Magazine 01 juni 2012

Gespot - juni 2012

Wat gebeurt er aan het front van wetenschap en onderzoek? Een maandelijkse selectie van lezenswaardige publicaties uit binnen- en buitenland.

Dit artikel is verschenen in Accountant nr. 6, 2012

Bekijk alle artikelen uit dit nummer

Optimistische toonzetting en aansprakelijkheid

Bestuurders die in hun berichtgeving een ongebruikelijk optimistische toonzetting hanteren lopen een groter risico om aansprakelijk te worden gesteld dan bestuurders die in dezelfde economische omstandigheden zich minder optimistisch uitlaten. Het risico van aansprakelijkheid wordt vergroot als de optimistische toonzetting gepaard gaat met het verkopen van zelf gehouden aandelen in de onderneming.

• Jonathan L. Rogers, Andrew Van Buskirk en Sarah L.C. Zechman, Disclosure Tone and Shareholder Litigation. The Accounting Review, volume 86, no. 6, pages 2155-2183

XBRL en SEC

De SEC verlangt sinds 2009 dat ondernemingen hun financiële informatie aanleveren in de vorm van XBRL. Daartoe is een US GAAP-taxonomie ontwikkeld, met de mogelijkheid om met betrekking tot toelichtende informatie aanvullingen (extensions) aan te brengen. Uit onderzoek blijkt dat deze in veertig procent van de gevallen niet nodig waren omdat er semantisch identieke elementen al in de US GAAP-taxonomie waren opgenomen.

• Roger S. Debreceny, Stephanie M. Farewell, Maciej Piechocki, Carsten Felden, Andre Gräningen, Alessandro d'Eri, Flex or Break? Extensions in XBRL Disclosures to the SEC. Accounting Horizons, volume 25, no. 4, pages 631-657

Beoordeling interne accountantsdiensten door externe accountant

De externe accountant maakt bij zijn controle gebruik van de werkzaamheden van de interne accountant. Daarbij blijkt het verschil te maken of de interne accountantsdienst wel of niet wordt gebruikt in het kader van management development, met veel roulatie van functionarissen. Is dat het geval, dan zijn de kosten van externe accountantscontrole hoger, niet omdat de interne accountantsdienst als minder deskundig wordt beschouwd maar omdat de objectiviteit als minder hoog wordt beoordeeld.

• William F. Messier, Jr., J. Kenneth Reynolds, Chad A. Simon en David A. Wood, The Effect of Using the Internal Audit Function as a Management Training Ground on the External Auditor's Reliance Decision. The Accounting Review, volume 86, no. 6, pages 2131-2154

Bekendmaken herzieningen jaarrekeningen

Toezichthouders in de VS maken zich zorgen dat beleggers te laat op de hoogte worden gesteld van door te voeren herzieningen (restatements) van jaarrekeningen. In dat verband stelt een adviesgroep van de SEC voor om herzieningen te vervangen door correcties in de jaarrekening van het boekjaar waarin de fout is vastgesteld (catch-up adjustments). Sommige beleggers vrezen dat de transparantie van fouten daardoor vermindert. In de praktijk blijken vertragingen in het bekend maken van herzieningen beperkt te zijn, en zich vooral voor te doen in situaties waarin mogelijke fraude wordt onderzocht. In die gevallen zijn er inherente beperkingen in het verstrekken van betrouwbare informatie.

• Brad A. Badertscher en Jeffrey J. Burks, Accounting Restatements and the Timeliness of Disclosures. Accounting Horizons, volume. 25, no. 4, pages 609-629

Waardering latente belastingvorderingen

De verwerking van winstbelasting in de bedrijfseconomische jaarrekening is gecompliceerd. Belangrijk probleempunt is de waardering van de balanspost Latente belastingvorderingen. De auteurs gaan in op de waardering van deze post door na te gaan in hoeverre deze latente belastingvorderingen met zekerheid (zonder dat toekomstige fiscale winst nodig is) worden verrekend. De huidige RJ- en IASB-voorschriften schieten te kort en de auteurs bepleiten aanpassing.

• Peter Epe en Henk Langendijk, Kanttekeningen bij de RJ- en IASB-voorschriften inzake de waardering van ‘zekere’ latente belastingvorderingen. MAB, jaargang 86, no. 6, juni 2012

Leesbaarheid jaarverslagen

De auteur geeft een overzicht van onderzoek naar de leesbaarheid en begrijpelijkheid van teksten (bijvoorbeeld bestuursverslagen). De leesbaarheid van teksten wordt traditioneel bepaald met behulp van leesbaarheidsformules. Deze formules zijn ernstig bekritiseerd en toepassingen binnen accounting zijn aanvechtbaar. In het moderne leesbaarheidsonderzoek staat impressiemanagement centraal. Binnen dit sociaalpsychologische paradigma wordt onderzocht hoe de ondernemingsleiding de informatieasymmetrie tussen de leiding en buitenstaanders benut in de vorm van vertekeningen in de externe verslaggeving. De auteur geeft voorbeelden van accountingstudies waarin verschillende soorten manipulatiestrategieën worden besproken. Meer en meer worden in het accountingonderzoek concepten uit de psychologie en de letteren toegepast.

• Dick Feenstra, Ontwikkelingen in het leesbaarheidsonderzoek van narratieve accountingteksten. MAB, jaargang 86, no. 6, juni 2012

Control-functie

De auteurs brengen de ontwikkelingen in de control-functie gedurende de periode1980 tot en met 2010 in kaart en identificeren hierin trends. De resultaten worden besproken van een in september 2011 gehouden rondetafelbijeenkomst met twaalf cfo's van gerenommeerde Nederlandse bedrijven. Ontwikkelingen op het gebied van de informatievoorziening zijn een bepalende factor voor de rol van de controller en de wijze waarop hij de verschillende aspecten van zijn rol invult, op het gebied van beheersing, besluitvorming en advisering.

• Fred Conijn en Hans ten Rouwelaar, Hoe ziet de control-functie er in 2020 uit? MAB, jaargang 86, no. 6, juni 2012