Magazine 01 september 2014

Boeken - september 2014

Een goede manager zaait verwarring - Vertrouwen als bron van winst - Philips versus Philips.

Dit artikel is verschenen in Accountant nr. 9, 2014

Bekijk alle artikelen uit dit nummer

Tekst: Rob Heinsbroek

Een goede manager zaait verwarring

Volgens Brafman en Pollack moet een organisatie een beetje ruimte aan chaos geven, om het hoofd te bieden aan de doorgewinterde efficiency die elk klein bloemetje vertrapt. Een beetje structuur voor geen structuur eigenlijk. En ze weten hun verhaal overtuigend te brengen, zelfs met enige inzichten uit de neurofysiologie. Als zelfs het Amerikaanse leger er wel bij vaart, waarom dan bijvoorbeeld ook niet een accountantsorganisatie? Welnu, waarschijnlijk is hier gewoon de vraag of u het aandurft. Durft u het aan om in bijvoorbeeld een controle van uw oob-klant een beetje chaos aan te brengen? Een kleine vrijplaats waar de regels niet gelden? Waarschijnlijk bibbert u al bij de gedachte. Zo niet, dan staan in hoofdstuk 8 de vijf regels voor chaos netjes (gelukkig maar!) op een rijtje. Een leuke eye-opener.

Ori Brafman en Judah Pollack, Een goede manager zaait verwarring - waarom elk bedrijf beter wordt van een beetje chaos, Maven Publishing 2013, ISBN 9789491845055

Vertrouwen als bron van winst

'Vertrouwen is goed, controle is beter', de auteurs van deze publicatie zijn echter duidelijk een andere mening toegedaan. Investeren in een vertrouwensrelatie met klanten, medewerkers en dergelijke is vruchtbaar en verstandig, maar tegelijkertijd zijn Blommaert en Van den Broek ook niet blind voor de spagaat waar enerzijds vertrouwen en anderzijds op wantrouwen gebaseerde controle soms toe kan leiden. In elk geval wordt in een apart hoofdstuk de nodige aandacht besteed aan de wijze waarop een financial zich een volwaardig business partner kan tonen (weg uit de spreadsheet!), en is er een interessant hoofdstuk over de positieve effecten op het innovatievermogen indien er een hoog vertrouwensniveau aanwezig is in een organisatie. De eindconclusie van de auteurs laat zich in de titel al lezen: vertrouwen levert winst op.

Tjeu Blommaert en Stephan van den Broek, Vertrouwen als bron van winst - de harde resultaten van soft control, Uitgeverij Business Contact 2013, ISBN 9789047006251

Philips versus Philips

Wist u dat Philips midden jaren tachtig een zwaar intern gevecht heeft gevoerd omtrent haar Amerikaanse dochter die de facto als een eigen Philips binnen Philips functioneerde, en ook niet van plan was deze status aparte op te geven? Nee? Uw recensent ook niet. Over de problematiek begin jaren negentig bij Philips (operatie Centurion van Jan Timmer) is al uitgebreid geschreven, maar de gebeurtenissen uit dit boek waren nog onbekend. Niet onlogisch aangezien het dagboek van Hans Beekhuizen (directeur Corporate Legal Department bij Philips in die tijd) bijna dertig jaar onaangeroerd in een lade (of misschien wel kluisje) heeft gelegen.

Wat was er aan de hand? De USA-activiteiten van Philips waren in 1956 in een eigen trust gestopt, waar Philips NV in Eindhoven zo ongeveer nul komma nul zeggenschap over had. Er waren in die tijd zeker argumenten voor maar toen Philips in later jaren een wereldwijd consistente strategie en productenbeleid wilde voeren, was deze constructie een gigantisch obstakel. De dagboekaantekeningen uit 1985 en 1986 beschrijven hoe de gesprekken plaatsvonden om dochter Philips USA in de Eindhovense moederschoot te krijgen. Wat zeg ik; gesprekken? Zeg maar gerust een ordinaire machtsstrijd met het gebruikelijke repertoire van het achterhouden van informatie, legal opinions die in opdracht lijken te zijn geschreven, en de nodige incompatibilité des humeurs bij de hoofdpersonen.

Heel erg boeiend, maar helaas; kanttekeningen zijn er ook. Volgens de flaptekst leest het als een thriller, maar daar zou ik wat meer nuance willen aanbrengen. De dagboekaantekeningen zijn ongetwijfeld bewerkt, maar lezen toch nog een beetje staccato. Ze zijn behoorlijk to the point zullen we maar zeggen. Een tweede kleine manco is dat het enkel over dit conflict gaat en dat het nergens in een breder verband wordt getrokken. Niet erg zolang u dat maar weet.

Het brede perspectief volgt echter zeer zeker in de essays van diverse externe auteurs (onder andere Erik van de Loo, Paul Frentrop en Jaap van Manen) aan het einde van het boek. Aanbevolen dus voor de liefhebbers van corporate governance of de bedrijfsgeschiedenis van Philips, met inachtneming van de genoemde kleine manco's.

Hans Beekhuis, Philips vs Philips - Dagboek van een titanenstrijd om de VS-bezittingen, Gibbon Uitgeefagentschap 2014, ISBN 9789491363139