigen. Dat is nu juist niet goed voor de participatie van vrouwen. We moeten de accountancy aantrekkelijk maken voor iedereen die over de juiste capaciteiten beschikt zowel vrouwen als mannen. We willen alleen maar de beste mensen op de juiste plekken. De grootste talenten mogen we dan best in de watten leggen om ze te helpen de top te bereiken. En ook dat zijn natuurlijk zowel vrouwen als mannen.

Noot
Matthijs de Boer is werkzaam bij KPMG Accountants NV. Dit artikel is geschreven op persoonlijke titel.

Naschrift Tom Nierop

Over de wenselijkheid van meer vrouwen in de accountancy zijn De Boer en ik het eens. Mijn juli/augustus-column was grotendeels een pleidooi in die richting. Ik heb slechts gewezen op soms onrealistische verwachtingen over aantallen vrouwen in de top (director- en partnerniveau). Daarvoor heb ik - altijd bediscussieerbare - argumenten aangedragen, maar ook nuchtere cijfers. Die laatste betreffen wel degelijk ook de toekomst. Dat vrouwelijke studenten aantoonbaar veel minder trek hebben in een topfunctie dan mannelijke, werkt immers door naar de toekomstige m/v-verhouding op dat niveau. Dat accountantskantoren druk bezig zijn om slimmer - en daarmee ‘vrouwvriendelijker’ - te gaan werken, zoals De Boer stelt, zal zeker waar zijn. Maar vooralsnog blijkt dat niet uit de cijfers over de ervaren werkdruk, die juist bij de grote kantoren alleen maar toeneemt en de belangrijkste factor is bij de vroegtijdige uitstroom van jonge accountants - onder wie onevenredig veel vrouwen (Accountancy Beloningsonderzoek 2006, oktobernummer).