Magazine 01 april 2013

Gespot - april 2013

Wat gebeurt er aan het front van wetenschap en onderzoek? Een maandelijkse selectie van lezenswaardige publicaties uit binnen en buitenland.

Dit artikel is verschenen in Accountant nr. 4, 2013

Bekijk alle artikelen uit dit nummer

Tekst: Joost van Buuren en Chris Knoops

Belastingontwijking door multinationals

In de discussie over belastingontwijking door multinationals spelen intellectuele eigendommen (patenten) een sleutelrol. Hogere belastingtarieven leiden tot lagere R&D-investeringen in een thuisland, als ook de productie zal plaatsvinden in het thuisland. Als de productie plaatsvindt in het buitenland (met een lager belastingtarief), dan nemen de Investeringen in het thuisland juist toe. Onderzoekers concluderen dat in het eerste geval de netto-belastingbate positief is voor het thuisland, maar in het tweede geval er een belastingverlies is. 

• A. De Waegenaere, R. Sansing en J. Wielhouwer, Multinational taxation and R&D investments. The Accounting Review, 87(4), 2012, pages1197-1217

Uw spraak verraadt u!

‘Uw spraak verraadt u!’ Deze uitdrukking krijgt een heel nieuwe dimensie nu onderzoekers de spraak van bestuursvoorzitters in conference calls over de toelichting van bedrijfsresultaten analyseren met software die emoties kan meten. Er is een verband tussen de gedetecteerde emotie-dissonantie (software indiceert dat de bestuurder waarschijnlijk niet de (hele) waarheid spreekt) en onjuistheden in de financiële rapportage. 

• J. Hobson, W. Mayew en M. Venkatachalam, Analyzing speech to detect financial misreporting. Journal of Accounting Research, 50(2), 2012, pages 349-392

Beloningsindicator vooral het doel, niet een middel

Het vertalen van strategie naar effectieve prestatie-indicatoren blijkt lastig in de praktijk. Indien de prestatie-indicator tevens beloningsindicator is, verliezen medewerkers al snel uit het oog wat ermee wordt beoogd: de beloningsindicator wordt een doel op zich, niet een middel de strategie te behalen. De auteurs beschrijven dit effect en opperen dat dit kan worden verminderd als er meer prestatie-indicatoren worden gebruikt om de beloning van medewerkers te bepalen. 

• J. Choi, G. Hecht en W. Tayler, Lost in Translation: The Effects of incentive compensation on strategy surrogation, The Accounting Review, 87(4), 2012, pages 1135-1163

COSO-raamwerk niet effectief

Het beheersen van risico's is één van de belangrijke onderwerpen in organisaties. De auteurs verklaren de verschillen in toepassing van Enterprise Risk Management-systemen (ERM) tussen bedrijven. Zij vermelden dat ERM effectiever wordt beschouwd als er vaker wordt gerapporteerd en er kwantitatieve analysemethoden worden gebruikt. 

• L. Paape en R. Speklé, The adoption and design of Enterprise Risk Management practices: An empirical study. European Accounting Review, 21(3), 2012, pages 533-564

Kennisoverdracht

Kennis is de ruggengraat van organisaties. De vraag is hoe dat op een efficiënte en effectieve manier kan worden gedeeld en toegepast binnen organisaties. Ditillo heeft hiernaar een study verrichtbij een software-ontwikkelingsbedrijf en concludeert dat voor een effectieve kennisoverdracht bij projecten, management controls essentieel zijn. In het bijzonder afdwingbare toepassing van procedures uit handboeken, schaalbaarheid van beoordelingen en besluitvorming, mobiliteit van medewerkers en verantwoordelijkheidsgevoel. 

A. Ditillo, Designing management control systems to foster knowledge transfer in knowledge-intensive firms: A network-based approach. European Accounting Review, 21(3), 2012, pages 425-450

Outsourcing

De auteur vergelijkt een aantal raamwerken op basis waarvan op strategisch niveau wordt bepaald en onderbouwd welke processen in de specieke setting van de organisatie in aanmerking komen voor outsourcing en welke niet. Dit leidt tot praktische inzichten rondom de complexe outsourcing-beslissing. 

• Rob Langenberg, De outsourcingbeslissing nader belicht. Maandblad voor Accountancy en Bedrijfseconomie, 87(3), april 2013

IFRS-sporenonderzoek

De wijze waarop door de International Accounting Standards Board in de financiële verslaggeving wordt aangekeken tegen de individuele entiteit of de groep die rapporteert heeft grote gevolgen voor het proces van totstandkoming van verslaggevingsstandaarden. De auteur onderscheidt een instrumentele visie (de groep wordt gezien als verlengstuk van de moeder) en een institutionele visie (de groep wordt gezien als economische eenheid). De IASB lijkt bij de ontwikkeling van de standaard over goodwill (full goodwill accounting) door te schieten in de economische eenheidsbenadering. Het artikel bevat feitelijk een IFRS- sporenonderzoek naar entiteitsbenaderingen. 

• Ralph ter Hoeven, De visie van de IASB op de individuele entiteit respectievelijk de groep; een zoektocht naar sporen binnen IFRS. Maandblad voor Accountancy en Bedrijfseconomie, 87(4), april 2013

Vrouwelijke commissarissen

De auteurs concluderen dat tijdens een benoemingsprocedure voor een commissaris in de raad van commissarissen eerder voor een vrouw zal worden gekozen wanneer het wervings- en selectieproces duidelijk is, er eenduidige criteria zijn vastgesteld voor het zoeken en als de betrokkenen zich bewust zijn van het feit dat men onbewust graag kiest voor iemand die op henzelf lijkt (homosociale reproductie). Het afleggen van verantwoording over de overwegingen en keuzes gedurende het proces is hierbij van groot belang. 

• Maaike Daamen, Merel Maljers en Remko Renes, Factoren die van invloed zijn op het aandeel vrouwelijke commissarissen in Nederland. Maandblad voor Accountancy en Bedrijfseconomie, 87(4), april 2013