Magazine 01 april 2010

Internationalisatie, specialisatie en opleiding

Internationale uitwisseling van accountants wordt steeds belangrijker, zeker bij kantoren die wereldwijd opereren. De opleiding en wettelijke bevoegdheden van accountants in de diverse landen houden hiermee geen gelijke tred. Aanleiding voor een VAS-symposium.

Dit artikel is verschenen in de Accountant nr. 4, 2010

Bekijk alle artikelen uit dit nummer

» Download dit artikel in pdf

VAS/NIVRA-symposium over internationalisering accountancyonderwijs

In Nederland is een RA bijna automatisch ook een auditor, maar in het Verenigd Koninkrijk bijvoorbeeld is dat heel anders. Daar is slechts een klein deel van de accountants bevoegd om controles uit voeren. En dat werpt weer de vraag of in hoeverre accountants zich moeten specialiseren.

De Vereniging Accountancy Studenten (VAS) buigt zich op 29 april 2010 in een symposium (zie kader) over deze vragen. Drie bestuursleden van de VAS, Arjan Wolbink, Danny Tingelaar en Tom Ooms belichten de achtergronden. Arjan Wolbink: “Accountantskantoren worden steeds flexibeler. Zeker de internationale kantoren willen medewerkers makkelijk kunnen inzetten op diverse plaatsen in de wereld. In de praktijk stuit dat echter op allerlei obstakels. Om een voorbeeld te geven: een RA in Nederland die hier al ruimschoots z'n sporen heeft verdiend, is zo gauw hij in Italië aan de slag gaat niet langer tekenbevoegd. Dat komt door de verschillende eisen die aan de opleidingen in de diverse landen worden gesteld, maar ook aan verschillende wettelijke regels. Dit is maar één voorbeeld, maar we zouden er vele voor diverse landen kunnen noemen.”

Danny Tingelaar: “Je kunt als accountancystudent inmiddels delen van je studie in het buitenland volgen, maar het nadeel is dat deze studie-inspanning vaak niet erkend wordt. Bijvoorbeeld: je doet je bachelor in Nederland en daarna wil je een master volgen in het buitenland. Leuk natuurlijk, maar heeft het wel zin? Want bij terugkeer in Nederland sluit deze behaalde master niet aan bij de Nederlandse regelgeving waardoor je bijna opnieuw met je master moet beginnen.”

Common content

Het toverwoord bij het stroomlijnen en op elkaar stemmen van de accountancy-opleidingen in de diverse EU-landen heet common content. Het NIVRA overlegt hierover al enige tijd met zo'n acht andere beroepsorganisaties in Europa om te komen tot een deels gezamenlijke inhoud voor de diverse opleidingen. Jeroen Buchel is coördinator educatie bij het NIVRA en om die reden is hij ook betrokken bij de organisatie van het VAS-symposium.

Volgens Buchel is de afstemming van de diverse opleidingen een tamelijk weerbarstige operatie, omdat die in de diverse lidstaten nogal verschillend zijn georganiseerd. “In het Verenigd Koninkrijk en Ierland is het relatief overzichtelijk want daar zijn de opleidingen volledig een zaak van de beroepsorganisaties. Maar in Nederland heb je naast de betrokkenheid van de beroepsorganisatie ook te maken met de Commissie Eindtermen en zelfstandige universiteiten. Dat is bij ons met een beperkt aantal universiteiten nog redelijk overzichtelijk, maar bijvoorbeeld in Frankrijk of Duitsland, met veel meer onderwijsinstellingen, is dat veel ingewikkelder.”

Specialisatie

Op het VAS-symposium wordt ook gesproken over specialisatie binnen de accountancy. Eind vorig jaar verschenen er twee NIVRA-rapporten over de toekomst van het accountantsonderwijs (zie ‘de Accountant’, januari/februari 2010). Enkele aanbevelingen: de universitaire master blijft de basis voor de RA-opleiding, in de basisopleiding tot basisaccountant wordt ook de auditfunctie behandeld, specialisatie pas aan het einde van de opleiding waarbij er twee hoofdstromingen zijn: assurance en finance, advisory & control.

De VAS was nauw bij beide rapporten betrokken en is dan ook tevreden over de conclusies. Tom Ooms: “Er is een groot aantal aanbevelingen gedaan. Dat is op zich een belangrijke stap, maar daarmee heb je nog geen concrete veranderingen bereikt. Over de wenselijkheid van specialisatie en de haalbaarheid wat betreft de uitvoering willen we graag verder praten tijdens ons symposium. Dat is uiteraard, net als de discussie rond common content, niet alleen een zaak van Nyenrode maar ook van de andere universiteiten. Niet voor niets hebben we ook vertegenwoordigers van deze onderwijsinstituten uitgenodigd om eens van gedachten te wisselen.”

Accountant en auditor

Het vraagstuk van de specialisatie heeft ook een internationale invalshoek. Jeroen Buchel van het NIVRA: “In diverse Europese landen wordt een scherper onderscheid gemaakt tussen de accountant en de auditor dan in Nederland. Als je bij ons de titel RA of AA hebt behaald, dan kun je in principe ook als auditor aan de slag. In veel andere landen zijn deze functies strikt gescheiden. We moeten ons in Nederland dan ook de vraag stellen of de aanvullende opleiding tot certificerend accountant niet beter een specialisatie kan zijn waarvoor je aan het einde van de opleiding kunt kiezen.”

Eregast

Eregast op het symposium zal Marc Allison zijn. Hij is voorzitter van de International Accounting Education Standards Board van de internationale accountantsorganisatie IFAC. De VAS is bijzonder verheugd dat men deze hot shot op het gebied van het international accountancyonderwijs bereid heeft gevonden om het symposium toe te spreken. Arjan Wolbink: “Dus iedereen die wel eens de visie van een zwaargewicht op het gebied van het internationale accountancyonderwijs wil horen, moet zeker naar ons symposium komen.”

Symposium: wie, waar, wanneer?

Het symposium van de VAS wordt gehouden op 29 april 2010 in het De Rooij-gebouw op het terrein van Nyenrode, Straatweg 25, 3621 BG Breukelen. Deelname is gratis. De bijeenkomst staat in het teken van de toekomst van het accountancyonderwijs, met name wat betreft internationalisering en specialisatie.

Onder voorzitterschap van Jules Muis zullen de volgende gasten optreden:

• Marc Allison (voorzitter van IAESB, de onderwijspoot van de internationale accountantsorganisatie IFAC)
• Ruud Dekkers (voorzitter NIVRA)
• Leen Paape (dean Nyenrode School of Accountancy & Controlling)
• Philip Wallage (partner KPMG en lid Commissie Eindtermen Accountantsopleiding)