Antillen: 'We bedenken echt niet de hele dag brievenbusconstructies'
Hoe is het om als Nederlandse RA in het buitenland te werken? Welke positie hebben accountants? Zijn er opmerkelijke verschillen met Nederland? In de tweede aflevering van een serie: de Nederlandse Antillen.
Dit artikel is verschenen in de Accountant nr. 8, 2004
Bekijk alle artikelen uit dit nummer
In den vreemde
Elf jaar vertoeft Henk de Zeeuw inmiddels in het tropische deel van ons koninkrijk der Nederlanden. Na eerst drie jaar te hebben doorgebracht op Curaçao, daarna zeven jaar Sint-Maarten, is hij weer teruggekeerd naar de plek waar zijn Caraïbisch avontuur begon. Vanuit het kantoor van KPMG in Willemstad is hij actief als registeraccountant.
“Na een aantal jaren bij KPMG in Rotterdam wilde ik eens iets anders. Ik had mijn zinnen gezet op een baan in het buitenland. Maar dat is nog niet zo makkelijk, want je kunt als RA lang niet overal terecht. Dat heeft uiteraard te maken met het feit dat de eisen die men aan het vak, en dus aan de opleiding, stelt nogal verschillen van land tot land. Maar waar kun je wel probleemloos terecht met je RA-titel en zit je toch in het buitenland, in een streek met als prettige bijkomstigheid dat het klimaat totaal anders is dan in Nederland? Inderdaad, hier dus.”
Ligging
Op de Nederlandse Antillen is KPMG is de grootste van de big four. Daarna volgen PricewaterhouseCoopers, Ernst & Young en Deloitte. Ook zijn er enkele lokale spelers. KPMG heeft er twee vestigingen: behalve op Curaçao ook op Sint-Maarten. Daarnaast is er nog een kantoor op Aruba. In totaal werken er zo’n tweehonderd medewerkers op de eilanden, waarvan zo’n 130 op Curaçao. De kantoren maken deel uit van KPMG Americas. Door de ligging van de Antillen zijn de werkzaamheden van Henk de Zeeuw zowel lokaal als internationaal gericht.
Madurodam
“We werken voor enkele grote Nederlandse multinationals die hier vestigingen hebben”, zegt hij. “Maar we hebben ook klanten vanuit de Verenigde Staten, Suriname, Trinidad, Duitsland, Zwitserland en Israël. We zijn een heel internationaal kantoor. Door onze focus op de VS hebben wij veel te maken met de wetgeving daar, zoals Sarbanes-Oxley.”
KPMG Antillen heeft ook een groot aantal lokale klanten op de verschillende eilanden, zoals de haven, het vliegveld en de elektriciteitsmaatschappij. “Dat maakt het werk hier zo boeiend. Want je kunt wel zeggen dat alles hier zich op Madurodam-niveau afspeelt. En natuurlijk is Curaçao een klein eiland, maar wel met een internationale haven, een internationaal vliegveld, telecombedrijven, banken en verzekeringsmaatschappijen. Het is vanwege de aard van de werkzaamheden leuk om dit soort klanten als middelgroot kantoor in portefeuille te hebben.”
Vooroordelen
De Zeeuw wordt van tijd tot tijd geconfronteerd met vooroordelen over het werk als RA op de Antillen. “Zo wordt er vaak gedacht dat wij de hele dag voor multinationals brievenbusconstructies aan het verzinnen zijn. Ik geef toe, de Antillen zijn een bekende offshorehaven en daardoor als vestigingsplaats heel aantrekkelijk voor international opererende ondernemingen. Maar omdat de Antillen tot nu toe geen eigen regelgeving hadden op het gebied van verslaggeving, hebben de eilanden zich van oudsher op de internationale regels georiënteerd. Zo wordt IFRS hier bijvoorbeeld al jaren door vele bedrijven toegepast. Het is hier absoluut geen free for all.”
Jan en alleman
De regels ten aanzien van het vak zijn op de Antillen echter minder duidelijk. Een instelling als de Ondernemingskamer is een onbekend fenomeen. Ook is er geen wettelijke scheiding tussen controle en advies. En het beroep van accountant heeft geen beschermde status.
De Zeeuw: “Jan en alleman kan hier een accountantsverklaring afgeven. Maar het is duidelijk dat als een internationale onderneming serieus genomen wil worden door de financiële autoriteiten elders in de wereld, men ook hier een serieuze accountantsverklaring moet laten opstellen.”
Sinds kort bestaat op de Nederlandse Antillen een controle- en publicatieplicht voor grote NV’s. De Zeeuw: “Een grote NV heeft meer dan twintig personeelsleden, meer dan twee miljoen euro aan activa en meer dan vijf miljoen euro aan omzet. Deze verplichte controle kan alleen uitgevoerd worden door een RA, AA, of CPA. Daarnaast is IFRS voor deze grote NV’s benoemd als verplichte verslaggevingsgrondslag. Dit is een grote stap vooruit voor ons beroep.”
Manana
Een ander vooroordeel is de gedachte dat het op de Antillen elke dag vakantie is. “Natuurlijk, je hoort mij niet klagen over het feit dat het hier alle dagen mooi weer is. En de stranden zijn vlakbij, want het is maar een klein eiland. Maar het betekent niet dat we de hele dag met onze laptop onder een palmboom zitten. Er wordt hier gewoon gewerkt, zelfs hard gewerkt. Veel mensen hebben zelfs twee banen. Wel is de mentaliteit anders dan in Nederland. Ook hier op kantoor is een deadline belangrijk, maar soms toch wel wat rekbaarder dan bij ons. Je ontkomt nooit helemaal aan het manana-gevoel.”
Waarom niet?
Vanwege het zonnige klimaat zijn de Antillen wel de ideale plek om als aankomend RA je studie af te maken. De Zeeuw kan het iedereen aanraden. “Er is een speciaal studieprogramma dat het NIVRA hier in samenwerking met de Universiteit van de Nederlandse Antillen en de Erasmus Universiteit verzorgt. Naast goede lokale docenten worden er zeer regelmatig vanuit Nederland docenten ingevlogen. Verder is ook de verplichte NIVRA-stage goed geregeld. Je wordt meertalig en je werkt met een internationaal team. Dus als je de mogelijkheid hebt, waarom zou je dan hier niet afstuderen?”