NBA nieuws
Ruim driekwart actieve accountants heeft beroepseed afgelegd - Meer aandacht voor bestuursverslag in controleverklaring - Praat mee over de toekomst van het accountantsberoep - NBA pleit in open brief voor langere invoertermijn wetten - Rapport Werkgroep Focus op Fraude - NBA publiceert Nadere Voorschriften Kwaliteitssystemen.
Dit artikel is verschenen in Accountant Q1, 2017
Bekijk alle artikelen uit dit nummer
Ruim driekwart actieve accountants heeft beroepseed afgelegd
Circa 15.000 actieve accountants hebben inmiddels de nieuwe beroepseed afgelegd en geregistreerd.
Bij de openbaar accountants en de intern en overheidsaccountants heeft 85 procent inmiddels de eed afgelegd en geregistreerd. De accountants in business lopen nog iets achter op de andere ledengroepen, met 68 procent (stand per 17 februari 2017). De AiB’s werken meestal niet in organisaties met grote aantallen accountants en hebben daarom minder gelegenheid gehad om de beroepseed incompany af te leggen.
Tijdens een peiling door de NBA werden vooral het ontbreken van tijd en prioriteiten stellen genoemd als reden waarom men de eed nog niet had afgelegd. De leden woonachtig buiten Nederland lopen in de pas met het gemiddelde, ook daarvan heeft 77 procent inmiddels de eed afgelegd.
Het instellen van de beroepseed is maatregel 1.1 uit het verbeterplan In het publiek belang. De Verordening waarin de Beroepseed is opgenomen is in de Algemene Ledenvergadering van mei 2016 aangenomen. Alle actieve NBA-leden moeten de beroepseed vóór 1 mei 2017 hebben afgelegd en hebben geregistreerd op mijnnba.nl; pas dan wordt voldaan aan de Verordening op de beroepseed. De opvolging wordt door de NBA nauwlettend gevolgd. Het niet voldoen aan een Verordening kan uiteindelijk leiden tot een klacht bij de Accountantskamer.
De NBA biedt verspreid over Nederland mogelijkheden om de eed af te leggen. Inmiddels worden de bijeenkomsten vooral centraler georganiseerd, omdat een ruime meerderheid de beroepseed heeft afgelegd. Op www.nba.nl/beroepseed is zichtbaar waar nog gelegenheid is om de eed af te leggen.
Meer aandacht voor bestuursverslag in controleverklaring
Met ingang van boekjaar 2016 heeft de accountant een uitgebreidere rol bij het bestuursverslag. Dat komt door een recente wijziging van Titel 9 Boek 2 BW en herziene standaarden. In een compacte brochure legt de NBA uit wat er verandert, hoe de accountant te werk gaat en wat dat betekent voor de controleverklaring.
Voortaan heeft de accountant de actieve onderzoeksplicht om materiële onjuistheden in het bestuursverslag te signaleren en daarover te rapporteren in de controleverklaring. Informatie is materieel als weglaten of onjuist weergeven daarvan de economische beslissingen die de gemiddelde gebruiker op basis van de jaarrekening neemt kan beïnvloeden. “Dit vergt een professioneel oordeel van de accountant waarbij een zekere mate van subjectiviteit onvermijdelijk is”, aldus de NBA.
Praat mee over de toekomst van het accountantsberoep
De maanden maart tot en met juni 2017 staan in het teken van de verbreding van de visiediscussie over de toekomst van het accountantsberoep. Alle NBA-leden en andere stakeholders krijgen de kans om aan deze discussie deel te nemen, zowel live als via online sessies.
Ook tijdens alle reguliere afdelingsvergaderingen, bijeenkomsten van ledengroepen, commissies en raden krijgen leden gelegenheid hun visie te delen.
Tijdens de komende ALV in juni 2017 worden de resultaten hiervan teruggekoppeld. Voor meer informatie: www.accountant.nl/visiebijeenkomsten.
NBA pleit in open brief voor langere invoertermijn wetten
De NBA wil dat de invoertermijn voor nieuwe wet- en regelgeving wordt verruimd naar vier maanden, om invoeringsproblemen te verkleinen.
Dit schrijft de beroepsorganisatie in een open brief aan de Eerste en Tweede Kamer, die eind december 2016 is gepubliceerd.
De laatste jaren zien ook accountants een groeiende praktijk ontstaan waarbij de snelle invoering van nieuwe wet- en regelgeving meer aandacht lijkt te krijgen dan de uitvoerbaarheid ervan. Nieuw beleid wordt op korte termijn ingevoerd waarbij definities nog onduidelijk zijn, betrokken sectoren weinig tijd krijgen om de regels in hun administratie op te nemen en het onduidelijk is hoe ze gecontroleerd moeten worden. Voorbeelden zijn de Wet uitfasering pensioen in eigen beheer, de decentralisaties in het sociaal domein of de Wet normering topinkomens.
Deze invoeringsproblemen ontstijgen regelmatig het niveau van ‘kinderziekten’. De administratieve lasten van invoering, verantwoording en controle komen fors hoger uit dan vooraf begroot. Hierdoor neemt de mogelijkheid om de nieuwe wet- en regelgeving vanaf het eerst uur goed uit te voeren navenant af.
De NBA hoopt dat een langere invoertermijn terugkomt in een nieuw regeerakkoord. Ook beveelt zij aan om nieuw beleid vooraf beter te toetsen op uitvoerbaarheid. Accountants worden door de NBA opgeroepen vanuit hun maatschappelijke rol en expertise actief mee te denken bij de totstandkoming van nieuw beleid.
Rapport Werkgroep Focus op Fraude
Regelgeving en controlestandaarden geven voldoende richting aan hoe de controlerende accountant moet handelen ten aanzien van fraude. Het is vooral zaak dat accountants de regelgeving zodanig toepassen dat zij hiermee recht doen aan hun maatschappelijke rol en het beginsel van integriteit.
Dat stelt de Werkgroep Focus op Fraude in haar rapport met aanbevelingen voor het beleid van de NBA op het terrein van fraude. De onafhankelijke werkgroep, onder leiding van oud-hoofdofficier Functioneel Parket René Craemer, is eerder door het NBA-bestuur ingesteld om een impuls te geven aan de discussie over het gewenste fraudebeleid.
De Werkgroep geeft aan dat de publieke functie van de controlerende accountant centraal moet staan en benadrukt dat accountants bij het aannemen en uitvoeren van controleopdrachten voldoende aandacht moeten besteden aan frauderisico’s.
Het is aan de NBA om te bevorderen dat accountants hierbij voldoende worden ondersteund, zowel binnen de eigen organisatie als daarbuiten. Opleiding, kennis delen en de inzet van helpdesk en vertrouwenspersonen spelen een belangrijke rol. Daarnaast moeten accountants op alle belangrijke posities in de financiële keten worden gesteund in hun rol.
Dialoog
De NBA verwelkomt het rapport van de Werkgroep en wil in dialoog met leden en stakeholders bepalen welke acties genomen moeten worden. Belangrijke discussiepunten zijn de aandacht die de accountant in de controleverklaring moet schenken aan frauderisico’s, de verantwoordelijkheid van opdrachtgevers, de acties die van samenstellende accountants, interne accountants en accountants in business mogen worden verwacht en de verantwoordelijkheid van organisaties waarvoor accountants werkzaam zijn.
Voor haar aanbevelingen heeft de Werkgroep Focus op Fraude een eerdere discussienota voorgelegd voor consultatie en gesprekken gevoerd met betrokken stakeholders. Het rapport van de werkgroep bevat een samenvatting van de consultatiereacties en gespreksuitkomsten.
NBA publiceert Nadere Voorschriften Kwaliteitssystemen
De NBA publiceerde begin december 2016 de Nadere Voorschriften Kwaliteitssystemen (NVKS), inclusief een toelichting.
Voorschriften voor kwaliteitssystemen zijn niet nieuw, maar op dit moment verspreid over meerdere regelingen. Met de implementatie van de NVKS is er sprake van één set van regels voor accountantskantoren en accountantsafdelingen (alle accountantseenheden met uitzondering van accountantsorganisaties). De NVKS hebben geen betrekking op de uitvoering van wettelijke controles.
De nadere voorschriften geven net als in het verleden de desbetreffende accountantseenheid de mogelijkheid om bij het inrichten van het kwaliteitssysteem rekening te houden met aard en omvang. Nieuw is dat de wijze waarop dit kan expliciet gemaakt is voor kleine accountantseenheden die voldoen aan bepaalde grenzen. Zij hoeven bepaalde artikelen uit de NVKS niet toe te passen.
De nieuwe regels bevatten een leeswijzer in de vorm van een kleurenschema, wat het voor accountants makkelijker maakt om te bepalen welke regels op hen van toepassing zijn. De NBA benadrukt tegelijk dat accountants ook een eigen verantwoordelijkheid hebben om te bepalen welke regels in de NVKS op hen van toepassing zijn.
De Nadere Voorschriften Kwaliteitssystemen moeten door alle accountantseenheden geïmplementeerd zijn op 1 januari 2018. Maar ze mogen sinds 1 januari 2017 al worden toegepast. Voorwaarde is wel dat dan aan alle bepalingen van de NVKS wordt voldaan.