Magazine 01 december 2011

Geen vaktechnicus maar vertrouwensadviseur

Ondernemer Hans Biesheuvel is voor de komende vier jaar voorzitter van MKB-Nederland. Hij koppelt optimisme aan een hands-on-benadering en zal positieve kritiek niet schuwen. Over de relatie tussen mkb-ondernemers en accountants is hij duidelijk: minder risicomijdende vaktechniek en meer praktische allroundheid en vertrouwen.

Dit artikel is verschenen in Accountant nr. 12, 2011

Bekijk alle artikelen uit dit nummer

» Download dit artikel in pdf

Peter van Rietschoten

Wat Hans Biesheuvel, sinds 1 juni 2011 voorzitter van MKB-Nederland, in ieder geval meebrengt is een stevige dosis optimisme dat eigen is aan een succesvol ondernemer. Volgens hem gaat het met het midden- en kleinbedrijf helemaal niet slecht en staat het kompas van het kabinet Rutten - meer dan dat van voorgaande regeringen - duidelijk gericht op ondernemen en het stimuleren van ondernemerschap.

Biesheuvel: “Ja, ik heb vertrouwen in de toekomst van Nederland en zeker ook vertrouwen in ons mkb.” Als ‘bewijs’ haalt hij een recente bevinding aan van het TNO, dat heeft vastgesteld dat 95 procent van de innovaties in Nederland afkomstig zijn uit het mkb.

Europese problemen

Biesheuvel is echter realist genoeg om ook oog te hebben voor de ontwikkelingen in Europa. Die worden door hem aangeduid als een ‘donkere schaduw’. “We spreken nu begin november en de onzekerheid over hoe het verder zal gaan met Europa bestaat nog steeds, is derhalve veel te groot. Dat is niet goed voor het Europese ondernemersklimaat en bepaald ook niet voor het Nederlandse mkb, dat het immers in toenemende mate moet hebben van de Europese markt.”

Het EU-noodfonds beschouwt Biesheuvel in ieder geval als een positief signaal naar de markten. Het trage handelen van de politiek doet dat echter deels weer teniet. “Als ik de premiers van de zogenaamde probleemlanden een advies zou mogen geven: hou je aan de afspraken die op de EU-top zijn gemaakt, ga aan de slag, ga uitvoeren wat er moet worden gedaan.”

Niet klagen maar aandragen

Als hij dat laatste op zijn eigen functie betrekt, zegt Biesheuvel: “In de Miljoenennota zit meer beleid voor de ondernemers dan ooit, die lijn wil ik vasthouden. Ik wil ook niet gaan bijdragen met klagen, maar met oplossingen aandragen en waar mogelijk helpen uitvoeren.” Gevraagd naar concretisering: “Voorbeeld één: de aansluiting tussen het middelbaar beroepsonderwijs en het bedrijfsleven moet beter. Samen met de MBO-raad en het ministerie van Onderwijs gaat het mkb proberen deze onderwijslijn beter op de kaart te zetten. Voorbeeld twee: onlangs hebben we met het ministerie van Economische Zaken een zogenaamde green deal gemaakt. Dat is een parapluterm voor allerlei ideeën, adviezen en maatregelen voor energiebesparing en duurzaamheid in ondernemingen. Mijn insteek in de richting van bedrijven zal zijn dat zo'n green deal niet alleen op korte termijn goed is voor de portemonnee van de onderneming, maar op langere termijn ook voor de kinderen van de ondernemer.”

Administratieve lasten

Over de harmonisatie van de jaarverslaggeving - niet alleen de combinatie van de fiscale en commerciële jaarrekening, maar ook IFRS en een verdere ‘vereuropeanisering’ van de verslaggevingsregels - heeft Biesheuvel een heldere gedachte. “Het terugdringen van de administratieve lasten blijft ook in mijn vaandel hoog staan. Nog steeds moeten ondernemers te vaak dezelfde informatie bij verschillende loketten afleveren. Nog steeds kosten de administratieve vastleggingen weergave van wat de ondernemer heeft gedaan te veel tijd en geld. Er zijn wat betreft de verlichting van administratieve lasten vorderingen gemaakt, maar we zijn er nog lang niet. Hier ligt enerzijds voor MKB-Nederland een taak - we zullen het zeker op de agenda houden; ik zie hier echter ook een taak voor de accountants en administratieve adviseurs. Laatstgenoemden kunnen de ondernemer helpen zo efficiënt mogelijk te voldoen aan zijn informatieverplichtingen.”

Gemeenten verhogen lastendruk

Overigens ziet optimist Biesheuvel ook in deze een paar donkere wolken. “De regeldruk vanuit Den Haag neemt af, dat is dus een goede zaak. Dat komt enerzijds doordat er ander beleid is en ook doordat regels simpelweg zijn afgeschaft. Anderzijds neemt de centrale regeldruk ook af doordat gemeenten meer dan voorheen vanuit Den Haag taken hebben toebedeeld gekregen. En dat heeft als bedenkelijk gevolg dat er nogal wat gemeenten zijn die de overheveling van uitvoering van die taken (zoals vergunningen verlenen, het innen van lasten) voorzien van een kostenopslag. Het resultaat is dat de ondernemer niet goedkoper en niet zelden duurder uit is.”

Gemiste kans

Ook over de Europese kant van de regeldruk (‘er komen vanuit Brussel steeds meer regels op ons af’) is Biesheuvel bepaald niet enthousiast. Wat dat betreft heeft hij richting het huidige kabinet zelfs een verwijt: “Hoe Nederland en met name ondernemend Nederland om moet gaan met - of beter gezegd: zich kan vrijwaren van - al die EU-regels die er al zijn en die er aan staan te komen, is in het kabinetsbeleid onvoldoende meegenomen. Dat vind ik een gemiste kans. Ik zie het dan ook als een prioriteit om de politiek te bewegen in deze een nullijn te hanteren: regel erbij, dan ook ergens anders een regel eraf. We gaan die Europese kant van de regeldruk continu aan de orde stellen, want het is echt een ‘vergeten’ onderdeel maar de mkb-ondernemers hebben er wel in toenemende mate mee te maken.”

Te laat deponeren

Niet alleen in het woud van de verplichte informatie verstrekking zou de accountant de mkb-ondernemer (meer) van dienst kunnen zijn - dat geldt volgens Bies heuvel ook waar het gaat om het tijdig deponeren van de jaarstukken. Dat het aantal ondernemers dat daarmee te laat is sterk stijgt, is hem welbekend. Maar Biesheuvel vindt het niet de taak van het MKB-Nederland om zich daar actief mee te gaan bemoeien. “We adviseren de ondernemer wel om zijn zaakjes op orde te hebben. Wellicht moeten we dat wat vaker gaan doen. Maar ik zie in deze toch vooral ook een taak weggelegd voor de accountant. In feite moet de accountant in staat zijn als all-round adviseur voor de mkb-ondernemer te functioneren. Regelgeving, deponeren, financiering, bankzaken enz., de accountant dient daarbij een belangrijke vraagbaak of zelfs partner te zijn. Dat betekent wel dat de accountant terug moet keren van de weg die zijn beroepsgroep de afgelopen jaren is opgegaan, namelijk die van risicomijding en vooral zorg hebben voor de eigen aansprakelijkheid.”

Vertrouwensadviseur

“Er zou voor de mkb-ondernemer veel gewonnen zijn als de accountant weer afscheid neemt van de vaktechnische positie die hij - deels ook onder druk van kwesties en strengere beroepsregels - heeft ingenomen en terugkeert naar de rol van deskundige vertrouwensadviseur die vaardig weet te functioneren op het grensgebied van het zakelijke en het persoonlijke van de ondernemer.”

De gedachte van de ‘roulerende accountant’ vindt Biesheuvel voor het mkb dan ook ongeschikt. “Een accountant die na een paar jaar vanwege de regelgeving het stokje moet overgeven aan een collega, kan voor een ondernemer nooit een sterke adviseur zijn. Daarbij komt: uit eigen ervaring weet ik dat mkb-ondernemers zelf heel goed in staat zijn om zelf te beslissen - vanwege de kosten of om simpelweg scherp te blijven - dat het beter is om van accountant te switchen.”

Waardering en honorering

Biesheuvel benadrukt - ‘het is mijn stelling, ik herhaal het overal en keer op keer’ - dat het mkb niet alleen de toekomst heeft maar die ook is. “Wij zijn aangeland in een wereld die wordt gekenmerkt door vele en snelle veranderingen. Kleinschaligheid, flexibiliteit, wendbaarheid, snel kunnen reageren en anticiperen zijn vereisten om je als onderneming staande te houden. Het Nederlandse mkb heeft die kwaliteiten. Maar ondernnemers zijn geen alleskunners. Een meedenkende accountant kan heel nuttig zijn. Een accountant die oog heeft voor planningen en innovaties, die durft mee te bewegen, die niet bang is om een oordeel te geven over budgetten, die dicht op de ondernemer zit en toch ook extern gericht is - ik hoop echt dat de relatie tussen de mkb-ondernemers en de accountants de komende jaren zal worden geïntensiveerd.”

Biesheuvel is er hierbij van overtuigd dat er sprake zal zijn van een win/win-situatie. “De ondernemer zal er baat bij hebben, de accountant zal terrein terugwinnen. Hun relatie zal duurzamer worden. En van ondernemers weet ik dat als zij gesteund en tevreden zijn, ook in materieel opzicht de waardering en honorering daarvan geen discussiepunt zal zijn.”

Afschaffen controleplicht?

Over het afschaffen van de wettelijke controleplicht zegt Biesheuvel: “De controleplicht voor de (middel) grote bedrijven is niet verkeerd. Daar zijn doorgaans vrij veel verschillende stakeholders bij betrokken en gaat het niet zelden ook om behoorlijke belangen. Boven vijf miljoen euro balanstotaal en meer dan twintig medewerkers moet de controleplicht blijven. Maar voor de kleine bedrijven en de starters zijn de vereisten in deze te streng. De door Joop Anemaet (onder andere externe compliance officer bij enkele mkb-accountantskantoren) al eerder geopperde gedachte van de beoordelingsplicht voor de kleinere ondernemingen (zie ook pagina 10) vind ik niet gek, daar heb ik wel een goed gevoel bij. Mits we dan wel een oplossing vinden voor het gevaar dat er te veel subjectiviteit en te weinig eenduidigheid in een gegeven beoordeling zit. Daarbij vind ik ook dat een beoordelaar in staat moet zijn om met gevoel achter de cijfers te kijken. Hij moet meer doen dan afvinken.”

Hans Biesheuvel (46)

• vwo en heao
• 1989-2000: DGA Biesheuvel Groep (technische groothandel)
• 2000-2011: Habest Holding BV en algemeen directeur pgz International

Nevenfuncties

• voorzitter raad van commissarissen bij Fabory te Tilburg
• voorzitter raad van commissarissen bij Womitex te Almere
• lid raad van commissarissen bij Eekels pompen te Barendrecht
• lid raad van commissarissen bij Mega groep te Veghel
• lid raad van commissarissen bij TIIN Buy-Out & Growth fund te Bosch en Duin
• lid raad van commissarissen bij Itho Daalderop te Schiedam en Tiel