Magazine 01 juni 2013

NBA Nieuws - juni 2013

De financieel professional in 2020 - Handreiking 1122 - RJ-Uiting 2013-9 - PML: turbulent mbo heeft daadkrachtig bestuur en toezicht nodig - Centraal adres bezwaren crisisheffing - Tone at the top en soft skills tijdens EFAA-congres.

Dit artikel is verschenen in Accountant nr. 6, 2013

Bekijk alle artikelen uit dit nummer

Dw financieel professional in 2020

Wie is de financieel professional van 2020 en hoe werkt hij of zij? Als vertrekpunt van het programma ‘Financieel Professional 2020’ van NBA-VRC gingen cfo's en hoogleraren op 2 april 2013 het gesprek aan over vervagende grenzen en democratisering van informatie. 

Maatschappelijke verwachtingen

“De maatschappij verandert snel en de druk op organisaties wordt steeds grote”, aldus Carla Smits-Nusteling, voormalig cfo van KPN. “Bedrijven en overheden worden kritisch bekeken en mensen maken kritiek razendsnel wereldkundig. De maatschappij heeft ook steeds grotere verwachtingen: de basishygiëne moet spik en span zijn. Maar men verwacht ook nieuwe technologieën, zorg voor het milieu en verantwoordelijkheid voor zwakkere partijen in de samenleving.” 

Slimme koppelingen

Het verschil tussen intern en extern valt steeds verder weg. Digitale informatie ligt snel op straat en de impact kan - onverwacht - groot zijn. Andersom wordt externe informatie ook steeds belangrijker voor ondernemingen. Een organisatie heeft een goed radarscherm nodig, nog uitgebreider dan nu te bevatten is, want snel kunnen inspelen op ontwikkelingen is van groot belang. 

Willem Eelman, cio (en voormalig svp finance) van Unilever, verwacht dat voor zijn organisatie in de nabije toekomst meer dan de helft van de informatie van buiten de organisatie komt. Het gaat dan vooral om niet-financiële informatie, die overigens grote financiële consequenties kan hebben. Er ontstaat een democratisering van kennis en informatie en daarmee krijgt finance steeds minder het primaat van de informatievoorziening, maar heeft het wel de skills om slimme koppelingen te maken en betrouwbare analyses op te stellen. 

Geen vuistdikke jaarverslagen

Reputatie en maatschappelijke rol bepalen steeds meer het bestaansrecht en de waarde van een organisatie. Dat heeft ook gevolgen voor het rapporteren en de verslaglegging. Succesvolle business-modellen kunnen vergankelijk zijn, daarmee zegt een jaarrekening niet veel over de continuïteit. De kosten voor statutory reporting zijn hoog, terwijl het slechts voor een kleine groep interessant is. De meeste mensen hebben geen behoefte aan vuistdikke jaarverslagen. Het is de uitdaging voor finance om de dialoog aan te gaan met de omgeving: wat en hoe willen stakeholders over het functioneren en de resultaten horen? 

Rollen finance 2020

Gosse Boon, cfo bij Nutreco, denkt dat een aantal kernrollen binnen finance onverminderd belangrijk blijft. Hij omschrijft de verschillende rollen als: custodian, operator figure factory, finance talentmanager en businesspartner. “Waar businesspartnering momenteel het hoogst haalbare lijkt in het finance-vak, is vooral de balans tussen de rol van custodian (risicobeheersing, governance en interne controle) en businesspartner van belang. Ook mogen de meer specialistische rollen niet uit het oog worden verloren. Elke rol vergt eigen skills. De financieel professional moet een brede vakinhoudelijke kennis met goede soft skills combineren. Leiderschap en communicatie/ sociale vaardigheden samen met een sterke antenne voor wat er ‘buiten’ gebeurt, zijn cruciaal.” 

NBA-VRC werkt de komende tijd verder aan het programma Financieel Professional 2020. Hierbij worden uiteraard ook de leden betrokken. Hebt u vragen of ideeën, neem dan contact op met NBA-VRC via info@nbavrc.nl. 

Handreiking 1122: Accountantscontrole bij decentrale overheden in verband met uitvoeringsorganisaties

Een concept van de handreiking ‘Gevolgen van uitbesteding aan uitvoeringsorganisaties voor de accountantscontrole bij decentrale overheden’ is gepubliceerd. De NBA legt u deze graag voor ter consultatie. 

Waarom deze handreiking?

Decentrale overheden, zoals gemeenten en provincies, besteden steeds vaker taken en werkzaamheden uit. Samen met andere decentrale overheden brengen ze deze onder bij uitvoeringsorganisaties of serviceorganisaties (vaak een gemeenschappelijke regeling). Daarnaast stellen deze uitvoeringsorganisaties (afzonderlijke financiële) verantwoordingen op ten behoeve van de gebruikers, zoals voor de SiSa-bijlage. Deze handreiking verstrekt nadere uitleg en toelichting aan accountants die gemeenten controleren over de nader uit te voeren werkzaamheden als de gemeente gebruik maakt van deze uitvoeringsorganisaties of vergelijkbare organisaties. 

Relevante regelgeving

De diensten die door een uitvoeringsorganisatie worden verleend kunnen relevant zijn voor de controle van de financiële overzichten van een gemeente of vaststelling van de rechtmatigheid. In relatie tot de uit te voeren werkzaamheden van een accountant is Standaard 402 van toepassing. Daarnaast zijn ook relevant het Besluit accountantscontrole decentrale overheden en van BZK de Nota Verwachtingen Accountantscontrole. 

Reageren

U kunt op de handreiking reageren tot 1 juli 2013. Mail uw reactie naar consultatie-wet-en-regelgeving@nba.nl. 

RJ-Uiting 2013 9: ‘Aangepaste handreiking voor de toepassing van IAS 19R in de Nederlandse pensioensituatie’

De Raad voor de Jaarverslaggeving (RJ) heeft RJ-Uiting 2013-9 ‘Aangepaste Handreiking voor de toepassing van IAS 19R in de Nederlandse pensioensituatie’ gepubliceerd. 

Begin 2012 publiceerde de Raad voor de Jaarverslaggeving RJ-Uiting 2012-1 ‘Handreiking voor de toepassing van IAS 19R in de Nederlandse pensioensituatie’, die nadien ook in de RJ-bundel is opgenomen. Op 1 mei 2013 is RJ-Uiting 2013-9 ‘Aangepaste Handreiking voor de toepassing van IAS 19R in de Nederlandse pensioensituatie’ gepubliceerd. De RJ heeft besloten tot deze aanpassing naar aanleiding van verdere discussie in de praktijk over de waardering van pensioenverplichtingen onder IAS 19R en de recent door de IASB uitgebrachte Exposure Draft Defined Benefit Plans: Employee contributions (ED/2013/4) als vervolg op discussies in het IFRS Interpretations Committee (voorheen IFRIC) over de toerekening van werknemersbijdragen. 

De aanpassingen in deze Handreiking hebben alleen betrekking op het onderdeel ‘Waardering van DB-regelingen’ en in het bijzonder op de in IAS 19R opgenomen bepalingen ten aanzien van risicodeling (risk-sharing) en gezamenlijke financiering (shared funding). Deze kunnen bij Nederlandse pensioenregelingen in bepaalde omstandigheden de omvang van de pensioenverplichtingen in de jaarrekening belangrijk beperken. Daarbij is het van belang om rekening te houden met de invloed van het in Nederland voor pensioenfondsen geldend Financieel Toetsingskader (FTK) op de waardering onder IAS 19R. 

Download de handreiking via www.nba.nl. 

PML: Turbulent mbo heeft daadkrachtig bestuur en toezicht nodig

Het middelbaar beroepsonderwijs (mbo) heeft daadkrachtige bestuurders nodig, die een professionele financiële functie weten te verbinden aan het organiseren van goed onderwijs. De samenstelling van het bestuur moet passen bij de complexiteit en diversiteit van de school. Dat stelt de beroepsorganisatie van accountants NBA in een publieke managementletter (PML) voor het mbo. 

De rol van de raad van toezicht als tegenspeler van het bestuur wordt bij veel mbo-scholen onvoldoende waargemaakt. Raden van toezicht dienen daarom, naast kennis van onderwijs, ervaring te hebben op gebieden als financiering, vastgoed en bedrijfsvoering. Het verslag van de raad van toezicht moet ook meer informatie bieden. 

Het risicomanagement van mbo-instellingen moet beter worden georganiseerd. Risico's en daarvoor getroffen beheersmaatregelen horen goed te worden besproken, met verantwoording in bijvoorbeeld een In Control Statement. 

Accountants moeten niet alleen de jaarrekening controleren, maar ook meer werk maken van hun signalerende functie. De NBA pleit ervoor dat accountants geconstateerde tekortkomingen kunnen melden bij de Onderwijsinspectie. 

De eisen die aan mbo-instellingen worden gesteld zijn steeds hoger. Tegelijk krijgen scholen minder subsidie en hebben ze last van de crisis, wat dwingt tot efficiënte bedrijfsvoering. Vooral de laatste jaren is sprake van snel wijzigende regelgeving, bezuinigingen, regionale, onderwijskundige en organisatorische veranderingen en een onzekere toekomst. Enkele grote mbo-instellingen zijn betrokken geweest bij spraakmakende incidenten. 

Het mbo telt in Nederland 523.000 leerlingen, 55.000 werknemers en 1.300 opleidingen bij zeventig scholen. Er wordt jaarlijks viermiljard overheidssubsidie aan besteed. Het onderwijs heeft een sterke band met het bedrijfsleven, vooral met het mkb. 

Zie voor de PML voor het mbo www.nba.nl. 

Centraal adres bezwaren crisisheffing

De Belastingdienst verwacht een stroom aan bezwaarschriften in verband met de crisisheffing over het loon. Daarom nam de Belastingdienst initiatief tot een BECON-overleg op dinsdag 23 april 2013. Dit is een overleg tussen de Belastingdienst en organisaties van fiscale adviseurs, waarbij ook de NBA zat aan tafel. Hier is constructief nagedacht over de mogelijkheden voor de afhandeling van de bezwaren. Op korte termijn wordt hierover meer bekend. 

Voor een efficiënte afhandeling heeft de Belastingdienst een centraal postadres is ingesteld. Op deze manier heeft zij een eenvoudiger inzicht in de omvang van het aantal. Een bezwaarschrift hoeft u dus niet naar de bevoegde inspecteur te sturen maar wordt wel door hem of haar behandeld. 

Bezwaren kunnen gestuurd worden naar: Belastingdienst, Postbus 116, 6400 AC Heerlen. 

Tone et the top en soft skills centraal tijdens EFAA-congres

De NBA was op 17 en 18 april 2013 gastheer van het EFAA-congres The evolution of SMPs and the requirement for skills beyond technical competence. Belangrijkste onderwerpen waren tone at the top en de soft skills van accountants. 

Tone at the top

In haar openingstoespraak ging NBA-directeur Anne-Marike van Arkel in op het door de NBA verrichtte onderzoek over tone at the top. Diane Bressch van de Vrije Universiteit Brussel sprak over de contraversie tussen auditkwaliteit en commercialiteit. Uit onderzoek blijkt dat commerciële vennoten binnen kantoren de meeste prestige hebben, gevolgd door de vaktechnische vennoten. Opvallend was dat mannen vaak de commerciële vennoot en vrouwen vaak de vaktechnische vennoot zijn. 

Gedragingen van leidinggevenden hebben een sterke invloed. Dit kan positief zijn (eerlijk, betrouwbaar en respectvol), maar ook negatief (arrogantie, te lobbyend en intimiderend richting werknemers). Luc Hendrickx (namens UEAPME, waarvan onder andere MKB Nederland lid is) betoogde dat veel ondernemers niet in de eerste plaats voor de winst gaan, maar meer letten op continuïteit. Hij stelde dat de accountant als sparringpartner dus eigenlijk een ander karakter moet hebben dan de ondernemer. 

Soft skills

Trevor Hassal van de Sheffield Hallam universiteit kwam tot de conclusie dat accountancystudenten niets ophebben met communicatie, maar meer met vakken als wiskunde. De Amerikaanse AICPA heeft net als de NBA een visiedocument ‘Horizon 2025’ gepresenteerd. Er zijn duidelijke overeenkomsten met het NBA-visiedocument. Mark Koziel betoogde dat de volgorde van benodigde competenties moet veranderen van vaktechniek naar communicatie. 

De ruim tachtig internationale bezoekers sloten het EFAA-congres af met een bezoek aan het vernieuwde Rijksmuseum en een rondvaart door de Amsterdamse grachten. 

EFAA staat voor European Federation of Accountants and Auditors for small and medium-sized enterprises. 

24 juni 2013: ledenvergadering en themabijeenkomst

Na de formele fusie tussen NIVRA en NOvAA vindt op 24 juni 2013 de eerste NBA-ledenvergadering plaats in het Beatrix-theater in Utrecht. Tijdens de ledenvergadering wordt een nieuw bestuur gekozen en staan er verordeningen op de agenda. 

Themabijeenkomst over fraude

Voorafgaand aan de ledenvergadering vindt de themabijeenkomst ‘Fraude: signaleren en rapporteren’ plaats. Fraude in het mkb staat centraal, waarbij diverse sprekers concrete fraudevoorbeelden geven. Verder wordt ingegaan op de vraag hoe de accountant signalen van fraude kan herkennen. En hoe de accountant moet reageren als de ondernemer zelf fraudeert. 

De themabijeenkomst wordt afgesloten met een paneldiscussie over de accountant in fraudegevoelige sectoren. Hoe kun je daar goed werken en hoe komen ondernemingen in deze sectoren aan een accountant? 

Sprekers themabijeenkomst

• Bas Maat (Hoffmann Bedrijfsrecherche) geeft concrete voorbeelden over fraude en vertelt hoe je fraude kunt signaleren.
• Carla van Rijn (FIOD) concentreert zich op de btw-fraude. Waar moet je als accountant op letten en wat verwacht de ondernemer van de accountant wanneer hij slachtoffer wordt van btw-fraude?
• Marcel Pheijffer (hoogleraar accountancy Nyenrode Business Universiteit) verbijzondert de fraude voor controleren, beoordelen en samenstellen. Hoe moet de accountant omgaan met de ondernemer die fraudeert en wat zijn daarbij de moeilijkheden in de praktijk?

Programma

Ontvangst: 10.15 uur Themabijeenkomst (2 PE-uren): 11.00 uur Lunch: 13.00 uur Ledenvergadering: 14.00 uur 

Aanmelden

Zowel de themabijeenkomst als de NBA-ledenvergadering vindt plaats op maandag 24 juni 2013 in het Beatrix-theater, Jaarbeursplein 6a in Utrecht. Kunt u zelf niet bij de ledenvergadering aanwezig zijn? Dan kunt u een volmacht verlenen aan een ander lid van de NBA. 

Nieuwe compromistekst herziening 4e EU-Richtlijn

Op 9 april 2013 is tussen de Europese Commissie, de Raad van Ministers en een vertegenwoordiging van het Europees Parlement overeenstemming bereikt over de tekst van een herziene 4e EU-Richtlijn (Accounting Directive). 

Op 10 juli 2013 stemt het Europees Parlement over de adoptie van deze nieuwe Richtlijn, waarna de lidstaten deze uiterlijk binnen twee jaar in hun nationale wetgeving moeten opnemen. 

Hieronder een niet-limitatieve opsomming van een aantal belangrijke wijzigingen ten opzichte van de huidige 4e EU-Richtlijn: 

• De nieuwe grenzen voor kleine rechtspersonen zijn vastgesteld op tenminste € 4 miljoen balanstotaal en € 8 miljoen omzet met een lidstaatoptie om deze grenzen te verhogen tot respectievelijk € 6 miljoen en € 12 miljoen. Het aantal werknemers als derde criterium blijft ongewijzigd (minder dan 50). De grenzen voor middelgrote rechtspersonen belopen respectievelijk € 20 miljoen balanstotaal, € 40 miljoen omzet en 250 werknemers.
• Ook kleine rechtspersonen dienen voorschotten en kredieten aan bestuurders en commissarissen en het gemiddeld aantal personeelsleden in de jaarrekening te vermelden. Tevens moeten aangegane garantieverplichtingen jegens deze personen worden vermeld.
• De toelichtingsvereisten voor kleine rechtspersonen zijn sterk gereduceerd. De lidstaten mogen, op enige uitzonderingen na, geen aanvullende toelichtingen meer vereisen. Een van die uitzonderingen is de vermelding van belangrijke gebeurtenissen na balansdatum.
• De nieuwe bepalingen kennen geen optie om IFRS for SMEs toe te passen, overigens resteert nog één verschil met IFRS for SMEs, te weten de presentatie van het ‘opgevraagde, nog te storten aandelenkapitaal’ onder de activa.
• Indien de levensduur van goodwill niet betrouwbaar kan worden bepaald, hebben de lidstaten de optie om een afschrijvingsperiode vast te stellen van minimaal vijf en maximaal tien jaar.
• In de toelichting bij de jaarrekening dient expliciet te worden vermeld dat de gebruikte waarderingsgrondslagen in overeenstemming zijn met het going concern-concept.
• Grote rechtspersonen en organisaties van openbaar belang, werkzaam in de extractieve industrie (mineralen, olie en aardgas) en bosbouw (houtkap van oerbossen), dienen hun betalingen aan overheden te vermelden, voor zover die per betaling of per contract meer belopen dan € 100.000 (country by country reporting). Accountants spelen hierbij geen rol.
• De uiterste termijn van publicatie van de jaarrekening is twaalf maanden na afloop van het boekjaar.
• De accountant dient bovenop de huidige werkzaamheden (consistentiecheck directieverslag met de jaarrekening en controle opstelling directieverslag volgens de wettelijke voorschriften) te verklaren of er op basis van de tijdens de controle van de jaarrekening verkregen kennis materiele onjuistheden in het directieverslag zijn vastgesteld.
• Micro-ondernemingen (micro's) mogen door de lidstaten worden vrijgesteld van de meeste verplichtingen die gelden voor kleine rechtspersonen. Micro's moeten aan twee van de volgende criteria voldoen: balanstotaal niet meer dan 350.000, netto-omzet niet meer dan 700.000 en minder dan tien werknemers. Micro's moeten balansinformatie publiceren, tenzij deze informatie reeds is opgenomen in de aangifte vennootschapsbelasting en door de Belastingdienst aan het Handelsregister wordt doorgegeven.

Download de compromistekst op www.nba.nl. 

Klanten helpen bij de invoering van cloud computing

Elk moment de laatste omzetgegevens of liquiditeitsprognose opvragen, dat kan met cloud computing. Het mkb heeft deze nieuwste vorm van informatie-uitwisseling echter nog niet omarmd. De NBA heeft in een flyer de bedrijfseconomische voordelen op een rijtje gezet. Hiermee kunnen accountants hun klanten informeren over cloud computing en hen ondersteunen bij de invoering. 

Download of bestel de flyer over cloud computing via www.nba.nl. 

Integrated reporting: het rapportagemodel van de toekomst!

Onder deze titel publiceert de NBA haar visie op integrated reporting (IR). Een nieuwe vorm van verslaggeving die de kern raakt van de discussie over de relevantie en de innovatie van het accountantsberoep. 

Met het visiedocument wil de NBA haar langetermijnvisie op integrated reporting vastleggen, kenbaar maken aan belanghebbenden en het debat aangaan over de businesscase voor integrated reporting. Ook de rol van het accountantsberoep en de beroepsorganisatie worden daarbij verder uiteengezet. 

Visie NBA op IR in vogelvlucht

• IR is een nieuwe vorm van verslaggeving, die financiële-, mvo- en governance-verslaggeving integreert.
• IR is een reeks processen en activiteiten leidend tot een integrated report, waarin de organisatie aangeeft hoe zij duurzaam opereert en uitlegt hoe strategie, governance, prestaties en vooruitzichten (maatschappelijke) waarde opleveren voor de korte, middellange en lange termijn.
• IR moet de verwachtingskloof met beleggers, stakeholders en maatschappij overbruggen en is in de toekomst essentieel voor het aantrekken van kapitaal.
• IR is er niet van vandaag op morgen, maar is een proces met een verder liggende horizon.
• IR leidt viaintegrated thinkingtot een betere samenhang in het bedrijf en kan tot meer effectiviteit leiden.
• IR raakt de volledige rapportageketen en daarmee het brede werkveld van de accountant (accountant in business, intern- en overheidsaccountant en openbaar accountant).
• Door hun positie binnen organisaties kunnen accountants in business een belangrijke katalysator zijn voor IR. Voor intern- en overheidsaccountants en openbaar accountants is bij aanvang van het IR-proces vooral een adviserende rol weggelegd; in een later stadium uitgroeiend tot een rapporterende en certificerende rol.
• Internationaal wordt door het IIRC gewerkt aan een principle-framework IR. Principle-based, geen ‘compliance-document’. De NBA heeft hiervoor een apart consultatietraject opgestart.
• De focus voor wat betreft assurance ligt vooralsnog op het ontwikkelen van een voorbeeldrapportage voor een gecombineerde verklaring jaarrekening en mvo-verslag.

Voor vragen over het visiedocument kunt u contact opnemen met Paul Hurks van de NBA. Download het visiedocument integrated reporting via www.nba.nl.