Magazine 01 september 2011

Gespot - september 2011

Wat gebeurt er aan het front van wetenschap en onderzoek? Een maandelijkse selectie van lezenswaardige publicaties uit binnen en buitenland.

Dit artikel is verschenen in Accountant nr. 9, 2011

Bekijk alle artikelen uit dit nummer

» Download dit artikel in pdf

'Restatements'

De grote toename in de Verenigde Staten van het aantal restatements (herzieningen) van jaarrekeningen wordt toegeschreven aan een aantal oorzaken, waaronder de complexiteit van regels, het grotere belang van interne beheersing, veranderingen in materialiteitsniveaus, de grotere voorzichtigheid bij externe accountants, het toegenomen belang van winststuring, het aangaan van meer ingewikkelde transacties en de bemoeienis van derden met de schattingen van het management. In dit artikel wordt verslag gedaan van het eerste empirische onderzoek naar oorzaken. De belangrijkste oorzaken blijken gebreken in het interne beheersings-systeem en onduidelijkheid bij de toepassing van accounting-standaarden.

• Marlene Plumlee and Teri Lombardi Yohn, An Analysis of the Underlying Causes Attributed to Restatements. Accounting Horizons, volume 24, no 1, 2010, pages 41-64

Taak en verantwoordelijkheden raad van commissarissen

De auteurs betogen dat het toetsen van de werking van de control environment tot de toezichthoudende taak van de commissarissen behoort. De code Tabaksblat en de Amerikaanse regelgeving geven geen concrete aanwijzingen aan commissarissen en zijn daarmee onvoldoende concreet om management override en als gevolg daarvan schandalen te voorkomen. De auteurs doen enkele suggesties op welke wijze commissarissen de beoordeling van de interne beheersingsomgeving kunnen uitvoeren.

• Oscar van Leeuwen en Philip Wallage, Het toetsen van de werking van de interne beheersingsomgeving door de raad van commissarissen. MAB, september 2011

Latente belastingen in jaarrekening

Welke invloed hebben alle IAS 12-disclosures op de prijs van de aandelen? Uitgebreid onderzoek naar de verschillende informatie-elementen toont aan dat de invloed op de aandelenprijs beperkt is, met uitzondering van de informatie over actieve belastinglatenties. Uit het onderzoek blijkt ook dat ongeveer zeventig procent van de latente belastingpositie na enige tijd ‘omkeert’, zonder dat dit leidt tot ingaande of uitgaande kasstromen.

• Astrid K. Chludek, Perceived versus Actual Cash Flow Implications of Deferred Taxes - An Analysis of Value Relevance and Reversal under IFRS. Journal of International Accounting Research, volume 10, no 1, 2011, pages 1-25

Effect gebruik fair value-optie

IAS 39 laat onder voorwaarden gebruik van de fair value-optie toe (waardering van activa of verplichtingen tegen reële waarde, met verwerking van alle waardeveranderingen in het resultaat). Op basis van een onderzoek onder 222 banken uit 41 landen, stelt de onderzoeker vast dat het toepassen van de fair value-optie leidt tot een lagere volatiliteit van gerapporteerde resultaten in vergelijking met andere banken. Blijkbaar gebruiken banken de fair value-optie om daarmee kunstmatige winstvolatiliteit te reduceren, in aansluiting op de doelstelling van de IASB bij het introduceren van deze optie.

• Peter Fiechter, The Effects of the Fair Value Option under IAS 39 on the Volatility of Bank Earnings. Journal of International Accounting Research, volume 10, no 1, 2011, pages 85-108

Vrijwillige informatieverschaffing

In dit artikel wordt verslag gedaan van een onderzoek naar de vrijwillige informatieverschaffing over immateriële activa onder tweehonderd ondernemingen in opkomende markten (vooral in Azië en Zuid-Amerika). De grote meerderheid van ondernemingen verschaft deze informatie, vooral betrekking hebbend op de fase van ontwikkelen en leren, en minder op de fase van implementatie. Anders dan vaak wordt gedacht is de meeste informatie kwantitatief, zowel financieel als niet-financieel.

Helen Kang and Sidney J.Gray, Journal of International Accounting Research, volume 10, no 1, 2011, pages 109-125

Cliëntrelaties

Accountantsorganisaties aanvaarden en continueren graag opdrachten bij cliënten, maar zij zijn verplicht relaties te vermijden met cliënten die het vertrouwen in de accountantsorganisatie of in de financiële markten kunnen schaden. Deze open norm uit de Wet toezicht accountantsorganisaties (Wta) geeft ruimte voor professionele oordeelsvorming, maar schept ook dilemma's. Bij besluitvorming speelt het risicoprofiel van de opdrachtgever een rol, maar ook het type opdracht en de karakteristieken van de accountantsorganisatie. Dit artikel geeft suggesties voor de toepassing van het beleid rondom aanvaarding en voortzetting van cliëntrelaties door accountantsorganisaties.

• Rik Roos, Het aanvaarden en voortzetten van cliëntrelaties door accountants. MAB, september 2011

Aanpak DSM

Vanwege de financiële crisis hebben veel ondernemingen naast langetermijndoelstellingen ook een aantal kortetermijndoelstellingen geformuleerd die betrekking hebben op hun liquiditeit. De auteurs gaan in op de vraag hoe de balans tussen korte termijn en lange termijn tot uitdrukking kan komen in het prestatiemeetsysteem van organisaties. Zij beschrijven de aanpak van DSM, die een nieuwe waardemaatstaf is gaan hanteren. DSM ontwikkelde een nieuw integraal prestatiemeetsysteem met specifieke subdoelstellingen.

• Marcel van Rinsum, Rogier den Dekker en Victor Maas, Prestatiemeting ten tijde van economische crisis - De aanpak van DSM. MAB, september 2011