Spookcijfer: Psychische stoornissen
Spookcijfers zijn er in uiteenlopende soorten. Eentje is het cijfer als marketingmiddel. ‘Wij van WC Eend adviseren WC Eend’, dat werk. Vaak is dat niet eens meteen duidelijk, maar soms ligt het er dik bovenop. Zoals met het door onder meer de Volkskrant en Nu.nl overgenomen bericht dat 38,2 procent van de Europeanen lijdt aan een psychische stoornis. Afzender van het onderzoek: het European College of Neuropsychopharmacology (ECNP).
Dit artikel is verschenen in Accountant nr. 10, 2011
Bekijk alle artikelen uit dit nummer
Nart Wielaard & Tom Nierop
Volgens de website zijn de ENCP-leden wetenschappers, maar gezien de verwevenheid tussen onderzoek en farmaceutische industrie, kunnen we aannemen dat men daar geen vijandige relatie mee heeft. De alarmtoon liegt er niet om. Zo is het aantal Europeanen met een psychische stoornis sinds 2005 met 11 procentpunten gestegen van 27,4 tot bijna veertig procent. En voor de neuropsychofarmaceutische sector goed nieuws: driekwart van deze mensen wordt niet behandeld!
Met het huidige groeitempo zou over luttele jaren de ganse Europese bevolking patiënt zijn en de studie concludeert dan ook dat: ‘Concerted priority action is needed at all levels, including substantially increased funding for basic and clinical as well as public health research in order to identify better strategies for improved prevention and treatment for disorders of the brain as the core health challenge of the 21st century.’
Maar hoe komt men eigenlijk aan dat alarmerend hoge percentage? De ENCP-aankondiging zelf geeft al enig inzicht: ‘This study (…) encompasses all major mental disorders, including (amongst others) depression, bipolar disorders, anxiety disorders, insomnia, addiction and schizophrenia, as well as several neurological disorders, including stroke, epilepsy, Parkinson’s disease and multiple sclerosis.’
Dat is nogal wat. Let ook op dat terloopse amongst others. Wie het onderzoek zelf erbij pakt, leest dat daarachter ook ‘toppers’ schuilgaan als ADHD, dementie en alcoholgebruik. In 2005 deden die eerste twee nog niet mee, evenals (onder meer) het nogal flexibel ogende ‘gedragsstoornissen’ en de tophit slapeloosheid.
Als je maar genoeg meetelt, krijg je vanzelf imposante cijfers. Nu.nl en andere media maakten er niettemin kritiekloos gebruik van. Kritieklozer zelfs dan de ENCP had durven hopen, want de organisatie meldde nota bene in haar eigen persbericht: ‘No indications for increasing overall rates of mental disorders were found, when compared with the previous comparable study in 2005, which covered a restricted range of 13 diagnoses in adults only. The notable exception is an increase of dementia due to increased life expectancy.’
Oftewel, het percentage patiënten stijgt helemaal niet. Met uitzondering van vergrijzingsziekte dementie wordt de stijging louter veroorzaakt door het meetellen van steeds meer ‘aandoeningen’.
Teneinde de opgaande lijn vast te houden stellen wij voor om over vijf jaar in elk geval ook overmatig kappersbezoek, uitbundig vakantievieren en neuspeuteren in het onderzoek mee te nemen.