Nieuws
Postactieve RA-bijeenkomst - Rondetafel ‘in control statement’ beleggingsinstellingen - Saskia Stuiveling haalt uit naar notarissen - Belastingdienst mag niet treuzelen bij navordering - OvRAN mag, NOvRA, RAA en AAA niet - Amerikaanse rekenkamer: weer oordeelonthouding jaarrekening VS - Accountantskantoren verbaasd over Kamermotie - Madoff-fraude van 65 naar 21 miljard dollar.
Dit artikel is verschenen in de Accountant nr. 4, 2010
Bekijk alle artikelen uit dit nummer
Postactieve RA-bijeenkomst
Op donderdagmiddag 11 maart 2010 is in het NIVRA-gebouw weer een bijeenkomst voor postactieve RA’s gehouden. Circa honderd belangstellenden luisterden eerst naar presentaties van voorzitter Ruud Dekkers (plaats van postactieve leden in de NBA), Robert Mul (Kennis Delen), Jan Thijs Drupsteen (regelgeving komende vijf jaar) en Cardi van Capelle (verslaggeving mkb op fiscale grondslagen).
Na de pauze vertelden Wim Boone en Paul Hurks over de samenwerking tussen NIVRA en PUM in ontwikkelingswerk (zie ook pagina 20). Paul Hurks behandelde daarna nog het onderwerp ‘ethiek: bestuursfuncties, commissariaten & VGC’, waarna Marc Schweppe afsloot met een presentatie over accountants en publiciteit.
Rondetafel ‘in control statement’ beleggingsinstellingen
Op 2 maart 2010 organiseerden NIVRA en Controllers Instituut in samenwerking met Solutional een rondetafelbijeenkomst over de in control statement bij beleggingsinstellingen.
Middagvoorzitter Leen Paape trapte af met een betoog over het nut van de in control statement in het algemeen, onder verwijzing naar zijn oratie ‘In control verklaringen - gebakken lucht of een te koesteren fenomeen’ (zie ‘de Accountant’, juli/augustus 2008). Zijn conclusie: De waarde van een in control statement voor de gebruiker is nagenoeg nihil, maar de weg ernaar toe – aandacht voor de interne beheersing – heeft wel degelijk een positief effect. Concrete pluspunten voor beursgenoteerde ondernemingen zijn volgens hem onder meer een lagere vermogenskostenvoet, betere prestaties op de beurs en een afnemend aantal herzieningen, fraudecorrecties en tekortkomingen in de jaarrekening.
Martin Stravers, partner bij Solutional, presenteerde twee onderzoeken waaruit blijkt dat meer partijen de handreiking van de Dutch Fund and Asset Management Association (DUFAS) volgen voor de totstandkoming van de in control statement en dat voor kleine beleggers een naam en vertrouwen veel meer waard zijn dan zo’n verklaring.
Tijdens een paneldiscussie brachten Hans Janssen Daalen (DUFAS), John Bendermacher (Internal Audit Robeco), Jeroen Preijde (Ernst & Young) en Ruud de Hollander (AFM) interessante stellingen naar voren.
De belangrijkste conclusies: Nederland is wat ver doorgeschoten maar de in control statement heeft wel toegevoegde waarde. Die waarde kan verder toenemen als beheerders meer inzicht geven in de wijze waarop zij vaststellen dat zij in control zijn, een eensluidend normenkader hanteren en transparanter zijn over tekortkomingen. DUFAS ziet de Europese ontwikkelingen meer naar een principle based Fund Governance model tenderen, waarover publiekelijk verslag moet worden afgelegd.
Voor een uitgebreider verslag en de diverse presentaties, zie NIVRA.nl.
Deloitte zet Real Madrid op één
Real Madrid is de enige voetbalclub ter wereld die vorig voetbalseizoen meer dan vierhonderd miljoen euro omzette. Nooit eerder ging er zoveel geld om in een voetbalclub. De twintig grootste clubs ter wereld zetten vorig voetbalseizoen samen 3,9 miljard euro om. Dat blijkt uit onlangs verschenen Football Money League van Deloitte. Op nummer twee staat FC Barcelona met een omzet van 366 miljoen euro. De rest van de top 20 wordt bezet door Engelse, Italiaanse, Duitse en Franse clubs.
Saskia Stuiveling haalt uit naar notarissen
Het publieke vertrouwen in het notariaat is tot onder het vriespunt gedaald. Dat zegt Saskia J. Stuiveling, president van de Algemene Rekenkamer in het februarinummer van Notariaat Magazine. De beroepsvereniging moet er volgens haar alles aan doen het geschonden imago te herstellen.
Een van de problemen is volgens haar dat veel notarissen alleen zijn geïnteresseerd in ‘laaghangend fruit’ en mogelijk lastige maar voor privé-personen belangrijke zaken liever aan zich voorbij laten gaan. “Wie alleen maar kiest voor laaghangend fruit en niet voor het hooghangend fruit, maakt zich niet erg populair.”
Dát notarissen een slechte naam hebben, staat voor Stuiveling vast. “Ik heb niet het gevoel dat notarissen op een spoortje van sympathie van de samenleving kunnen rekenen. Dan heb je als beroepsgroep wel iets laten liggen.”
Volgens de Rekenkamer-president zit de beroepsgroep nog te veel in het defensief. “Wie te defensief reageert op schandalen die in de media verschijnen, heeft onvoldoende geanticipeerd op de kritiek.” Juist een brancheorganisatie moet de regie in handen durven nemen en “niet alleen opkomen voor de belangen van individuele leden, maar vooral ook de belangen van de positie van de beroepsgroep behartigen”.
Volgens Stuiveling zijn er kansen genoeg om die verantwoordelijkheid concreet in te vullen. Niet alleen door rotte appels uit de mand te gooien, maar ook door belangrijke informatie te verzamelen, te analyseren en te delen. Daarbij noemt ze de vastgoedpraktijk als voorbeeld.
Belastingdienst mag niet treuzelen bij navordering
De Belastingdienst mag bij verzwegen banktegoeden over maximaal twaalf jaar navorderingsaanslagen en fiscale boetes opleggen. Maar de Inspecteur mag er niet langer mee wachten dan noodzakelijk is. Dat heeft de Hoge Raad op 26 februari 2010 bepaald. Met deze uitspraak heeft de hoogste belastingrechter de koers uitgezet voor vele slepende rechtszaken, die nu kunnen worden beslecht. In het arrest past de Hoge Raad de uitspraak toe die het Europese Hof van Justitie in Luxemburg vorig jaar op zijn verzoek deed.
Volgens het Hof kunnen bij verzwegen inkomsten in het buitenland over maximaal twaalf jaar belasting worden geheven en boetes worden opgelegd. Normaalgesproken heeft de Inspecteur hiervoor vijf jaar. Volgens de Hoge Raad mag de Inspecteur er langer dan vijf jaar over doen als hij geen aanwijzingen heeft voor het bestaan van buitenlandse tegoeden. Zodra hij daarvoor in een individueel geval wel aanwijzingen heeft, mag hij die vijf jaar overschrijden voor zover dat noodzakelijk is om de benodigde inlichtingen te krijgen en de aanslag c.q. boete op te leggen. Hij mag er dus niet langer over doen dan nodig is en moet met redelijke voortvarendheid handelen. Ook als in het land waar de bankrekening wordt aangehouden een bankgeheim geldt.
De belastingplichtige die de dans wil ontspringen wegens overschrijding van de navorderingstermijn moet dit de Inspecteur wel met zoveel woorden onder de neus wrijven. Omdat de belastingplichtige dat in één van de procedures had nagelaten, heeft de Hoge Raad de belastingdienst daarin toch gelijk gegeven.
In de nasleep van de andere procedure, waarover de Hoge Raad zich op dezelfde dag uitsprak, moet de rechtbank Breda nu nagaan of de belastingdienst voortvarend genoeg is geweest nadat zij aanwijzingen kreeg over het verzwegen tegoed.
De termijn waarbinnen het Openbaar Ministerie belastingontduiking strafrechtelijk moet vervolgen is in Nederland twaalf jaar. Daarna is het delict verjaard.
OvRAN mag, NOvRA, RAA en AAA niet
De accountants die in 2007 de Stichting Wakkere Accountant (SWA) en een jaar later een eigen vereniging oprichtten, mogen de naam OvRAN blijven gebruiken. De naam NOvRA en de titels RAA en AAA mogen niet worden gebruikt. Dat heeft de Rechtbank Amsterdam begin maart 2010 bepaald.
De uitspraak is een bevestiging van die van de voorzieningenrechter uit oktober 2008. De NOvRA veranderde daarop de naam van de vereniging in OvRAN. Dat vindt de rechtbank wel geoorloofd. De eerdere naam NOvRA en de titels RAA en AAA lijken volgens de rechter echter te veel op de namen NIVRA en NOvAA en de titels RA en AA. Bij overtreding riskeert de SWA/OvRAN een boete van vijfduizend euro per overtreding of per dag.
Amerikaanse rekenkamer: weer oordeelonthouding jaarrekening VS
De Government Accountability Office (GAO), de rekenkamer van de federale overheid in de VS, geeft voor het dertiende jaar op rij een verklaring van oordeelonthouding bij de geconsolideerde jaarrekening van de overheid. De rekenkamer constateert te weinig verbeteringen in het financiële management om een andere verklaring te rechtvaardigen. Minstens 98 miljard dollar aan uitgaven zijn onrechtmatig en daarnaast zijn er internecontroleproblemen op het gebied van informatiebeveiliging en belastinginning.
“The material weaknesses discussed in GAO’s audit report hinder the government’s ability to (1) reliably report on many of its assets, liabilities, and costs; (2) accurately measure the full cost as well as the financial and non-financial performance of certain programs and activities; (3) adequately safeguard significant assets and properly record various transactions; and (4) have reliable information to operate efficiently and effectively”, zegt comptroller general Gene L. Dodaro.
De rekenkamer constateert ook dat de Amerikaanse overheidsschuld enorm zal stijgen als gevolg van stijgende kosten voor gezondheidszorg en demografische ontwikkelingen, en acht gerichte aandacht van Congres en regering nodig. Dit jaar in werking tredende nieuwe verslaggevingsstandaarden voor de federale overheid moeten voor betere informatie zorgen, essentieel om de VS op een “houdbaar fiscaal pad” te houden.
In een reactie onder het bericht op Accountant.nl noemt voormalig chief internal auditor van de Europese Commissie Jules Muis de GAO-rapportage een ‘hogeschoolvoorbeeld’ van hoe een accountantsverklaring ook kan. De paragraaf over fiscale houdbaarheid bij het huidige politieke beleid vindt hij een goed voorbeeld van verder kijken dan de “enge mandaatsneus lang is”.
Oud Nieuws op Accountant.nl:
‘de Accountant’/Accountant.nl duikt regelmatig in de archieven voor wat historisch perspectief en verrassende feiten. Maandelijks in ‘de Accountant’. Zie Accountant.nl voor een uitgebreider versie met het complete bronmateriaal en eerdere afleveringen.
Oud Nieuws (11): 1923 Het beroep in België
Het tijdschrift ‘Accountancy’, de door Theodore Limperg geleide tegenhanger van ‘de Accountant’, keek een eeuw geleden regelmatig naar het accountantsberoep elders. Dat kon meestal niet tippen aan het beroep in de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Nederland.
Zo ook in België. Het accountantsberoep genoot daar nog weinig bekendheid. Alleen ‘handelslui’ die er in het buitenland kennis mee hadden gemaakt wisten de diensten van de accountant op waarde te schatten. “Zelfs deze enkelen schenken hun vertrouwen in hoofdzaak aan buitenlandsche accountants”, aldus J.J.M.H. Nijst in januari 1923 in het artikel ‘Accountancy in België’.
Er waren wel een paar ‘bekwame en betrouwbare elementen onder de Belgische experts’, maar die werkten meestal bij bedrijven en niet als openbaar accountant. Maar volgens Nijst was er ook nog een psychologische reden dat het niet wilde vlotten met het accountantsberoep in België. “Hierbij komt nog dat de Belgen uiteraard niet van contrôle gediend zijn.”
Dat iedereen zich expert comptable mocht noemen hielp ook niet echt mee, noch de Belgische wet op de naamloze vennootschappen. Die week af van de Nederlandse. Onze commissarissen waren in België ‘les Administrateurs’ en hadden de eigenlijke macht in handen. Daarnaast werden één of enkele ‘Commissaires’ benoemd, die de balans moesten controleren.
“Deze procedure is meestal een wassen neus en het is algemeen bekend, dat de ‘Commissarissen’ zich van hun gemakkelijken plicht dikwijls nog slechts oppervlakkig kwijten. De commissarissen zijn meestal familieleden van de administrateurs of ook wel gesalarieerde boekhouders aan de maatschappij verbonden.”
Een expert comptable inhuren mocht wel, maar gebeurde zelden, “tengevolge der middelmatige kennis van het meerendeel der Belgische accountants”.
Dat bood echter wel marktkansen voor buitenlandse kantoren, zoals Britse en Nederlandse: “Ook enkele Hollandsche accountants-firma’s controleeren Nederlandsche succursalen en belangen. Dit brengt natuurlijk voor den cliënt hoogere kosten mee, waartegen hij klaarblijkelijk niet opziet, hetgeen wel een bewijs is voor de superioriteit van den buitenlandsche accountant.”
Accountantskantoren verbaasd over Kamermotie
Accountantskantoren hebben verbaasd gereageerd op een inmiddels verworpen motie van GroenLinks over het adopteren van ‘krachtwijken’ door accountantskantoren. De medio februari 2010 ingediende motie riep de regering op om “de grote accountancyfirma’s met volle inzet uit te nodigen tot het maken van afspraken over het adopteren van krachtwijken en de bewoners hun ondersteunende diensten aan te bieden”. Accountants zouden bewoners kunnen helpen optimaal gebruik te maken van fiscale en sociale voorzieningen.
De verbazing van de accountantskantoren betreft vooral het voorbijgaan aan initiatieven waarmee de grote kantoren nu al maatschappelijk actief zijn, maar ook het gekozen middel. “Maatschappelijke betrokkenheid dwing je niet af via Kamermoties”, zegt Jan van den Herik, directeur corporate social responsibility van KPMG. “Als politici willen dat wij onze energie inzetten voor krachtwijken, zou het beter zijn om daarover de dialoog aan te gaan. Dan kunnen ze horen wat we al doen, in plaats van een voorstel daarover in te dienen bij de Tweede Kamer.”
Deloitte wil geen politiek standpunt innemen, maar wijst eveneens naar haar al bestaande maatschappelijke initiatieven.
Madoff-fraude van 65 naar 21 miljard dollar
Een rechterlijke uitspraak heeft de omvang van de Madoff-fraude in één klap gereduceerd van 65 tot 21 miljard dollar. Volgens een faillissementsrechter in New York mag alleen de oorspronkelijke inleg van beleggers worden meegerekend, niet de door Bernard Madoff beloofde rendementen.
Dit is een tegenslag voor de beleggers die in een rechtszaak tegen onder andere curator Irving Picard ook de toegezegde ‘valse’ rendementen willen incasseren. Rechter Burton Lifland vindt net als de curator de overzichten met resultaten “compleet fictief” en ze geven volgens hem “geen beeld van echte marktposities die geliquideerd kunnen worden”.
Zie ook het ‘Spookcijfer’ in ‘de Accountant’ van april 2009.