Magazine 01 december 2014

Boeken - december 2014

90 jaar VEB - Doorgevlogen - Vestia.

Dit artikel is verschenen in Accountant nr. 12, 2014

Bekijk alle artikelen uit dit nummer

Tekst: Rob Heinsbroek

90 jaar VEB

In 'Het recht van den effectenbezitter' wordt de negentigjarige geschiedenis van de VEB beschreven door hoogleraar corporate governance Paul Frentrop.

Luchtig en toegankelijk geschreven en citerend uit onder andere bestuursvergaderingen en het periodiek 'Effect' uit het verleden, schetst Frentrop een beeld van de thema's en discussies die een rol speelde bij de besluitvorming van de VEB, en geeft daarmee en passant een leuk inzicht in de bedrijfseconomische geschiedenis van Nederland vanaf de jaren twintig van de vorige eeuw tot aan de nationalisatie van SNS Reaal in 2013. Uiteraard komt niet alleen de besluitvorming van de VEB naar voren, maar ook het actieve (soms ronduit activistische) en juridische optreden waar voormalig directeur Peter Paul de Vries in excelleerde. We zijn nu al benieuwd wat de geschiedschrijving te zijner tijd over de nieuwe directeur Paul Koster gaat schrijven.

Paul Frentrop, Het recht van den effectenbezitter - veb negentig jaar in actie, VEB NCVB 2014, ISBN 9789490457051

Doorgevlogen

Ervaringsmanagement, daar gaat dit boek over en de auteur is meteen zo eerlijk om erbij te zeggen dat hierover nog weinig boeken zijn verschenen en dat de term nog wel wat diffuus is.

Maar dat is hem snel vergeven, want het gaat over Fokker en dat was een Nederlandse industrie om trots op te zijn. Uw recensent heeft jarenlang op zijn jongenskamer een poster gehad van de Fokker 100. Van de Griendt heeft ruim dertig voormalige managers en directeuren van Fokker geïnterviewd over hun ervaringen bij Fokker en de wijze waarop zij dit alles meenamen naar een nieuwe werkgever. 'Het is geen Fokkerboek, geen interviewboek, geen wetenschappelijk werk en ook niet echt een managementboek. Het is vooral een verzameling verhalen en ontmoetingen.' Inderdaad, interessante verhalen in een leuk boek. Kunnen specifiek accountants hier dan nog wat van opsteken? Welnu, naast alle verhalen over managementvaardigheden eigenlijk vooral dit: Bij Fokker draaide alles in de hele organisatie om Kwaliteit, met een grote K. Essentieel als je gecompliceerde vliegmachines in elkaar moet zetten. En in deze tijden van grote politieke en maatschappelijke belangstelling voor het accountantsberoep, een strenge toezichthouder en de implementatie van diverse kwaliteitsmaatregelen is dit een wijze raad om voor ogen te houden.

Joost van de Griendt, Doorgevlogen - de waarde van ervaring, Scriptum publishers 2014, ISBN 9789082266900

Vestia

Nagenoeg tegelijkertijd verschenen twee boeken over de Vestia-affaire. Met recht nu al te beschouwen als een klassieke 'affaire' want het is hier echt goed misgegaan.

Beide boeken beginnen met de huiszoeking bij Erik Staal, een beetje als een crime noire beschreven. Daarna volgt een keurige chronologische weergave van de gebeurtenissen, afgewisseld met portretten van de hoofdrolspelers. Uitstekende reconstructies waarin met name de inkleuring van de karaktertrekken van diverse personen bijdraagt aan het besef hoe dit toch allemaal heeft kunnen gebeuren. Directeur-bestuurder Erik Staal en treasurer Marcel de Vries krijgen hierbij uiteraard de meeste aandacht, maar ook diverse personen van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSG) en het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV), en ambtenaren van het ministerie van Binnenlandse Zaken die grijze haren kregen om een acceptabele oplossing te zoeken, worden kritisch (maar waar nodig zeker positief) neergezet. Beide boeken doen dus in grote lijnen hetzelfde, maar Verbraeken heeft honderd pagina's meer nodig. En dat uit zich positief: meer details over de financiële en volkshuisvestelijke Umwelt maar gelukkig nog steeds even makkelijk leesbaar als Smit. En een tweede pluspunt: Verbraeken heeft achterin nog een lijst met gebruikte terminologie opgenomen. Altijd handig om even na te lezen wat een constant maturity swap (CMS) ook weer is. Ons advies: niet doen! Zelf heb ik de boeken in de volgorde 'Het derivatendrama' en daarna 'De vrije val van Vestia' gelezen. Om de doodsimpele reden dat het boek van Smit een paar dagen eerder op de redactieburelen lag. De perfecte samenvatting van het hele verhaal vinden we overigens in de epiloog van Verbraeken: 'De Vestia-affaire is het verhaal van renterisico-instrumenten in verkeerde handen, van een megalomane corporatiebestuurder en een risicovol opererende treasurer, die er zelf ook nog wat geld aan over wilde houden. De rente-instrumenten werden verkocht door op winst beluste bankiers en onder de ogen van verschillende toezichthouders die onvoldoende professioneel werkten.' Waarvan acte. Prima leesvoer voor de kerstvakantie dus. Wat zegt u? Heeft u maar tijd voor 1? Dan die van Verbraeken.

Jan Smit, Het derivatendrama - hoe woningcorporatie Vestia verzeild raakte in een van de grootste speculatieschandalen ter wereld, Balans 2014, ISBN 9789460038952

Hans Verbraeken, De vrije val van Vestia - Miljardendrama door hoogmoed en wanbeleid, Business Contact 2014, ISBN 9789047007449