Magazine 01 juli 2013

NBA Nieuws - juli/augustus 2013

Ledenvergadering 24 juni 2013 - Zes signalen voor btw-fraude - NBA: kwaliteitsverbetering accountantskantoren al eerder in gang gezet - In memoriam Hans Blokdijk.

Dit artikel is verschenen in Accountant nr. 7/8, 2013

Bekijk alle artikelen uit dit nummer

Ledenvergadering 24 juni 2013

De eerste 'echte'

Op maandag 24 juni 2013 werd in het Utrechtse Beatrixeater de eerste NBA-ledenvergadering gehouden. Belangrijkste agendapunten: de verkiezing van de bestuursleden, plus een groot aantal verordeningen. 

Met de inwerkingtreding van de Wet op het accountantsberoep op 1 januari 2013 ging de gefuseerde beroepsorganisatie NBA officieel van start. De vijftien oude bestuursleden van NIVRA en NOvAA vormden tijdelijk het NBA-bestuur, maar op 24 juni 2013 moest de ledenvergadering het voltallige dertien koppen tellende nieuwe bestuur formeel benoemen. Alle dertien voorgedragen kandidaten, onder wie drie nieuwe namen, werden met overgrote meerderheid (minstens 175 van de 187 uitgebrachte stemmen) gekozen (zie kader). 

NBA-voorzitter Wieleman benadrukte in zijn openingswoord het ‘historische’ karakter van deze eerste NBA-ledenvergadering, ook al was het door alle krachtenbundeling die al een feit is vooral een formele kwestie. 

De voorzittershamer en ambtsketen zullen bij dit bestuur in de kast blijven, vertelde Wieleman, die onder meer verhaalde hoe hij onlangs bij het adviseren van een studentenbedrijfje - “sommige dingen doe je omdat je ze gewoon leuk vindt” - om raad werd gevraagd door de zeventienjarige cfo, die de balans niet sluitend kreeg. “Dan zie je weer wat er dan van je wordt verwacht als accountant, even terug naar de essentie.” 

De voorzitter resumeerde de zeven beleidsprioriteiten die het bestuur voor 2013 heeft geformuleerd, waarbij leren en aandacht voor cultuur en gedrag centraal staan. Ook de basisopleiding blijft een belangrijk aandachtspunt. “De wereld verandert en ook de accountancyopleiding. Het streven is om als het ware op een ‘wit papier’ een opzet voor marktgericht onderwijs neer te zetten. Dat zal enige tijd vergen.” 

Mkb

Wieleman erkent dat het soms lijkt of de aandacht van de NBA vooral uitgaat naar grote kantoren, maar dat is volgens hem niet terecht. “Er is nadrukkelijk behoefte aan een NBA-organisatie die praktische ondersteuning biedt en opkomt voor de belangen van die grote groep leden. Daarom gaan we nog nadrukkelijker aandacht besteden aan accountants in dat segment. De teruggang in omzet raakt alle accountants. Naast de economische crisis komt daar ook de teruglopende behoefte aan samensteldiensten bij, als gevolg van automatisering. Maar ik zie ook hoe u zich snel aanpast. Met investeringen in ICT en met specialisatie op sectoren en nieuwe diensten.” 

De NBA wil via onder meer het Actieprogramma MKB zijn actieve bijdrage leveren aan dit deel van de leden. “Er is veel vraag naar ondersteuning. Dit ligt wel op het scheidsvlak van de publieke en private taak, maar we proberen daar tussendoor te laveren en het goede te gaan doen.” 

De voorzitter wees er verder op dat de contributie de afgelopen twee jaar is verlaagd, terwijl de output van de beroepsorganisatie is verbeterd. “We hebben een financieel gezond bureau.” Ook in 2013 zal de contributie verder worden verlaagd. En tot slot meldde hij dat de eind dit jaar aan de leden voor te leggen nieuwe gedragscode VGBA nu al internationale aandacht trekt door zijn helderheid en compactheid. “Helder voor onszelf en voor de buitenwereld. Ook dat past bij het terug naar de essentie voor ons beroep, en bij dienstbaarheid aan samenleving en principes.” 

Jaarrapport

Bestuurslid Jos van Huut, voorzitter van de financiële commissie, presenteerde de laatste ‘gecombineerde’ jaarrekening van de beroepsorganisatie, met als hoofdconclusie dat het eigen vermogen op peil blijft en de liquide middelen voldoende zijn. Volgend jaar volgt de eerste jaarrekening van de NBA als één organisatie. Die zal worden gecontroleerd in de vorm van de in Nederland gebruikelijke single audit in plaats van de joint audit waaraan de nu gepresenteerde jaarrekening was onderworpen. “Dat vond ik overigens een prettige ervaring, maar dat is voor een ander debat”, aldus Van Huut (Mazars). 

Verordeningen

De op de agenda staande verordeningen werden allemaal aangenomen, op een na (Ontwerpverordening op de Raad voor Geschillen) die voorlopig werd ingetrokken omdat een daarover door BDO ingediende ‘zienswijze’ nog nader wordt overwogen. Slechts over één van de 21 geagendeerde ontwerpverordeningen, de Contributieverordening, werd op verzoek van een aanwezig lid gestemd. Slechts een handjevol aanwezigen stemde tegen. 

Omvang bestuur

Tijdens rondvraag beantwoordde de voorzitter nog een vraag over het eigen vermogen van de NBA, dat aanmerkelijk lager is dan waar voorheen werd gestreefd bij de NOvAA, waar als bovengrens één maal de jaarcontributie werd gehanteerd. Wieleman: “Het eigen vermogen is nu zes miljoen. Als je veel hoger zou willen, zou je veel meer contributie moeten vragen. We zitten daar nu anders in, we geven het geld liever uit aan de leden.” 

Een vraag aan het bestuur door hoogleraar en blogger op Accountant.nl Marcel Pheijffer vormde het slot van de vergadering. “Ik heb op u gestemd, maar al eerder heb ik vragen gesteld of het NBA-bestuur in de toekomst net zo veelkoppig blijft als nu. Overweegt dit bestuur om in de toekomst kleiner te gaan worden, slagvaardiger en minder op belangenbehartiging gericht? Wat mij betreft is een bestuur van vijf leden beter dan de huidige dertien. En één directeur is ook wel genoeg. Dit is een oproep en een verzoek, geen kritiek, want ik besef dat jullie gegeven het fusiedocument op dit moment niet anders konden.” 

Wieleman memoreerde dat destijds al is gezegd dat het bestuur na een aantal jaren zal evalueren of veranderingen nodig zijn. “Maar laten we eerst zo eens functioneren. Dertien lijkt inderdaad veel, veel meer dan ergens anders, maar het werkt bij ons tot dusver toch uitstekend. Met andere woorden: we zullen over een aantal jaren zeker evalueren, maar ik zie nu geen acuut beleidsvraagstuk. En wat ons optreden naar buiten betreft: we zien de rol van de NBA echt veranderen en verbreden. Er is zeker geen sprake van alleen belangenbehartiging.” 

Het NBA-bestuur

Als nieuwe bestuursleden zijn benoemd: drs. Sietze Groustra AA MBA (eigenaar van GSN Accountancy, Belastingen & Consultancy) Gabriël van de Luitgaarden RA (senior vice president, hoofd Financial Risk and Pensions in Corporate Treasury bij Philips Electronics NV) mr. Erica Steenwijk AA FB (senior adviseur Financieel beleid voor de Directie Middelen en Control van de Bestuursdienst van de Gemeente Rotterdam) 

Als voorzitter respectievelijk plaatsvervangend voorzitter zijn herbenoemd: 

• drs. Huub Wieleman RA
• Dirk ter Harmsel AA FB

Als bestuursleden zijn herbenoemd: 

• Jochem Beekhuizen AA
• drs. Jaap Hetebrij RA
• Jos van Huut RA
• drs. Henny Kapteijn RA
• Eric van Leeuwen RA
• drs. Roderik Meeder RA
• Paul Scholte RA
• drs. Karin van Wijngaarden RA AA

Zes signalen voor btw-fraude

Iets dat te mooi lijkt om waar te zijn, is dat meestal ook. Een aanwijzing voor mogelijke fraude dus. De accountant moet dan vraagtekens zetten en doorvragen. Dat stelde André Kamps, handhavingsregisseur btw-fraude bij de Belastingdienst, tijdens de themabijeenkomst ‘Fraude: signaleren en rapporteren’ van de NBA. Hij zoomde in op carrouselfraude, waarbij binnen een groep van vennootschappen goederen voortdurend worden doorgeleverd en de btw wel wordt teruggevraagd maar niet afgedragen. 

Het ideale recept voor carrouselfraude: veel partijen, verscheidene rechtsvormen, als het kan meer landen erbij betrekken, alles om het beeld maar te vertroebelen. In het kader van de preventie van dit soort fraudes pleit de Belastingdienst voor een beroepsverbod (“Je ziet steeds dezelfde namen”) en het instellen van een centraal aandeelhoudersregister. Ook wordt steeds scherper gekeken of iemand wel echt ondernemer is en zijn de selectieregels voor het verstrekken van een btw-nummer strenger geworden. “Een btw-nummer is een sleutel tot onze schatkist en als je daarbij kunt, kun je er dus ook in graaien”, aldus Kamps. 

De accountant hoeft zeker geen rechercheur te worden, maar moet wel alerter worden dan nu vaak het geval is. In dat verband noemde Kamps zes concrete signalen die kunnen duiden op btw-fraude: 

• risicovolle goederen;
• snelle handel, geen voorraden;
• nieuwe snel wisselende bedrijven, vaak branche-vreemd;
• goederen liggen bij freight forwarders;
• betalingen via offshore-bank, payment platforms of third party payments;
• veel onnodige/onverklaarbare schakels in een keten die allemaal winst moeten maken en toch scherpe prijzen hebben.

NBA: kwaliteitsverbetering accountantskantoren al eerder in gang gezet

De rapportage van de AFM over de kwaliteit van een aantal zogenaamde ‘NBA-kantoren’ is voor de NBA reden te benadrukken dat recentelijk een nieuw kwaliteitsprogramma in gang is gezet. 

De NBA heeft net als de AFM zorg over de uitkomsten in de rapportage ten aanzien van de kwaliteit van de onderzochte kantoren. De beroepsorganisatie zal samen met de AFM bezien hoe deze bevindingen kunnen worden vertaald naar maatregelen die die kwaliteit bevorderen. De uitkomsten bevestigen het belang van het al eerder in gang gezette kwaliteitsprogramma van de NBA, aldus de beroepsorganisatie. 

Het AFM-rapport (11 juli 2013) richt zich op accountantsorganisaties die vergunninghouder zijn bij de AFM en dus onder AFM-toezicht vallen. NBA en AFM hebben in een convenant afgesproken dat de NBA met ingang van 2013 de toetsing van deze zogenaamde ‘niet-oob-kantoren met AFM-vergunning’ verzorgt. Het AFM-rapport heeft betrekking op de periode daarvoor. 

Na eerdere AFM-rapporten heeft de NBA in november 2010 een ‘Plan van Aanpak’ voor de sector gelanceerd, waarin met name de professioneel-kritische houding van de accountant centraal stond. Als vervolg daarop heeft de NBA in juni 2013 het programma ‘Het Moet Beter’ gepresenteerd, gericht op verbetering van de controlekwaliteit. 

Dit verbeterprogramma is primair gericht op intensieve uitwisseling van kennis en ervaring rond kwaliteitsbeheersing en kwaliteitstoetsing tussen grote, middelgrote en kleinere accountantskantoren. Hiermee is onlangs een aanvang gemaakt tijdens een bijeenkomst van compliance officers van grote en middelgrote accountantskantoren. De uitkomsten van dat overleg worden ook met andere kantoren gedeeld. Een ander onderdeel van het verbeterprogramma is een meerdaagse permanente-educatieverplichting voor 2014 voor alle accountants werkzaam in de controlepraktijk. Deze verplichting omvat een training specifiek gericht op verbetering van de communicatie door accountants, een kennistoets over relevante regelgeving en het bespreken van een controledossier met een mentor. 

De NBA benadrukt dat haar verbeterprogramma zich richt op álle controlerend accountants, niet alleen op de groep die door de AFM in de rapportage wordt aangeduid als ‘NBA-kantoren’. De NBA is geen kantoororganisatie maar heeft alleen individuele leden. 

In memoriam Hans Blokdijk

Tijdens de begrafenisplechtigheid van Hans Blokdijk op dinsdag 16 juli 2013 sprak onder meer NBA-voorzitter Huub Wieleman tot de aanwezigen. Hieronder de integrale tekst. 

“Ik moet beginnen met een bekentenis. Ik heb Hans Blokdijk zelf eigenlijk niet gekend. Niet meer dan als spreker tijdens een ledenvergadering en door zijn bijdragen in ons blad en op onze website. 

Ik sta hier vandaag dan ook niet als familielid, vriend of oud-collega, maar namens het accountantsberoep in Nederland. Want Hans Blokdijk was, dat kan niemand ontgaan zijn, een gepassioneerd accountant. Een man die zich onvermoeibaar en tot het einde toe heeft ingezet voor zijn beroep. Ik had hem graag veel beter gekend. 

Vorige week, in de week dat hij overleed, kwam er opnieuw kritiek over het accountantsberoep heen. Accountants doen hun werk niet goed genoeg, ze zijn te weinig kritisch, laten steken vallen bij hun controles. Dat vond althans de Autoriteit Financiële Markten. En het was niet de eerste keer dat ze dat vonden. Al jaren komt er met enige regelmaat negatieve publiciteit over het accountantsberoep. 

Die kritische berichtgeving zal Hans Blokdijk met lede ogen hebben aanschouwd. Want hij stond voor een goede beroepsuitoefening, gedreven door zijn jarenlange visie op een kwalitatief hoogwaardige controle. Hij was een man met principes, die grote zorgen had over de commerciële kant van het accountantsvak. Een visionair, die onvermoeibaar ageerde tegen de vermenging van controle- en adviesdiensten. Een man die streed voor een zuivere, integere en onafhankelijke accountant. Die al decennia lang waarschuwde voor de gevaren van belangenverstrengeling en commercialisering. 

Hans Blokdijk bracht die principes zelf in de praktijk. Hij koos voor een rol als observator en ontwikkelaar van het accountantsberoep, in plaats van vennoot te blijven bij KPMG. Dat besluit nam hij al in 1992, ver voor de dagen van de boekhoudschandalen rondom Enron, WorldCom en Parmalat. Ver voordat het accountantsvak zwaar onder vuur kwam te liggen. Ver voordat de onafhankelijkheid van accountants ter discussie kwam te staan. Want Hans, als visionair en scherp analyticus, had toen al lang gezien dat er zaken scheef begonnen te lopen. Hij werd dus zelfstandig adviseur, en wetenschapper. 

Eerst als hoogleraar accountancy aan de Vrije Universiteit Amsterdam en daarna als hoogleraar accountancy aan Universiteit Nyenrode. En hij was actief in tal van commissies, binnen en buiten de beroepsorganisatie. 

Als je zoals Hans Blokdijk een eigen mening hebt, wil je die graag ventileren. En dat deed hij dus ook, met veel passie. Hij schreef met grote regelmaat gezaghebbende artikelen en opinies in de diverse vakbladen, zoals in ons blad Accountant en in het MAB. 

Daarnaast verzorgde hij de annotaties bij tuchtrechtuitspraken, eerst in de aparte bundel die daarvoor werd uitgegeven, later in het eigen vakblad. Dat heeft hij tot het einde toe volgehouden, hoe zwaar het hem toen ook viel. De passie voor zijn vakgebied bleef hij houden, tot het laatst aan toe. 

Zijn visie oogstte waardering bij veel goed ingevoerde collega's, voor wie hij bekend stond als de absolute autoriteit op ons vakgebied. ‘Hans Blokdijk heeft altijd gelijk. En als je denkt dat hij ongelijk heeft, heb je hem verkeerd begrepen’, schreef één van de vaste columnisten ooit op onze opiniewebsite, Accountant.nl. 

Maar die visie werd natuurlijk niet door iedereen omarmd, want hij had immers het actieve beroep ingewisseld voor een rol als ‘relatieve outsider’. Jan Achten schreef daarover vorige week nog dat Hans die aanduiding graag als een geuzennaam beschouwde. 

Inmiddels voeren we binnen het beroep regelmatig stevige discussies en organiseren we het debat over onze rol als accountants. Maar jarenlang was Hans in dat opzicht een voorloper. 

Velen waren het met hem oneens. Of misschien moet je zeggen dat ze andere belangen lieten voorgaan. Dat bleek bijvoorbeeld bij de discussies rondom onze nieuwe gedragscode, enkele jaren geleden. In de optiek van Hans werden de strakke Nederlandse beroepsregels ingeruild voor “een inferieure internationale variant”. Je hoort het hem zeggen. 

Hij vocht in de ledenvergadering voor het behoud van de Nederlandse waarden, maar kreeg geen meerderheid achter zich. Na afloop was hij vooral ontstemd over het gebrek aan discussie door de aanwezigen. Want hij stond voor zijn mening, maar was tegelijk altijd ontvankelijk voor argumenten van anderen. 

Achteraf mag je constateren dat Hans Blokdijk met zijn waarschuwingen aan het accountantsberoep op veel punten gelijk heeft gekregen. Hij was eigenlijk in zijn eentje de voorloper van de huidige hervormingsgroep Tuacc. Dat zijn immers ook mensen die vooral door liefde voor het beroep gedreven worden. 

Als accountantsberoep moeten wij lering trekken uit de visie van een man die zijn tijd vooruit was. We mogen dankbaar zijn voor deze onvermoeibare, onafhankelijke en altijd scherpe denker, die als geen ander hart had voor het accountantsvak. 

Het beroep verliest met Hans een uitgesproken, deskundig en tot het einde toe betrokken collega. 

Het is aan ons om, in zijn geest, te zorgen dat het beroep een relevante bijdrage blijft leveren aan het economisch verkeer. Hij kijkt ongetwijfeld van boven kritisch met ons mee. 

Bedankt voor alles Hans. Rust zacht.” 

Zie ook de rubriek Nieuws en Opinie. 

Internationale standard setters op bezoek

Op maandag 8 juli 2013 bezochten internationale standard setters de Nederlandse beroepsorganisatie. Een NBA-delegatie ontving Arnold Schilder (voorzitter IAASB), Jorgen Holmquist (voorzitter IESBA) en James Sylph (Executive Director Professional Standards & External Relations bij IFAC). 

Onderwerp van gesprek was de dialoog tussen standard setters en toezichthouders, met name rond gedragscode en onafhankelijkheidsregels. Ook de introductie van de nieuwe controleverklaring door de IAASB werd besproken. 

De twee internationale standard boards (IESBA en IAASB) kijken met belangstelling naar de NBA, die de gedragscode een nieuwe, helderder structuur heeft gegeven, nieuwe onafhankelijkheidsregels heeft gepubliceerd en een actief maatschappelijk debat voert over het nieuwe auditor's report. 

V.l.n.r. Berry Wammes, James Sylphy, Jorgen Holmquist, Arnold Schilder en Anne-Marike van Arkel. 

HRA-supplement: Wet op het accountantsberoep

In verband met de start van het nieuwe collegejaar 2013/14 in september wordt vanaf juli 2013 de Wet op het accountantsberoep als supplement bij de HRA-editie 2012 geleverd. Bestellers van de HRA-editie 2012 beschikken zodoende weer over de actuele wetgeving voor accountants.

Begin 2014 verschijnt de nieuwe HRA-bundel 2014. Hierin zullen dan ook de nieuwe Verordening Gedrags- en Beroepscode Accountants (VGBA) en de Verordening inzake Onafhankelijkheid (ViO) die momenteel ter consultatie voorliggen worden opgenomen. Editie 2012 inclusief supplement kost: 69,50 (inclusief btw en verzendkosten binnen Nederland).

NBA onderzoekt definitie accountants in eigen regelgeving

Het NBA-bestuur is voornemens om nader onderzoek te doen naar de definities van de verschillende soorten accountants, zoals die in de huidige regelgeving worden gehanteerd. 

Aanleiding hiervoor zijn verzoeken van de ledengroepbesturen Accountants in Business (LAiB) en Intern- en Overheidsaccountants (LIO), die van mening zijn dat de huidige definities onvoldoende aansluiten bij actuele ontwikkelingen in de beroepspraktijk. Gevolg daarvan kan zijn dat beroepsregels een onnodig beperkende werking hebben of als knellend worden ervaren. 

Het onderzoek wordt verricht onder auspiciën van een werkgroep die bestaat uit vertegenwoordigers van de ledengroepen.

Verplichte training beroepsethiek voor accountants in business

Het bestuur heeft voor alle accountants in business met een PE-verplichting het onderwerp beroepsethiek als verplicht aangemerkt voor 2012 of 2013. Uit recente gegevens blijkt dat bijna 5.700 leden inmiddels aan deze verplichting hebben voldaan. Dit betekent echter ook dat circa 2.700 accountants in business de verplichte training Beroepsethiek in het najaar van 2013 moeten volgen. 

Behoort u tot deze groep, dan raden wij u aan niet te lang te wachten met het inschrijven voor de verplichte training om te voorkomen dat de door u gewenste trainingsdatum en/of -locatie onverhoopt is volgeboekt. 

Werkzaam in het buitenland?

Bent u gedurende 2012 en 2013 in het buitenland werkzaam, dan komt u mogelijk in aanmerking voor een ontheffing van het verplichte PE-onderwerp. Een ontheffingsverzoek kunt u indienen vanaf 1 oktober 2013 via de Helpdesk vaktechniek van de NBA. 

Vragen?

Mocht u vragen hebben over het verplichte PE-onderwerp Beroepsethiek neemt u dan telefonisch contact via: 020-3010352.

Consultatie Verordening onafhankelijkheid en aangepaste VGBA

NBA-leden en maatschappelijke belanghebbenden kunnen tot 2 september 2013 reageren op de voorstellen voor nieuwe onafhankelijkheidsregels en op de aangepaste VGBA. De NBA hoopt dat de komende maanden een open discussie ontstaat over de nieuwe voorstellen en het Adviescollege voor Beroepsreglementering stelt zich hiervoor graag beschikbaar.

De NBA verneemt ook graag uw mening op de voorstellen. Reacties kunt u indienen per e-mail: mailto:consultaties@NBA.nl of via het digitale vragenformulier.

Het consultatiedocument is te downloaden op www.nba.nl.

Verplichte PE-programma's voor verbetering signaalfunctie en controlekwaliteit

Het NBA-bestuur heeft besloten tot invoering van intensieve programma's voor verbetering van de signaalfunctie van de accountant en van de controlekwaliteit. Onderdeel hiervan is een PE-verplichting voor 2014 voor alle accountants werkzaam in de controlepraktijk. Deze verplichting omvat drie onderdelen: 

• Een cursus ‘Zeg wat je ziet’, gericht op de communicatieve vaardigheden van leden in de openbare praktijk. Deze cursus is verplicht voor alle openbare, intern- en overheidsaccountants
• Een kennistoets gericht op relevante regelgeving (‘Ken de COS’)
• Het bespreken van een controledossier met een mentor (‘Toets je beste dossier’).

Accountants die eerder aan een kennistoets en dossierreview van vergelijkbare zwaarte onderworpen zijn geweest komen in aanmerking voor vrijstelling. De NBA werkt daarnaast aan een publicatie met best practices op het gebied van signalerend vermogen die in het najaar verschijnt. 

Het kwaliteitsverbeterprogramma bestaat naast de hiervoor genoemde elementen uit uitwisseling van kennis en ervaring rond kwaliteit en kwaliteitsbeheersing. Grote en middelgrote kantoren hebben toegezegd hun ervaring op dit punt te willen delen met kleinere kantoren. Het kwaliteitsprogramma wordt gepresenteerd onder de titel ‘Het Moet Beter’. 

Aanleiding voor de programma's is de toegenomen verwachting vanuit het maatschappelijk verkeer richting accountantsberoep, zowel ten aanzien van de signalerende functie als ten aanzien van het voldoen aan kwaliteitseisen. 

Over de exacte invulling van het programma worden betrokken leden op korte termijn nader geïnformeerd. 

Competentieprofiel voor praktijkbegeleiders

De rol van praktijkbegeleiders is cruciaal in het opleidingstraject van de accountancy-trainee. De Raad voor de Praktijkopleidingen heeft daarom een competentieprofiel ontwikkeld. Op 1 januari 2014 moeten praktijkbegeleiders hieraan voldoen. 

Het competentieprofiel is ontwikkeld omdat de raad constateerde dat praktijkbegeleiders hun rol niet altijd goed invullen. Hierdoor lopen trainees vertraging op en moeten beoordelaars een hoop repareren. Voorbeelden waaraan praktijkbegeleiders meer aandacht moeten besteden:

1. De werkzaamheden dienen voldoende complex te zijn.
2. Niet alleen de kantoorprocedures, maar ook achterliggende regelgeving (NV COS, VGC) kunnen toepassen.
3. Het tonen van een voldoende professionele kritische beroepshouding.
4. De correcte toepassing van het vaktechnische instrumentarium.
5. De zichtbare ontwikkeling in de vaardigheden (kan de trainee een goed adviesgesprek voeren, heeft hij de managementletter zelf geschreven, etc.).

Voor de praktijkopleiding AA geldt bovendien dat trainees beter moeten worden begeleid om te voldoen aan de eis twee complexe jaarrekeningen volledig te controleren op het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar. 

Het competentieprofiel

In het profiel staat dat dat de praktijkopleider in staat moet zijn om op adequate wijze: 

1. de beginsituatie en ontwikkelmogelijkheden van de trainee vast te stellen;
2. het leerproces van de trainee te faciliteren;
3. trainees vakinhoudelijk te begeleiden;
4. de trainee te coachen in zijn ontwikkeling;
5. de voortgang in het leerproces van trainees te bewaken;
6. te beoordelen of de (beroeps)producten van trainees ten behoeve van het praktijkopleidingsdossier aan de gestelde eisen voldoen;
7. te reflecteren op zijn eigen rol en functioneren en zijn professionaliteit te bevorderen;
8. de rol van praktijkbegeleider te combineren met zijn eigen accountantswerkzaamheden.

Het competentieprofiel ondersteunt praktijkbegeleiders bij het begeleiden van trainees, omdat de verwachtingen over hun rol zijn geëxpliciteerd. Daarnaast kunnen de stagebureaus en de raad het functioneren van de praktijkbegeleiders aan het profiel toetsen. 

Implementatietraject

De raad wil het implementatietraject op zorgvuldige wijze begeleiden. Vanaf september 2013 verschijnen er nieuwsbrieven, zijn er plenaire bijeenkomsten met stagebureaus en voorlichtingsbijeenkomsten voor onder meer praktijkbegeleiders, trainees en (externe) beoordelaars. 

Bekijk het competentieprofiel voor praktijkbegeleiders op www.nba.nl. 

NBA-jaaroverzicht 2012

Het NBA-Jaaroverzicht 2012 bevat highlights van het afgelopen jaar, zoals het verbeteren van het maatschappelijk gezag en het herstel van vertrouwen. 

Ook kenden de initiatieven een belangrijke mkb-component waarmee de mkb-accountant een duidelijke positie binnen beroepsorganisatie kreeg.

Oprichting NBA-platform Zorg

Op 14 juni 2013 is bij de NBA het Platform Zorg van start gegaan. Dit platform biedt accountants werkzaam bij zorginstellingen, zorgverzekeraars, toezichthouders of bij het ministerie de mogelijkheid om hun kennis te delen. 

Het doel is primair om inefficiënties in de verslaglegging van het financieel bestuur en van de controle aan te pakken en de kwaliteit van de controle te bevorderen. Oprichting van het platform is onderdeel van het project Zorg in Control, één van de zeven NBA-bestuursprojecten voor de periode 2013-2014. Het NBA-Platform Zorg bestaat uit professionals in de zorgsector die beleidsmatig en uitvoerend betrokken zijn bij de rapportage- en controleketen. Het platform is gericht op het delen van kennis en kunde, niet op belangenbehartiging. Naast openbaar accountants, intern accountants en accountants in business zijn ook niet-accountants vertegenwoordigd. Alle betrokkenen nemen deel op persoonlijke titel. 

De door het platform vastgestelde adviezen worden ter consultatie ingebracht bij relevante partijen in de sector; rechtstreeks of via bestaande bestuurlijke overleggen. Er is bewust voor gekozen om geen uitgebreide sectoranalyses of adviesrapporten uit te brengen. Hierdoor is het mogelijk om sneller resultaat te bereiken en beter in te spelen op de actualiteit. Doel is te komen tot adviezen die tot daadwerkelijke actie en efficiencyverbetering in de keten leiden. Neem voor meer informatie contact op met Michèl Admiraal of Rob Schouten van de NBA. 

Toetsing accountantspraktijken: kwaliteit licht gestegen

De kwaliteit van accountantspraktijken is licht verbeterd. Dat blijkt uit het verslag van de werkzaamheden over 2012 van de Raad voor Toezicht van de NBA. 

Van de in totaal 332 reguliere kwaliteitsonderzoeken en -toetsingen die tot een eindoordeel hebben geleid, hebben 264 (tachtig procent) het eindoordeel voldoende gekregen en 68 (twintig procent) het eindoordeel onvoldoende. Dit is een lichte verbetering ten opzichte van de in 2011 geselecteerden (gemiddeld 66 procent voldoende en 34 procent onvoldoende). 

Als werd geconstateerd dat het door een accountantspraktijk gehanteerde stelsel van kwaliteitsbeheersing in opzet en/of werking niet voldeed, volgde altijd een verbetertraject dat werd opgevolgd met een hertoetsing dan wel vervolgonderzoek. Van de 116 in 2012 uitgevoerde vervolgonderzoeken/hertoetsingen hebben er 87 (75 procent) het eindoordeel voldoende gekregen en 29 (25 procent) het eindoordeel onvoldoende. Het overall-resultaat van de hertoetsingen blijft daarbij iets achter bij de gemiddelde resultaten over 2011 (77 procent voldoende en 23 procent onvoldoende). 

Tuchtklachten

In 2012 zijn op grond van de toetsingsresultaten 39 tuchtklachten bij de Accountantskamer in Zwolle ingediend. In tien van deze 39 aangespannen tuchtzaken, waarover de Accountantskamer inmiddels een uitspraak heeft gedaan, is de klacht gegrond verklaard en is door de Accountantskamer aan de verantwoordelijke accountant(s) een maatregel opgelegd. De overige zaken zijn nog bij de Accountantskamer in behandeling. 

Met het verslag heeft de Raad voor Toezicht, die per 1 januari 2013 van start is gegaan, conform de overgangsbepalingen verslag uitgebracht van de werkzaamheden van de voormalige Raad van Toezicht Beroepsuitoefening AA's (RvTBAA) van de NOvAA en van het College Kwaliteitsonderzoek (CKO) van het NIVRA over 2012. Met het uitvoeren van de toetsingen en het zo nodig ter beoordeling voorleggen aan de tuchtrechter wordt de kwaliteit van de beroepsuitoefening van de accountant bewaakt. Daarmee wordt een belangrijke bijdrage geleverd aan de bevordering van het maatschappelijk vertrouwen in accountants. Download het verslag van de Raad voor Toezicht over 2012 op www.nba.nl. 

Handreiking gebruikmaken van werkzaamheden actuaris

De NBA-handreiking 1120 ‘Gebruikmaken van de werkzaamheden van de certificerend actuaris bij de controle van de jaarrekening en staten van pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen’ is gepubliceerd. Er zijn naar aanleiding van de consultatie geen wijzigingen aangebracht. 

In de afgelopen jaren heeft de regelgeving met betrekking tot de positie van de accountant als eindverantwoordelijke voor het gehele controleproces en daarmee iedereen die hierin een rol speelt, zich sterk ontwikkeld. Het versterken en formaliseren van de grip van de controlerend accountant op het hele controleproces en alle betrokkenen daarbij is aangescherpt en verder gecodificeerd. 

Waarom deze NBA-handreiking?

De bedoelde aanscherping en codificering is evenwel nog niet doorgevoerd voor het gebruikmaken van werkzaamheden die worden verricht door een door het management ingeschakelde actuaris. Bij de controle van verzekeringsmaatschappijen en pensioenfondsen maakt de accountant veelal gebruik van die werkzaamheden, in het bijzonder van de certificerend actuaris. Om daarvan gebruik te kunnen maken is niet altijd duidelijk welke werkzaamheden een accountant moet uitvoeren. Deze handreiking geeft hieraan richting, in lijn met de eerdergenoemde ontwikkeling. 

Download handreiking 1120 op www.nba.nl. 

Duitstalige samenstellingsverklaring en controleverklaring beschikbaar

De samenstellingsverklaring en één variant van de controleverklaring zijn nu ook in het Duits beschikbaar. 

Naast deze voorbeeldteksten worden geen andere Duitse vertalingen van Nederlandse voorbeeldteksten beschikbaar gesteld. 

Ga voor de verklaringen naar www.nba.nl. 

Gids Praktijkbeheer van kleine en middelgrote praktijken

Om leden te helpen bij een professionele praktijkuitoefening en het succesvoller maken van de accountantspraktijk, heeft de NBA begin juni 2013 module 1 van de Gids Praktijkbeheer van kleine en middelgrote praktijken uitgebracht. 

Module 1 ‘Strategisch plan voor uw praktijk’ bevat praktische adviezen en best practices voor de accountantspraktijk. De gids is vooral bedoeld voor senior medewerkers die werken voor of in kleine en middelgrote praktijken, maar is ook geschikt als naslagwerk en voor studiedoeleinden. 

In totaal worden de komende kwartalen acht modules op de site geplaatst. De modules zijn een vertaling van de derde editie van IFAC SMP Committee's Guide to Practice Management for Small- and Medium-Sized Practices. 

Meer informatie op www.nba.nl. 

Aangifte loonheffingen ondertekenen met pincode niet meer mogelijk

Vanaf 1 juli 2013 is het ondertekenen van de aangifte loonheffingen niet meer mogelijk met een pincode. U moet dan een KPN BAPI-certificaat of een alternatief hebben. 

Tijdens het laatste BECON-overleg van 14 juni 2013 is de uitfasering van het ondertekenen met pincode besproken. Voor meer informatie verwijzen wij u naar het nieuwsbericht op de website van de Belastingdienst. 

In memoriam

Op 15 juni 2013 is op 53-jarige leeftijd Ton Wassing AA plotseling overleden. 

Wassing heeft vanaf 1999 als lid van de Commissie Praktijkopleiding (en later de Raad voor de Praktijkopleiding) tot 1 oktober 2010 bijgedragen aan het opzetten en uitvoeren van de Praktijkopleiding AA. In die periode was hij tevens examinator. 

Wij danken Ton Wassing voor zijn grote inzet voor de Praktijkopleiding AA.