Nieuws
Cfo-onderzoeken - Nederland koploper directe investeringen - Ondernemersvertrouwen daalt door onrust en natuurgeweld - Oud Nieuws - Accountants worstelen met Chinese schandalen...
Dit artikel is verschenen in Accountant nr. 9, 2011
Bekijk alle artikelen uit dit nummer
Cfo-onderzoeken
Bedrijven zien omzetverhogende initiatieven, het meten van financiële en operationele prestaties en het verbeteren van risicomanagement als hun nieuwe speerpunten. Dat blijkt uit onderzoek van adviesbureau Protiviti onder tweehonderd cfo's en financieel managers bij beursgenoteerde ondernemingen.
Uit het onderzoek komt naar voren dat bedrijven zich weer op groei richten, ondanks de onzekere economie. Hierdoor veranderen de prioriteiten van financiële afdelingen van kostenbeheersing naar omzetverhogende initiatieven en prestatiemeting.
Tegelijkertijd willen financieel bestuurders ondernemingen beter voorbereiden op onverwachte gebeurtenissen of financiële risico's. Hierdoor zijn financiële afdelingen steeds meer betrokken bij de ontwikkeling van groeistrategieën en de verhoging van winstgevendheid.
In een apart cfo-onderzoek van Ernst & Young blijkt dat internationale ondernemingen steeds meer moeite hebben om te voldoen aan de toenemende strengere wet- en regelgeving en de groeiende complexiteit van financiële verslaggeving en fiscale regels. Uit het rapport Seizing the opportunity in Global Compliance and Reporting, waarvoor ruim tweehonderd cfo’s van internationale ondernemingen zijn geïnterviewd, blijkt ook dat ondernemingen te maken hebben met globalisering en een focus op kostenbeheersing. De ondernemingen moeten hun financiële functies en processen daar op inrichten.
Rectificatie
In de opmaak van het artikel ‘Voorkom discussies achteraf’ op bladzijde 39 van de vorige Accountant (juli/augustus) is per abuis een zin weggevallen. Onderaan het artikel had de volgende zin moeten staan: * Carolin Vethanayagam, met dank aan Jan Peter de Man, beiden werkzaam als advocaat bij Justion Advocaten, vestiging Rotterdam.
Nederland koploper directe investeringen
Nederland staat wereldwijd op de eerste plaats als het gaat om de omvang van inkomende en uitgaande directe investeringen. Dit blijkt uit de Coordinated Direct Investment Survey (CDIS) van het IMF.
Deze koppositie is geflatteerd door de gunstige fiscale behandeling in Nederland van deze investeringen. Maar ook bij een correctie blijft Nederland met een notering in de mondiale top 10 een grote investeerder.
Nederland was eind 2009 goed voor een bedrag van $ 3.700 miljard aan directe investeringen in het buitenland. Dat wil zeggen dat Nederlandse bedrijven in totaal voor dit bedrag hebben geïnvesteerd in
gelieerde buitenlandse ondernemingen. Dit is circa achttien procent van de totale uitgaande investeringen zoals die door de deelnemende landen aan het IMF zijn gerapporteerd.
Top 5 landen met uitgaande directe investeringen (in miljarden $)
- Nederland 3.696
- Verenigde Staten 3.508
- Luxemburg 1.753
- Verenigd Koninkrijk 1.662
- Frankrijk 1.531
Top 5 landen met inkomende directe investeringen (in miljarden $)
- Nederland 3.029
- Verenigde Staten 2.320
- Luxemburg 1.798
- China (exclusief Hong Kong) 1.232
- Frankrijk 1.038
Ondernemersvertrouwen daalt door onrust en natuurgeweld
Uit het International Business Report (IBR 2011) van Grant Thornton blijkt dat het aanvankelijk herstellende economisch optimisme onder ondernemers een deuk heeft opgelopen in het tweede kwartaal van 2011. Het positieve sentiment daalde wereldwijd gemiddeld drie procentpunten naar 31 procent door natuurgeweld (aardbevingen, overstromingen), politieke onrust en economische instabiliteit.
Door het rumoerige tweede kwartaal is het vertrouwen bij ondernemers gedaald. Daarmee is de stevigheid van het herstel van de wereldeconomie ter discussie gesteld. Het optimisme onder Nederlandse mkb-ondernemers over de economische vooruitzichten is in de maanden april, mei en juni tegen de trend in stabiel gebleven: een daling van slechts één procentpunt naar 34 procent, gelijk aan het EU-gemiddelde.
Oud Nieuws
Accountant/Accountant.nl duikt maan delijks in de archieven voor wat historisch perspectief en verrassende feiten. Zie Accountant.nl voor een uitgebreider versie met het complete bronmateriaal en eerdere afleveringen.
Oud Nieuws (25): ‘Het millenniumspook heeft toegeslagen’ (1998)
Weet u het nog? De rampen die ons zouden overkomen door het millenniumprobleem? Omdat jaartallen in digitale systemen meestal met slechts de twee laatste cijfers waren geregistreerd (2000 was nog erg ver weg immers) zou bij de millenniumwisseling de (goeddeels digitaal aangestuurde) wereld volledig vastlopen.
“Het millenniumprobleem is het grootste automatiseringsprobleem dat de wereld tot op heden heeft gekend. Iedereen zal er direct of indirect de gevolgen van ondervinden, dus ook de ondernemers in kleine en middelgrote ondernemingen”, luidde in 1998 de openingszin van een in broederlijke samenwerking door NOREA, NOvAA en NIVRA uitgeven brochure getiteld ‘Het Milleniumprobleem Beheerst?!’. Daarin werd uitgelegd hoe het probleem was ontstaan, wat er kon gebeuren en wat ondernemers er aan konden doen, liefst met hulp van hun adviseur uiteraard (‘De ondernemer staat er niet alleen voor’).
Het werd spannend. ICT-goeroe Maurice de Hond had voor de jaarwisseling 1999-2000 zelfs noodproviand ingeslagen en zijn bad gevuld met drinkwater. Gezien de alarmerende schets van ‘Nieuwjaarsdag 2000’ in de genoemde folder, hebben wellicht ook vele accountantsklanten dat gedaan:
“Het is 1 januari 2000. U rijdt op nieuwjaarsdag terug naar huis na een gezellige oudejaarsavond bij uw schoonfamilie. Onderweg komt u langs de zaak en u besluit nog even die fles champagne, aangeboden door een bevriende relatie, op te halen. U gebruikt uw toegangspas, maar de deur gaat niet open. Vol verbazing rijdt u naar huis waar uw dochter op de bank naar het Nieuwjaarsconcert uit Wenen kijkt. Graag had zij dit concert opgenomen op de video, maar deze werkt opeens niet meer. Vervolgens belt u het calamiteitennummer van uw beveiligingsbedrijf. Na een aantal maal de ingeprekstoon gehoord te hebben, krijgt u eindelijk iemand aan de lijn. U blijkt niet de enige te zijn die belt. Meerdere ondernemers hebben voor een gesloten deur gestaan deze ochtend. Langzaam begint het tot u door te dringen: het millenniumspook heeft toegeslagen. Het zweet breekt u uit, wanneer uw dochter vraagt of het computersysteem van uw onderneming eigenlijk wel millenniumproof is.”
Of al de genomen maatregelen en millenniumprojecten echt rampen hebben voorkomen, zullen we nooit weten - achteraf is het altijd makkelijk praten. Maar wereldwijd is er nauwelijks iets misgegaan, ook videorecorders bleven gewoon functioneren, dus achteraf lijkt de paniek wel wat overtrokken geweest.
Hoe dan ook, allerlei dienstverleners, ook accountantskantoren, hebben er goed aan verdiend. Een beetje bang maken werkt altijd, ook nu nog, en wordt nog altijd volop gebruikt (Fraude! China! Social media! Strategie!). Maar 2000 is wel een les om niet ál te snel in paniek te raken.
Accountants worstelen met Chinese schandalen
Amerikaanse toezichthouders zoeken hun Chinese collega's op om de kwaliteit van controles en inspecties te verbeteren. De toenadering volgt op diverse boekhoudschandalen van Chinese beursfondsen, die ook noteringen in de Verenigde Staten hebben.
Media zetten vraagtekens bij het toezicht door de Amerikaanse beurswaakhond SEC op Chinese beursfondsen. Toezichthouders proberen hiaten in de wetgeving over het toezicht te repareren. Volgens Amerikaanse media lopen beleggers enorme financiële risico’s door fraudegevoelige Chinese bedrijven.
Ook accountantskantoren raken bij deze schandalen betrokken. Zo dreigen Chinese kantoren van BDO en PKF in de VS te worden vervolgd vanwege hun aandeel in de boekhoudfraude bij China Expert Technology. Een Amerikaanse rechter heeft aangegeven dat er genoeg aanwijzingen zijn voor een claim van beleggers tegen beide accountantskantoren.
Andere accountantskantoren waarschuwen tegen onregelmatigheden in rapportages van Chinese bedrijven. In juni 2011 trok Ernst & Young aan de bel omdat Concord Medical Services, een Chinees bedrijf, onvoldoende controle heeft op de eigen financiële rapportages. Dit hiaat is volgens Ernst & Young veroorzaakt door gebrekkige kennis van Amerikaanse regels over interne controle.
Afgelopen voorjaar trok Deloitte zich terug als accountant van Longtop Financial Services, nadat zij onregelmatigheden bij de boekhouding constateerde. Deloitte was na drie maanden ook weg bij China Energy Recycling, na vragen te hebben gesteld over de boekhouding in 2009.
Gerben Everts directeur AFM
Registeraccountant Gerben Everts is benoemd tot directeur bij de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Hij wordt in de Managementgroep verantwoordelijk voor het toezicht op accountantsorganisaties en financiële verslaggeving. Everts treedt dit najaar in dienst. Hij volgt Steven Maijoor op die eerder dit jaar is benoemd tot voorzitter van de Europese effectentoezichthouder ESMA.
Ierse centrale bank wil overleg met bankaccountants
De Ierse centrale bank wil minimaal driemaal per jaar overleggen met de externe accountants van banken. De organisatie pleit voor een bilateraal overleg waarbij de lead partner de centrale bank twee keer per jaar bijpraat, één keer voor de start van de controle en eenmaal erna. Daarnaast vindt er tijdens de planningsfase van de controle overleg plaats waar ook de voorzitter van de auditcommissie van de desbetreffende bank bij aanwezig is.
In het pre-auditoverleg wil de centrale bank van de accountant onder andere informatie over het risicoprofiel van de bank, welke veranderingen er optreden in de bedrijfsvoering en governance, en welke zwakke plekken er naar voren zijn gekomen tijdens de laatste accountantscontrole.
Na de accountantsverklaring volgt een bijeenkomst tussen de accountant en de centrale bank om te bespreken waar het bankmanagement significant judgment heeft toegepast en wat dat betekent voor het oordeel van de accountant over de jaarrekening en het risicoprofiel van de bank.
Geen herstel financiële arbeidsmarkt
De vraag naar financieel specialisten kromp in het tweede kwartaal van 2011 met 12,5 procent ten opzichte van hetzelfde kwartaal in 2010. Alleen de vraag naar accountancyfuncties groeide bescheiden. Dit blijkt uit de analyse 'Trends en ontwikkelingen op de financiële arbeidsmarkt tweede kwartaal 2011' van detacherings- en werving- en selectiebureau Yacht.
In het eerste kwartaal van 2011 was de krimp nog 14,7 procent, over geheel 2010 twintig procent. Efficiënter werken vraagt zijn tol in de vorm van minder boekhouders. Er is een krimp te zien in de klassieke boekhoudkundige functies als financial accountant en financial controller.
De vraag naar assistant controllers blijft op peil. Deze categorie ‘tweede stappers’ met twee tot acht jaar werkervaring is zeer in trek en kan kiezen uit een steeds ruimer aanbod vacatures in het tweede kwartaal. De vraag naar meer ervaren business controllers met acht tot vijftien jaar werkervaring neemt nog steeds af, maar in een minder sterk tempo.
Een bescheiden groei van twee procent is waar te nemen bij de accountancyfuncties. Specialistische functies, zoals auditor en treasurer, waren tot nu toe groeiers. Sinds het tweede kwartaal moeten ook deze functies een pas op de plaats maken en genoegen nemen met stabilisatie (zie ook Accountant juni 2011, pagina 10).
Vernieuwde leasingvoorstellen IASB en FASB
De International Accounting Standards Board (IASB) en de Amerikaanse Financial Accounting Standards Board (FASB) zijn van plan om herziene voorstellen voor een gemeenschappelijke leasing standaard onder de aandacht te brengen. Betrokken partijen krijgen de kans om commentaar te leveren op de wijzigingen die de organisaties hebben voorgesteld sinds de publicatie van een exposure draft on leasing in 2010.
Veel van de keuzes van IASB en FASB zijn significant anders dan die voorgesteld in de exposure draft. Daarom is besloten om de nieuwe gewijzigde voorstellen voor het voetlicht te brengen.
In het derde kwartaal willen de organisaties hun beraadslagingen hebben afgerond. Uiteindelijk moet dit leiden tot de publicatie van een nieuwe exposure draft on leasing.
KPMG: Corruptie geen belemmering voor internationaal zaken doen
Een lokale cultuur waarin omkoping en corruptie gangbaar zijn, vormt voor veel bedrijven onvoldoende reden om in deze landen geen zaken te doen, blijkt uit internationaal onderzoek van KPMG.
Uit het onderzoek, gehouden onder ruim tweehonderd bestuurders van internationaal opererende ondernemingen, blijkt dat meer dan zeventig procent vindt dat er nu eenmaal plekken in de wereld zijn waar men geen zaken kan doen zonder zich in te laten met omkoping en corruptie.
Van de dertig procent die vindt dat omkoping en corruptie wel degelijk vermeden kunnen worden, kiest een op de drie bedrijven er expliciet voor geen zaken te doen in landen waar dit soort praktijken aan de orde van de dag is. Bedrijven die actief zijn in deze landen zijn zich over het algemeen bewust van de risico's die zij lopen. Zo geeft zestig procent aan zich zorgen te maken over ongeoorloofde contante betalingen in deze landen.
Flink herstel mkb in 2011
Volgens onderzoeksbureau EIM neemt de afzet van het mkb in 2011 met 2,75 procent toe door de groei van de wereldhandel en een aantrekkende binnenlandse vraag. Het herstel in het mkb treedt hiermee later in dan bij het grootbedrijf. Doordat het grootbedrijf sterk op de buitenlandse afzet is georiënteerd, heeft het sterker kunnen profiteren van de krachtige groei van de wereldhandel in 2010. In 2011 zal de groei in het grootbedrijf met 3,25 procent nog fractioneel groter zijn dan die in het mkb. De afzwakking van de buitenlandse afzetgroei is hier debet aan. Vooral in de tweede helft van 2011 zal de wereldhandelsgroei bescheidener zijn. Ook de groei in Europa zal dan beperkter van omvang zijn onder invloed van overheidsbezuinigingen.
Martin van Roekel ceo BDO International
Martin van Roekel wordt de nieuwe bestuursvoorzitter van BDO International. Hij volgt daarmee Jeremy Newman op, die sinds 2007 deze positie bekleedde. Van Roekels benoeming gaat in per oktober van dit jaar. Op dit moment is hij global head of network development van BDO en ceo Europa.
Statistiek op Accountant.nl
De Stuurgroep Statistical Auditing verzorgt maandelijks een statistische column op Accountant.nl. Daar kan ook worden gereageerd en kunnen vragen worden gesteld. De vierde column is onlangs verschenen: Steekproeven bij volledigheidscontroles (Accountant.nl. > Vaktechniek > Vaktechnische artikelen).
Rechter verwerpt aanklachten tegen E&Y in Lehman-zaak
Het proces dat beleggers hebben aangespannen tegen de top van Lehman Brothers en controlerend accountant Ernst & Young mag doorgaan. Rechter Lewis A. Kaplan verwierp wel de belangrijkste aanklachten aan het adres van het accountantskantoor.
In de zaak draait het om zogenaamde repo 105-transacties, waarmee schulden vlak voor elke kwartaalrapportage van de balans werden gehaald. Technisch gezien voldeden de transacties volgens Kaplan aan de regels, maar dat betekent niet dat de verslaggeving van de bank voldeed aan het algemene principe dat een accuraat beeld moet worden gegeven van de financiële situatie.
Volgens de rechter zijn er niet genoeg aanwijzingen dat Ernst & Young aanvankelijk in de gaten had wat er gaande was bij de failliete zakenbank. Eén klacht blijft wel overeind. In juni 2008 interviewde het kantoor Matthew Lee, een klokkenluider van Lehman, die Ernst & Young verteld zou hebben over het doel van de repo-transacties. Toch keurde het kantoor het tweede kwartaalbericht van 2008 van Lehman goed.
Ernst & Young heeft verheugd gereageerd op de beslissing van de rechter en ziet ook de behandeling van de overgebleven aanklacht met vertrouwen tegemoet.