Nieuws
E&Y Nederland stopt met jaarverslag - Britse toezichthouder bekijkt onafhankelijkheidsregels accountants - Resultaten IFAC-onderzoek rapportageketen - NIVRA en DNB vragen aandacht voor naleving meldplicht accountants financiële sector - Tuchtklacht Amsterdam Zuidoost tegen RA’s Rekenkamer Amsterdam ongegrond - ‘Aantal waarschuwingen continuïteit piekt dit jaar’ - NIVRA-reactie op voorstellen eigendomsverhoudingen.
Dit artikel is verschenen in de Accountant nr. 4, 2009
Bekijk alle artikelen uit dit nummer
Nieuwe spookfacturen
MKB-Nederland en het Steunpunt Acquisitiefraude (SAF) waarschuwen ondernemers voor nieuwe spookfacturen. Het gaat om Network Mediagroup (NMG) die zich meldt met reminders van 229 euro voor zogenaamde voortzetting van domeinnaamregistratie/doorlinks.
Op de reminder staat in kleine letters: This is a sollicitation on a previously sent offer, there is no obligation to pay !!! De suggestie wordt hiermee gewekt dat het gaat om een eerdergestuurde rekening.
NMG is al enige tijd actief in België en SAF vermoedt dat deze reminder een vervolg is op de domeinnaamfraudezaken van onder meer EU Web Domains uit januari 2008. Het vermoeden bestaat dat medio maart 2009 massaal mailings zijn verstuurd.
Begin maart ging ook al een spookfactuur rond van Centrale Bedrijfsdocumentatie van de Nederlandse Handel (CBD), een nieuw register van uitgeverij Grewo uit Maastricht. SAF benadrukt dat CBD aanbiedingen en geen facturen rondstuurt.
Voor meer informatie en visuele voorbeelden van de spookfacturen, zie ‘dossier Spookfacturen’ op de website van MKB-Nederland (www.mkb.nl).
E&Y Nederland stopt met jaarverslag
Ernst & Young Nederland is gestopt met het maken van jaarverslagen over de eigen organisatie. Voortaan is er alleen nog een global jaarverslag waarin een geconsolideerde jaarrekening staat voor de wereldwijde organisatie.
“We hebben deze beslissing genomen omdat er nauwelijks vraag was naar onze jaarverslagen”, licht woordvoerder Karel Zwaan toe. “Naar aanleiding daarvan kwam bij ons de vraag op hoe relevant het nog was om met eigen jaarverslagen te komen. Die van 2006/2007 is de laatste die we hebben gepubliceerd.”
Ook de internationalisering van het kantoor speelt volgens Zwaan een rol. “We zijn samengegaan met België, waarom zouden we als Nederlandse organisatie dan nog een eigen jaarverslag uitbrengen? Veel
accountantskantoren maakten toch al geen eigen jaarverslag.”
Op de transparantie van de organisatie heeft het besluit geen invloed, aldus Zwaan. “We publiceren nog gewoon het transparantieverslag, dat op onze website staat. Dat is een verplichting die hoort bij onze licentie.”
KPMG Nederland, dat ook heeft gekozen voor internationalisering van de organisatie, heeft het eigen jaarverslag niet afgeschaft. “Dat van 2007/2008 staat nog gewoon op onze website”, zegt woordvoerder Andy Bellm. “Over het afschaffen van een eigen jaarverslag is hier nog niks besloten.” Ook PricewaterhouseCoopers en Deloitte brachten al eerder een jaarverslag over het laatste boekjaar uit.
Britse toezichthouder bekijkt onafhankelijkheidsregels accountants
De Britse Financial Reporting Council (FRC) waarschuwt voor verwatering van ethische standaarden van accountants. Dit vooruitlopend op een in maart 2009 gestarte review van de gedragsnormen op het gebied van vooral de verkoop van non-auditdiensten aan controlecliënten. Volgens bestuursvoorzitter Paul Boyle van de toezichthouder moet de review duidelijkheid scheppen. Het issue kwam eerder naar boven na een rapportage eind vorig jaar van Audit Inspection Unit (AIU) van de FRC. Die waarschuwde voor het negeren van een aantal ethische principes door accountants. Het betreft met name het genoemde verkopen van controle- en adviesdiensten aan dezelfde bedrijven. Eén van de genoemde kantoren was PricewaterhouseCoopers.
PwC was het niet eens met de reprimande. Dat lokte weer een reactie uit van Boyle. “Je kunt moeilijk klagen over gedetailleerde regelgeving en daarna zeggen dat alles geoorloofd is dat niet expliciet verboden is”, aldus de FRC-voorzitter. “The view of the AIU was that the principle underpinning this issue was very clear. But if the profession wants to have a principles-based approach to the setting of standards but a rules-based approach to enforcement, that’s not going to lead to a good outcome.”
Omzet E&Y bijna vijf procent omlaag
Ernst & Young publiceerde, anders dan voorheen, tot dusver (20 maart 2009) ook geen persbericht over de jaarcijfers 2007/2008 (boekjaar tot 30 juni 2008). In het transparantieverslag van het kantoor zijn alleen de omzetcijfers per dienst opgenomen. De totale omzet over 2007/2008 bedroeg 640,6 miljoen euro: de accountants zetten 393,3 miljoen euro om, belastingadvies 202,3 miljoen euro en de omzet uit overige adviesdiensten bedroeg 45 miljoen euro.
Dit betekent een omzetdaling van 4,7 procent ten opzichte van 2006/2007: toen bedroeg de totale omzet 672,2 miljoen euro.
PwC’er Kevin de Wolf wint belofteprijs Young Professional of the Year Award
De jury van de Young Professional of The Year Award heeft de belofteprijs, de Rising Star Award, uitgereikt aan Kevin de Wolf. De 22-jarige werknemer van PricewaterhouseCoopers (PwC) ontving de prijs op 5 maart 2009 in de Amsterdamse club Panama. De Wolf was de jongste kandidaat in de race voor de Young Professional of the Year Award, georganiseerd door VK-banen en ICA, de overkoepelende organisatie van bedrijfsjongerenverenigingen.
De jury was onder de indruk van het cv dat De Wolf in korte tijd heeft opgebouwd. Op zeventienjarige leeftijd begon hij als assistent-accountant en deeltijdstudent bij PwC. Op dit moment werkt hij als recruiter en geeft hij vorm aan het landelijke diversiteitsbeleid van het kantoor. Tevens is hij één van de initiatiefnemers van het Gay & Lesbian-netwerk binnen PwC.
De verkiezing wordt georganiseerd om ambitieuze werknemers met elkaar in contact te brengen en te stimuleren zich te blijven ontwikkelen. Winnaar van de Young Professional of the Year Award is Aukje Doornbos, procestechnoloog bij DSM.
NIVRA-debatbijeenkomsten 2009
In 2008 organiseerde het NIVRA een reeks succesvolle ontmoetingen tussen het accountantsberoep en zijn stakeholders. Dit jaar wordt die lijn doorgezet, met een andere thematiek. In de huidige onzekere wereld staan verslaggevingsregels ter discussie en worden vragen gesteld bij de waarde van financiële informatie. Welke zekerheid voegt de accountant nog toe onder zulke snel veranderende omstandigheden? Welke lessen kunnen we trekken uit de crisis en hoe maken we beter gebruik van de kennis van het collectief?
Deze en vele andere vragen komen aan de orde tijdens de NIVRA-debatcyclus van 2009. Een overzicht van de geplande activiteiten:
20 april - Andere tijden. De publieke taak centraal (openingsdebat van de debatcyclus 2009). Locatie: NIVRA, Amsterdam
12 mei - De feiten, niet de cijfers (1). Nieuwe kaders voor assurance. Locatie: NIVRA, Amsterdam
25 mei - Verantwoordingsdag. Relevant resultaat, getrouw beeld. Lunchbijeenkomst in samenwerking met Algemene Rekenkamer. Locatie: Den Haag
10 juni - De crisis voorbij? Lessen voor controleurs en toezichthouders. In samenwerking met DNB en NIVRA-Nyenrode. Locatie: Universiteit Nyenrode, Breukelen
15 juni - Voorkomen is beter. Accountant en insolventie. NOvAA-themadag, Jaarbeurs, Utrecht
17 juni - Blaffen of bijten? Over feiten en falen in risicomanagement. In samenwerking met Eumedion. Locatie: NIVRA, Amsterdam
18 september - De ontknoping. Assurance in een complexe omgeving. NIVRA Young Professionals Day 2006. Locatie: Universiteit Nyenrode, Breukelen
21 september - Struikelen in het regelwoud. Wet- en regelgeving tussen controle en vertrouwen. In samenwerking met NOvAA. Locatie: NIVRA, Amsterdam
30 september - Aid Report. Making Accountancy Development Accountable. In samenwerking met Universiteit Leiden en USAID-Carana. Locatie: NIVRA, Amsterdam
14 oktober - Corporate recovery and the credit crisis. Tools, instruments & qualifications. In samenwerking met Universiteit van Tilburg en NOvAA. Locatie: NIVRA, Amsterdam
4 november - Trust or Dare? Over de balans tussen (on)zekerheden, vertrouwen en ondernemen. CI-Jaarcongres 2009. Locatie: De Doelen, Rotterdam
12 november - De feiten, niet de cijfers (2). Nieuwe kaders voor assurance. Locatie: NIVRA, Amsterdam
25 november - Het oog van RA. Over zekerheid in onzekere tijden. Accountantsdag 2009. Locatie: RAI Congrescentrum, Amsterdam
Informatie over programma en deelname aan deze debatten is vooraf steeds beschikbaar via www.nivra.nl.
Zalm dreigde met aftreden rond accountantswetgeving
Oud-minister van Financiën Gerrit Zalm bekent in zijn memoires, getiteld ‘De romantische boekhouder’ (zie ook pagina 57), dat hij meermaals overwoog vroegtijdig af te treden. Een van die keren betrof een conflict in 2005 met de coalitiefracties in Balkenende II over de nieuwe accountantswetgeving. Zalm is op dat moment verzekerd van genoeg steun in de Tweede Kamer, maar vindt het ongehoord dat twee coalitiefracties “op basis van verkeerde informatie van lobbyisten” (van de NOvAA) ertoe neigen om tegen te stemmen. Hij voelt er niets voor minister te zijn in een “bananenrepubliek”, maakt hij CDA en VVD bij die gelegenheid duidelijk. Gerrit Zalm is nu topman van ABN Amro.
Resultaten IFAC-onderzoek rapportageketen
De internationale beroepsorganisatie van accountants IFAC heeft de resultaten gepubliceerd van een onderzoek onder de ledenorganisaties naar de wereldwijde vooruitgang op het gebied van corporate governance, financiële verslaggeving en accountantscontrole.
In maart 2008 publiceerde de IFAC al het rapport Financial Reporting Supply Chain: Current Perspectives and Directions. Aan dit door de Business Reporting Project Group van IFAC georganiseerde vervolgonderzoek werkten 74 beroepsorganisaties uit 59 landen en regio’s mee, waaronder het NIVRA.
In veel landen blijkt vooruitgang te zijn geboekt, zoals nieuwe corporate governance codes en harmonisatie van standaarden. Toch behoeft een aantal zaken in de financiële rapportageketen aandacht en verbetering. De volgende stappen die de IFAC in het kader van het Business Reporting Project zal nemen zijn:
- interviews met beleggers, opstellers, controlerend accountants, standard setters en toezichthouders wereldwijd over hoe financiële verslaggeving bruikbaarder kan worden gemaakt en om de communicatie tussen bedrijven en stakeholders te verbeteren;
- ontwikkeling van een 'International Good Practice Guidance' over het evalueren en verbeteren van verslaggeving van organisaties.
Download het rapport via de IFAC-website: www.ifac.org.
VS dichten gat in accountantstoezicht
Een wetsvoorstel in de VS moet het onmogelijk maken voor accountantskantoren van effectenhandelaren om zich te onttrekken aan het toezicht door de Public Company Accounting Oversight Board (PCAOB). Volgens indiener Paul Kanjorski was de fraude van Bernard Madoff veel eerder ontdekt als deze maas in de wet niet had bestaan.
Een groot deel van de effectenmakelaars, de non-public broker-dealers, viel voorheen niet onder de reikwijdte van de PCAOB. De accountantskantoren die hen controleerden stonden daarom niet onder toezicht. Dat was onder andere het geval bij de accountant van Bernard Madoff.
De nieuwe wet geeft de PCAOB het mandaat om deze accountantskantoren te inspecteren en disciplinaire maatregelen op te leggen. De Amerikaanse beroepsorganisatie AICPA steunt de voorgenomen wetgeving.
NIVRA en DNB vragen aandacht voor naleving meldplicht accountants financiële sector
Voor de accountant die de jaarrekening of de staten controleert van een financiële onderneming of een pensioenfonds, bestaat op basis van de Wet op het financieel toezicht (Wft) en de Pensioenwet de verplichting om de toezichthouders, De Nederlandsche Bank (DNB) en de Autoriteit Financiële Markten (AFM) van bepaalde omstandigheden op de hoogte te brengen. De accountant moet de toezichthouders zo spoedig mogelijk op de hoogte brengen (meldplicht) van bepaalde omstandigheden die (zie artikel 3:88 en 4:27 Wft en 170 Pw):
- in strijd zijn met de prudentiële regels (deel 3 Wft: melding aan DNB) respectievelijk gedragsregels (deel 4 Wft: melding aan AFM);
- het voortbestaan van de financiële onderneming bedreigen c.q. de nakoming van de door het pensioenfonds aangegane verplichtingen bedreigen (melding aan DNB);
- leiden tot het niet afgeven van een goedkeurende verklaring (melding aan de vergunningverlenende toezichthouder DNB of AFM; bij beleggingsondernemingen met een bankvergunning melding aan DNB).
Het NIVRA heeft gemeend, in samenwerking met DNB, haar leden te wijzen op deze meldplicht, mede gelet op de huidige crisis.
Voor meer informatie over de meldplicht, zie NIVRA Praktijkhandreiking 1104 “De wettelijke verplichtingen van de accountant die de jaarrekening of de staten controleert van een financiële onderneming of een pensioenfonds”. Een overzicht van onder meer de meldplicht staat in het samenvattende schema op pagina 7.
Tuchtklacht Amsterdam Zuidoost tegen RA’s Rekenkamer Amsterdam ongegrond
De Raad van Tucht heeft de klacht van de PvdA in Amsterdam-Zuidoost tegen twee registeraccountants van de Rekenkamer Amsterdam ongegrond verklaard. De partij achtte de RA’s verantwoordelijk voor een Rekenkamer-rapport uit 2007 waarin drie PvdA-deelraadleden in het stadsdeel van belangenverstrengeling werden beticht. Ze zouden hebben besloten over subsidies van stichtingen waarbij ze zelf betrokken waren.
Volgens de Raad van Tucht hebben de twee RA’s niet onrechtmatig gehandeld en hebben ze hun werk, een feitenonderzoek en het toepassen van hoor en wederhoor, zorgvuldig uitgevoerd. Volgens de Raad van Tucht zijn de twee echter niet verantwoordelijk voor de uiteindelijke inhoud van het Rekenkamer-rapport, dat is directeur Victor Eiff. De betrokken RA’s maken formeel geen deel uit van de Rekenkamer maar verrichten hiervoor hooguit werkzaamheden, aldus de Raad van Tucht, die hiermee de klacht ongegrond verklaart.
Victor Eiff, zelf geen registeraccountant, is zeer tevreden over de uitspraak. “Ik had ook niets anders verwacht. De raad heeft geconstateerd dat we een zorgvuldig rapport hebben opgesteld.” Eiff verwacht niet dat de klagers nu een civiele procedure tegen hem beginnen. “Ik geef ze weinig kans, want we hebben ons werk goed gedaan.”
De PvdA-voorzitter in Amsterdam-Zuidoost, Niek Bolte, is teleurgesteld. Hij zal nog met de andere drie PvdA’ers overleggen over een eventueel hoger beroep of een civiele procedure tegen Eiff.
‘Aantal waarschuwingen continuïteit piekt dit jaar’
Het aantal Amerikaanse bedrijven waar de controlerend accountant in de accountantsverklaring aangeeft dat er onzekerheid bestaat over het voortbestaan van de onderneming zal dit jaar groot zijn. Dit zegt ceo Ed Nusbaum van Grant Thornton, in omzet het zesde Amerikaanse accountantskantoor. Hij spreekt zelfs van een all-time high.
De topman verwacht vooral in de auto-industrie, de financiële sector, de detailhandel en bij productiebedrijven veel going concern-waarschuwingen. Autogigant General Motors bijvoorbeeld heeft al aangegeven een dergelijke verklaring van accountant Deloitte te verwachten.
Een onlangs gepubliceerde studie door de University of Arkansas en Texas A&M University toont aan dat het aantal going concern opinions aanzienlijk is toegenomen sinds 2001. In dat jaar kreeg 52 procent van in moeilijkheden verkerende en vervolgens faillerende bedrijven een verklaring met een continuïteitsparagraaf. Dat percentage steeg daarna tot 72 procent.
Volgens Nusbaum was dit het gevolg van de ondergang van Enron en controlerend accountant Arthur Andersen, maar is het nu vooral de onzekerheid over financiering en het herstel van de economie die zowel bedrijven als hun accountants in een lastig parket brengt.
Gratis uittreksel uit handelsregister
Ingeschrevenen in het handelsregister krijgen vanaf 1 januari 2010 jaarlijks een gratis uittreksel. Dat is de uitkomst van besprekingen tussen staatssecretaris Frank Heemskerk van Economische Zaken en de Kamers van Koophandel. Als handreiking naar startende bedrijven zullen de KvK’s daarnaast gedurende 2009 bij de inschrijving kosteloos een papieren uittreksel meegeven. Starters hebben deze meestal meteen nodig, bijvoorbeeld om een zakelijke bankrekening te openen.
Elke ingeschrevene krijgt vanaf 2010 recht op één gratis elektronisch gewaarmerkt uittreksel, dat dezelfde juridische bewijskracht heeft als een papieren uittreksel. Omdat het uittreksel maar een beperkte ‘houdbaarheidsdatum’ heeft, kan het worden aangevraagd op het moment dat een onderneming het nodig heeft.
Vijf miljard lobbygeld voor deregulering Wall Street
Financiële instellingen en accountants in de VS gaven de afgelopen tien jaar in totaal vijf miljard dollar uit aan donaties en lobbywerk om regelgeving te verlichten en nieuwe regels tegen te houden. Dit stellen de nonprofit-organisaties Essential Information en de Consumer Education Foundation, een consumentenorganisatie uit Californië, in het rapport ‘Sold Out: How Wall Street and Washington Betrayed America’.
Volgens de organisaties heeft dit mede gezorgd voor de ineenstorting van het financiële systeem. Volgens het rapport doneerden banken, verzekeraars, effecteninstellingen en accountantskantoren in de periode 1998-2008 ruim 1,7 miljard dollar aan de politieke partijen (55 procent aan de Republikeinen, 45 procent aan de Democraten). Daarnaast werd 3,4 miljard dollar gespendeerd aan lobbywerk. In 2007 had de financiële sector maar liefst drieduizend lobbyisten in dienst, ofwel vijf lobbyisten op elk Congreslid.
De onderzoekers becijferen dat Citigroup in de afgelopen decennium 108 miljoen dollar uitgaf aan “het kopen van politieke invloed”. Maar ook de grote accountantskantoren tastten diep in de buidel. PwC gaat op kop met 55 miljoen dollar. Ernst & Young, Deloitte & Touche en KPMG gaven respectievelijk 37, 32 en 27 miljoen dollar uit aan donaties en lobbywerk.
KPMG wederom beste Engelse werkgever
KPMG is in Engeland verkozen tot beste grote werkgever, net als vorig jaar. Ook PricewaterhouseCoopers en Deloitte staan in de top 20. KPMG staat sinds de eerste editie van de Sunday Times 100 Best Companies altijd in de top drie. PwC verschoof dit jaar van plaats elf naar zeven, Deloitte van twaalf naar negen. De grote accountantskantoren horen in Engeland al jaren tot de populairste werkgevers. Zo voert PwC sinds lange tijd de Times Top 100 Graduate Employers aan.
NIVRA-reactie op voorstellen eigendomsverhoudingen
In november 2008 heeft de Europese Commissie een consultatie uitgevaardigd over de eigendomsverhoudingen van accountantsorganisaties en de invloed hiervan op de auditmarkt. De commissie wil weten of het toelaten van externe investeerders kan leiden tot een grotere keuze op de auditmarkt.
Het NIVRA heeft hierop gereageerd op 27 februari 2009. Het NIVRA erkent dat er een beperkt aantal spelers actief is op de markt voor de grootste internationale beursgenoteerde ondernemingen. Voor andere deelmarkten zijn voldoende accountantsorganisaties beschikbaar. Voor het ‘topsegment’ zou het aantal netwerkorganisaties kunnen toenemen, maar het NIVRA ziet toegang tot financieel kapitaal niet als een belangrijke factor om verdere integratie van accountantsorganisaties en de opkomst van nieuwe spelers te versnellen. De beroepsorganisatie beschouwt andere factoren zoals internationale harmonisatie van regelgeving (inclusief beperking van aansprakelijkheid) en ‘menselijk kapitaal’ als veel belangrijker factoren. Ook de onafhankelijkheidsregels moeten in acht worden genomen.
Download de NIVRA-reactie via www.nivra.nl. (Zie pagina 20 voor een interview met EU-topambtenaar Jürgen Tiedje.)