Magazine 01 juni 2011

Gespot - juni 2011

Wat gebeurt er aan het front van wetenschap en onderzoek? Een maandelijkse selectie van lezenswaardige publicaties uit binnen- en buitenland.

Dit artikel is verschenen in Accountant nr. 6, 2011

Bekijk alle artikelen uit dit nummer

» Download dit artikel in pdf

Regels over onafhankelijkheid externe accountant

Op basis van een analyse van diverse onderzoeken naar de onafhankelijkheid van de accountant concluderen de auteurs dat er geen sterk bewijs is dat de verboden en eisen in de huidige onafhankelijkheidsregels voor accountants in de Verenigde Staten in hoge mate samenhangen met feitelijke onafhankelijkheid van de accountant. Sommige regels beïnvloeden wel de perceptie van onafhankelijkheid. Het artikel bevat aanbevelingen voor beleidsmakers om een balans te vinden tussen kosten en baten.

• Audrey A. Gramling, J. Gregory Jenkins, and Mark H. Taylor, Policy and Research Implications of Evolving Independence Rules for Public Company Auditors. Accounting Horizons, Volume. 27, volume 4, 2010, pages 547-566

Invloed IFRS op winststuring in EU

Naast de positieve invloed die IFRS heeft op de kwaliteit van de verslaggeving van bedrijven in de Europese Unie, zijn er ook zorgen over de relatie van IFRS met winststuring. Op basis van een onderzoek onder niet-financiële ondernemingen genoteerd op elf effectenbeurzen wordt geconcludeerd dat de invoering van IFRS in Europa heeft geleid tot meer winststuring. Dit geldt vooral voor België, Frankrijk, Griekenland en het Verenigd Koninkrijk. Voor Nederland heeft de introductie van IFRS geen significante invloed gehad op de winststuring.

• Susanna Callao, José Ignacio Jarne, Have IFRS Affected Earnings Management in the European Union? Accounting in Europe, volume 7, 2010, pages 159-189

Relatie fiscale en commerciële winstbepaling

Historisch gezien is het verband tussen fiscale en commerciële winstbepaling in Duitsland sterk en in het Verenigd Koninkrijk zwak. Inmiddels geldt voor de geconsolideerde jaarrekening dat beide landen vergelijkbaar zijn. Dit betekent dat de fiscale invloed op de jaarrekening in Duitsland veel zwakker is geworden. Ook voor de enkelvoudige jaarrekening zijn de verschillen afgezwakt.

• Maria Gee, Axel Haller, Christopher Nobes, The Influence of Tax on IFRS Consolidated Statements: The Convergence of Germany and the UK. Accounting in Europe, volume 7, 2010, pages 98-122

Verwerking joint ventures in jaarrekening

IFRS laat twee methoden toe voor de verwerking van joint ventures in de geconsolideerde jaarrekening: proportionele consolidatie en de equity method. Onderzoek onder Britse ondernemingen geeft aan dat het type joint ventures in belangrijke mate de keuze tussen beide alternatieven bepaalt. Ook ratio's in leningsvoorwaarden spelen bij de keuze een rol.

• Isabel Costa Lourenco, José Dias Curto, Determinants of the Accounting Choice between Alternative Reporting methods for Interests in Jointly Controlled Entities. European Accounting Review, Volume 19, No. 4, 2010, pages 739-773

Zeggenschap in publieke ondernemingen

Het stemrecht op aandelen in publieke ondernemingen werd traditioneel geregeld via de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Sinds enkele jaren doen de financiële markten dat ook zelf en wel op afstand van de onderneming. Dit vindt plaats in de vorm van innovatieve financiële transacties waardoor het cashflowrecht wordt gescheiden van het stemrecht op aandelen ('ontkoppeling' en 'vote trading'). Traditioneel zijn deze twee rechten gebonden aanwezig in aandelen. De implicaties van deze transacties plaatsen de leiding van ondernemingen en de wetgever voor grote afwegingsproblemen. De auteurs concluderen dat er geen reden is om de nieuwe financiële transacties a priori af te wijzen omdat deze vaak berusten op een economisch rationele grondslag. Omdat concurrentiebeperking en het onttrekken van 'private benefits' hoofddoelen van de stemmende aandeelhouder kunnen zijn, is echter waakzaamheid geboden.

• Piet Duffhues en Sanne van Oirschot, Zeggenschap in de publieke onderneming: empty voting, hidden ownership, securities lending en short selling. MAB, juni 2011

Organisatie van informatie

Over welke informatie moet het bestuur van een onderneming of instelling beschikken om in control te zijn en zich overigens van zijn verantwoordelijkheden te kunnen kwijten? Hoewel we in een informational economy leven wordt voor de beantwoording van deze vraag veelal nog uitgegaan van opvattingen over informatievoorziening die gebaseerd zijn op bedrijfsmodellen uit de economie van de tweede industriële revolutie. De nieuwe businessmodellen waar steeds meer ondernemingen mee werken impliceren een andere invulling van command & control, die vooral ligt in een andere organisatie van de informatie van een onderneming. Dit artikel introduceert op basis van de cybernetische informatietheorie die begrippen en referentiepunten met behulp waarvan de organisatie van informatie, zoals vereist om in een informational society in control te zijn, bepaald en gerealiseerd kan worden.

• Hans Strikwerda, De organisatie van informatie van de onderneming: een normatief kader? MAB, juni 2011