Magazine 01 oktober 2012

Moderne accountant 8 eigenschappen

Over welke kwaliteiten moet de hedendaagse accountant beschikken om aan een goede baan te komen? Vier werving- en selectiebureaus geven hun visie.

Dit artikel is verschenen in Accountant nr. 10, 2012

Bekijk alle artikelen uit dit nummer

» Download dit artikel in pdf

Recruitment: Top skills. Zo luidde eind vorig jaar de titel van een artikel in het gerenommeerde International Accounting Bulletin. Daarin presenteerde het vakblad een lijst van acht kwalificaties (top skills) waaraan moderne accountants moeten voldoen om succes te hebben op de arbeidsmarkt. Zijn deze kwaliteiten ook voor Nederlandse accountants van belang om hogerop te komen? We legden ze voor aan vier mensen die dagelijks accountants bemiddelen naar een andere functie. Ze zijn werkzaam voor Michael Page, Robert Walters, Alterim en Personato (zie kader).

1 Interpreteren van gegevens is belangrijker dan optellen van bedragen

Iedereen is het erover eens dat accountants tegenwoordig meer in hun mars moeten hebben dan alleen maar financiële kennis.

Alastair Hayward (Michael Page): “Vroeger moesten kandidaten over voldoende IQ beschikken, nu is EQ ook van belang. Je moet oog hebben voor het verhaal achter de cijfers.”

Ook Simon van der Steen (Robert Walters) onderschrijft het belang van interpretatie, maar merkt op dat desondanks accountants met verstand van cijfers ook nog zeer gewild zijn. “Wel is sinds 2009 de scheiding tussen auditing en advies veel strikter geworden. Daarvoor kon iemand nog wel switchen. Dat gebeurt nu veel minder.” Piet-Jan Boringa (Alterim): “Getallen optellen kan een klant vaak zelf beter dan zijn accountant. Accountants moeten steeds vaker meedenken met hun opdrachtgever, kunnen inschatten waar de risico's binnen een bedrijf liggen.”

Michelle Huijben (Personato): “Accountants moeten de cijfers ook aan een klant kunnen uitleggen in jip-en-janneketaal, maar ze moeten zichzelf en het kantoor ook kunnen presenteren.”

2 Soft skills

Michelle Huijben: “Als we twee kandidaten hebben die wat betreft vakkennis op hetzelfde niveau zitten, maar de een is beter in het klantencontact, dan gaat negen van de tien keer de voorkeur uit naar deze persoon. Soft skills zijn heel belangrijk.”

Piet-Jan Boringa: “Kandidaten moeten zich in de cultuur van het bedrijf waar ze werken kunnen verplaatsen. Er moet een klik zijn.”

Simon van der Steen: “Een accountant moet ingewikkelde financiële informatie in hapklare brokken kunnen vertalen, zodat een opdrachtgever er iets aan heeft. Je moet aanvoelen waaraan een klant behoefte heeft.” Alastair Hayward: “Vroeger moest een accountant zich verdiepen in de vraag: wat is er in een bedrijf het afgelopen jaar gebeurd? Tegenwoordig zijn de vragen ‘hoe is dat gebeurd’ en ‘waarom is dat gebeurd’ veel belangrijker.”

3 Flexibiliteit en veelzijdigheid

Alle vier zijn het erover eens: de accountant die zich flexibel opstelt en van vele markten thuis is, heeft absoluut een streepje voor.

Piet-Jan Boringa constateert wel dat er in een accountant twee tegenstrijdige naturen verenigd moeten zijn. “Na alle boekhoudschandalen zijn de regels veel rigider geworden. Een accountant moet zich aan de ene kant strikt aan afvinklijsten houden. Aan de andere kant wordt er ook veel flexibiliteit van hem verwacht.” Michelle Huijben: “Er is een verschil tussen grotere kantoren en mkb-kantoren wat betreft de flexibiliteit die men verwacht. Bij de big four zie je steeds vaker de tendens overwerk als onderdeel van de normale werkzaamheden wordt beschouwd wat invloed kan hebben op de werk-privébalans. Dat kan voor een kandidaat een reden zijn om bij een kleiner kantoor te willen werken.”

4 Verstand van IT

Over het belang van kennis op IT-gebied wordt verschillend gedacht. Simon van der Steen gelooft dat accountants met verstand van EDP-audit zeker een streepje voor hebben. Voor Alastair Hayward is het vanzelfsprekend dat kandidaten daar inzicht in moeten hebben.

Piet-Jan Boringa relativeert echter: “Binnen de accountancy begint het belang van IT pas langzaam door te dringen. Tot nu controleren veel accountants zoals ik dat noem ‘om de IT heen’ omdat ze er weinig verstand van hebben. Uiteraard komen budgetten wel onder druk te staan door de toenemende kosten van accountants die ook een uitgebreide IT-check moeten doen.” Michelle Huijben heeft twijfels over de noodzaak van specialistische IT-kennis bij accountants. “Het is een pre, maar zeer zeker geen must. Bij veel accountants blijft het beperkt tot het gebruik van boekhoudsoftware. Kantoren hebben steeds vaker IT-specialisten in dienst, waardoor verdere kennis niet altijd nodig is.”

5 Verstand van IFRS

“Dat is heel belangrijk” klinkt het unisono. Simon van der Steen: “Voor accountants die de overstap willen maken naar een beursgenoteerde onderneming is verstand hebben van IFRS een doorslaggevend punt.”

6 Specialistische kennis over bepaalde berdijfstakken

Volgens Simon van der Steen is specialistische kennis belangrijk. Als voorbeeld noemt hij de entertainmentsector, maar het geldt eigenlijk voor vele bedrijfstakken. “Vroeger waren alle accountants generalisten. Ze wisten van veel zaken een beetje. Maar dat accepteren bedrijven niet meer. Die verlangen van hun accountant dat ze verstand hebben van de business waarin ze actief zijn. En omdat opdrachtgevers inmiddels kunnen kiezen tussen gespecialiseerde accountants, vallen de generalisten steeds meer buiten de boot.” Piet-Jan Boringa benadrukt het belang van het doorzien van detypologie van een onderneming. “Je moet weten over de specifieke kenmerken van een productiebedrijf, of van een handelsonderneming of van een dienstverlener.”

Alastair Hayward vult aan: “Je moet weten welke factoren binnen een bepaalde bedrijfstak bepalend zijn voor het succes. Dat vergt kennis van zaken van die sector.”

7 Verstand van milieuverslaggeving

CO2-footprint, maatschappelijk verantwoord ondernemen: het mogen thema's zijn die in de samenleving steeds belangrijker worden, voor de meeste werving- en selectiebureaus blijkt dat nog niet het geval te zijn. Michelle Huijben heeft er niet of nauwelijks mee te maken, dus onthoudt ze zich van een oordeel. Simon van der Steen daarentegen merkt op dat klanten van Robert Walters er veelvuldig naar vragen.

Alastair Hayward heeft een ander beeld hierover: “Voor de meeste bedrijven speelt het nog niet. Het hangt van de onderneming af. Het is duidelijk dat het voor Shell uiteraard wel al heel belangrijk is.” Piet-Jan Boringa is sceptisch: “Ik zou moeten zeggen dat het een belangrijk onderwerp is. Volgens mij is het echter een modeverschijnsel. En het kenmerk van mode is dat het op een bepaald moment weer verdwijnt.”

8 Het aloude handwerk

Tot slot: ondanks dat er steeds meer eisen aan accountants worden gesteld, blijft het aloude handwerk (controle en verslaggeving) uitermate belangrijk. “Omdat de vraagstukken steeds complexer worden, moet iemand de standaardvaardigheden hoe dan ook goed beheersen. Dat is het startpunt van alles”, vindt Alastair Hayward.

Vijf poten

Michelle Huijben plaatst een kanttekening. “Accountantskantoren vragen steeds vaker om het schaap met de vijf poten. Kandidaten moeten echt van alles kunnen. Wij bereiden in sollicitatietrainingen die we geven aan de hogescholen de studenten accountancy alvast hierop voor.”

Wat betreft Piet-Jan Boringa mag er desondanks nog een extra eis aan accountants worden gesteld. “Het behouden van een rechte rug. Bedrijven zoeken steeds meer de grenzen van de regelgeving op. Accountants moeten hier weerstand tegen bieden.”

Simon van der Steen voorspelt tot slot een opmerkelijke ontwikkeling. “Toenemende eisen en regeldruk zullen ertoe leiden dat nog meer openbaar accountants zullen overstappen naar het bedrijfsleven. De meeste accountants lijken ooit aan de andere kant van de tafel terecht te willen komen. Die tendens zal de komende tijd alleen maar toenemen.”

Vier bureaus

Om een zo breed mogelijk beeld te krijgen van de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt benaderden we vier werving- en selectiebureaus die financiële professionals bemiddelen naar een baan; twee internationaal opererende bureaus, een dat nationaal actief is en een bureau dat de regionale markt bedient.

Michael Page, opgericht in 1976 in Londen, is een van de grootste werving- en selectiebureaus op het gebied van financials ter wereld. De onderneming heeft 162 kantoren in 34 landen en telt 5.350 medewerkers. In Nederland heeft het vestigingen in Amsterdam, Rotterdam, Utrecht, Eindhoven en Breda.

Robert Walters, eveneens met als bakermat Londen, startte in 1985. Het bureau heeft inmiddels 51 kantoren in 23 landen met zo'n 2.100 medewerkers. In Nederland treft men Robert Walters aan in Amsterdam, Rotterdam en Eindhoven.

Alterim, begonnen in 1999, is met twintig medewerkers vanuit Amersfoort actief in geheel Nederland.

Personato werd in 2002 opgericht in Venray. Met 45 medewerkers helpt men financiële talenten aan een baan in Zuid- en Oost-Nederland.

Michael Page en Robert Walters plaatsen alleen financiële professionals bij het bedrijfsleven (accountants in business), Alterim en Personato bemiddelen ook naar accountantskantoren.