Magazine 01 november 2012

Gespot - november 2012

Wat gebeurt er aan het front van wetenschap en onderzoek? Een maandelijkse selectie van lezenswaardige publicaties uit binnen- en buitenland.

Dit artikel is verschenen in Accountant nr. 11, 2012

Bekijk alle artikelen uit dit nummer

De accountantsverklaring

Hoe zou de accountantsverklaring er het beste uit kunnen zien voor een optimale communicatie tussen accountants en gebruikers ? Op basis van interviews met accountants en gebruikers in verschillende EU-landen komen de auteurs met een voorstel voor een alternatieve rapportering, gebaseerd op vier belangrijke elementen: de reikwijdte van de controle, de bevindingen, de discussie en analyse van de bevindingen door de accountant, en informatie over de accountant.

• Ann Vanstraelen, Caren Schelleman, Roger Meuwissen and Isabell Hofmann, The Audit Reporting Debate: Seemingly Intractible Problems and Feasible Solutions. European Accounting Review, vol. 21, no. 2, 2012, pages 193-215

Rapportering niet-financiële informatie

De roep om het verstrekken van niet-financiële informatie neemt steeds verder toe vanuit het besef van een bredere verantwoordingsplicht. Onderzoek naar de verstrekking van deze informatie sinds 2004 door vijftig beursgenoteerde Amerikaanse ondernemingen geeft aan dat er een grote variëteit in rapporteringsgedrag is. Het artikel gaat ook in op de bijdrage die de discussie over integrated reporting kan leveren en suggereert dat verificatie van deze informatie nuttig is.

• Jeffrey R. Cohen, Lori L. Holder-Webb, Leda Nath en David Wood, Corporate Reporting of Nonfinancial Leading Indicators of Economic Performance and Sustainability. Accounting Horizons, vol. 26, no. 1, 2012, pages 65-90

Toezicht financiële verslaggeving

De European Accounting Review is voor een deel gewijd aan het toezicht op financiële verslaggeving. In twee van de artikelen wordt ingegaan op de situatie in Duitsland. Het toezicht lijkt te leiden tot een vermindering van winststuring, een toename van de liquiditeit op de aandelenmarkt en een lichte toename van de marktwaarde van de onder toezicht staande ondernemingen. De markt blijkt negatief te reageren op fouten in de jaarrekening die openbaar worden als gevolg van het toezicht.

• Jürgen Ernstberger, Michael Stich en Oliver Vogler, Economic Consequences of Accounting Enforcement Reforms: The Case of Germany. European Accounting Review, vol. 21, no. 2, 2012, pages 217-251;
• Jörg-Markus Hitz, Jürgen Ernstberger en Michael Stich, Enforcement of Accounting Standards in Europe: Capital Market Based Evidence for the Two-Tier Mechanism in Germany. idem, pages 253-282

Toepassing IFRS: invloed nationale opvattingen en gebriken

IFRS bevat nog diverse opties. Uit een onderzoek naar de jaarrekeningen 2005/2006 en 2008/2009 van grote ondernemingen in vijf landen (Australië, Duitsland, Frankrijk, Spanje en het Verenigd Koninkrijk) blijkt dat ondernemingen in Australië en het Verenigd Koninkrijk, zoals verwacht, de minste veranderingen hoefden door te voeren door de introductie van IFRS. Opvallend is echter dat Franse en Spaanse ondernemingen ook veel veranderingen hebben doorgevoerd in jaarrekeningen na eerste toepassing van IFRS, vermoedelijk het gevolg van een ‘leereffect’. Niettemin zijn er nog steeds duidelijke nationale patronen te vinden in het kiezen tussen opties, hetgeen de internationale vergelijkbaarheid beperkt.

• Erlend Kvaal en Christopher Nobes, IFRS Policy Changes and the Continuation of National Patterns of IFRS Practice. European Accounting Review, vol. 21, no 2, 2012, pages 343-371

Materialiteit en toezicht auditcommissie

De auteurs tonen aan dat er een positieve relatie bestaat tussen de door de accountant ingeschatte kwaliteit van de beheersingsomgeving en de bepaling van de hoogte van de materialiteit. Daarnaast is aangetoond dat de aanwezigheid van een auditcommissie een negatieve invloed heeft op de bepaling van de hoogte van de materialiteit.

• Barbara Majoor en Rick ter Braak, De kwaliteit van de beheersingsomgeving en het effect op de materialiteit. MAB, vol. 86, no. 11, november 2012

Invloed bestuurdersbeloningen

Op basis van een empirisch onderzoek over de jaren 2002 tot en met 2011 van aan de AEX en AMX genoteerde Nederlandse niet-financiële ondernemingen constateren de auteurs dat nieuwe regelgeving in Nederland geen matiging van de bestuurdersbezoldiging tot gevolg heeft gehad. Op basis van de resultaten van hun onderzoek formuleren zij drie mede op buitenlandse ervaringen gestoelde aanbevelingen, die betrekking hebben op meer zeggenschap van de algemene vergadering van aandeelhouders op beloningsbeleid en actuele beloningen: ‘say on pay’.

• Bernard P.A. Santen, Ousama Abouyacob, Mohammed Bourakba en Roy P. van der Sluis, ‘Say on pay’ in Nederland: een analyse en een voorstel. MAB, vol. 86, no. 11, november 2012

Rol en taak controller

De rol en functie van business controller is niet uitsluitend een inhoudelijk, eenmalig organisatieontwerpvraagstuk, maar vooral een sociaal geconstrueerd ontwikkelproces waarbij elementen als macht, urgentie en legitimiteit bewust dan wel onbewust een belangrijke rol spelen.

• Dinand Getkate en Jan de Vries, De controller in beweging. De invloed van stakeholders op de ontwikkeling van rol en taak van de controller. MAB, vol. 86, no. 11, november 2012