Australië: 'Down under weet men nu ook wat boekhoudfraude is'
Hoe is het om als Nederlandse RA in het buitenland te werken? Welke positie hebben accountants? Zijn er opmerkelijke verschillen met Nederland? In de dertiende aflevering van een serie: Australië.
Dit artikel is verschenen in de Accountant nr. 8, 2005
Bekijk alle artikelen uit dit nummer
In den vreemde
“De regels voor accountants in Australië zijn met ingang van dit jaar bijzonder streng geworden. Dat is onder andere het gevolg van een boekhoudfraude die het land een paar jaar geleden heeft opgeschrikt. Het was te vergelijken met het Enron-schandaal. Alleen ging het in dit geval om HIH, een verzekeringsmaatschappij. Maar het accountantskantoor dat erbij betrokken was, was in dit geval ook Andersen.”
Sietske Feenstra was eigenlijk van plan om zich slechts tijdelijk voor Ernst & Young naar het buitenland te laten uitzenden. Na vier jaar op het kantoor in Leeuwarden te hebben gewerkt, meldde ze zich aan voor het global exchange program. “Ik wilde nog wel wat van de wereld zien. Het maakte mij niet zo veel uit welk land, als het maar wel Engelstalig was.”
Het werd Australië. Na anderhalf jaar moest ze zoals afgesproken weer terug naar Nederland. Daar is ze maar kort gebleven. Want tijdens het verblijf in Australië leerde ze haar partner kennen, een collega op haar kantoor in Sydney. Inmiddels is ze alweer ruimschoots terug en niet van plan om ooit nog weg te gaan.
Onafhankelijksheidsverklaring
Hoe groot is Ernst & Young in Australië? “We zijn niet de allergrootste, dat is PricewaterhouseCoopers, maar wel een goede tweede. Dat komt doordat we enkele jaren geleden de Australische tak van Andersen hebben overgenomen.”
Uiteindelijk deed ook in Australië het Enron-schandaal Andersen de das om, alhoewel het kantoor ook betrokken was bij een plaatselijke variant van fraude. Het heeft ertoe geleid dat accountants en actuarissen zich down under tegenwoordig aan bijzonder strenge regels moeten houden.
Feenstra: “Wij moeten als we voor een beursgenoteerde onderneming werken vooraf een schriftelijke onafhankelijkheidsverklaring tekenen waarin we aangeven dat we geen enkele commercieel belang in dat bedrijf hebben. Uiteindelijk mogen alleen partners de goedkeurende verklaring afgeven. Dat is een duidelijk verschil met Nederland. Maar het schandaal met HIH heeft de Australische samenleving behoorlijk geschokt. Naar aanleiding hiervan is er een parlementaire enquêtecommissie ingesteld. Die is met aanbevelingen gekomen om de regelgeving voor accountants aanzienlijk aan te scherpen.”
Twee jaar
Mogen de regels voor praktiserende accountants zojuist zijn aangescherpt, de eisen die aan de opleiding worden gesteld zijn minder streng dan in Nederland. Zo bestaat er geen stageverplichting, en duurt de opleiding slechts twee jaar. De studie kent alleen een schriftelijk examen en geen mondeling zoals in Nederland. Wel zijn studenten accountancy verplicht om eerst drie jaar op een kantoor te werken voordat ze zich in het register kunnen laten inschrijven.
Feenstra: “Omdat de studie maar twee jaar nu ook wat duurt, zijn de meeste startende accountants doorgaans 22 of 23 als ze klaar zijn. Een jaar later kunnen ze zich in laten schrijven als accountant. Het gevolg is dat de gemiddelde leeftijd van een beginnend RA lager ligt dan in Nederland.”
Altijd druk
Een ander verschil. In Australië kennen accountants twee perioden per jaar waarin ze alle zeilen moeten bijzetten om de jaarstukken af te ronden. Feenstra: “Internationale ondernemingen hanteren 31 december als einde van het boekjaar. Maar voor Australische bedrijven ligt het einde van het jaar op 30 juni. Dat komt omdat het belastingjaar op die dag afloopt. Door de internationalisering zie je ook dat steeds meer Australische klanten het boekjaar laten eindigen op de laatste dag van het kalenderjaar. Maar het belastingjaar blijft 30 juni. Het gevolg is dat je het als accountant in Australië altijd druk hebt.”
Op dit moment hebben accountants down under het nog extra druk, omdat op 1 juli IFRS wordt ingevoerd. Opmerkelijk is daarbij dat het gaat gelden voor alle ondernemingen, dus niet alleen voor bedrijven met een notering aan de beurs.
Toeristische highlights
Ondanks de hoge werkdruk heeft Sietske Feenstra al het een en ander van haar nieuwe vaderland kunnen zien. “Gelukkig wel. Om te beginnen woon ik in een prachtige stad, Sydney. Iedereen kent uiteraard de foto’s van The Opera House. Het is schreeuwend duur, maar echt een geweldige stad, met mooie stranden, heerlijke restaurants. Daarnaast is de rest van het land een ware ontdekkingsreis. Omdat het zo reusachtig groot is, heb ik nog lang niet alles gezien. Natuurlijk wel al enkele toeristische highlights zoals Ayers Rock of Uluru. Vele mensen hebben daarvan wel eens een foto gezien. Het is een enorme rode rots in de woestijn van zo’n drie kilometer lang, ruim driehonderd meter hoog en een omtrek van zo’n tien kilometer.
Verder heb ik een fantastische reis per trein gemaakt van twee dagen dwars door de woestijn van Adelaide naar Alice Springs en heb ik Tasmanië en Perth bezocht. Maar ik ben bijvoorbeeld nog niet in Darwin in het noorden geweest. Er is nog heel veel te zien. Daarbij werkt het absoluut niet in mijn voordeel dat ik een Australische vriend heb. In plaats van dat hij mijn zijn land laat zien, wil hij naar Azië of Europa. Australiërs zijn ontzettend gefocust op het buitenland, terwijl ze nog lang niet alles van hun eigen land hebben gezien.”