Magazine 01 april 2013

Detachering en btw

Het detacheren of uitlenen van personeel is een belaste prestatie voor de btw. Vrijgestelde ondernemers krijgen liever geen btw in rekening gebracht, omdat zij deze niet als voorbelasting kunnen verrekenen. Er zijn enkele alternatieve mogelijkheden.

Dit artikel is verschenen in Accountant nr. 4, 2013

Bekijk alle artikelen uit dit nummer

» Download dit artikel in pdf

Voor ondernemers die geen btw in rekening gebracht willen hebben voor het detacheren van personeel zijn er vier oplossingen: de fiscale eenheid, de structurele uitleen van personeel, kosten voor gemene rekening en uitleen als nauw samenhangende dienst.

Fiscale eenheid

Van een fiscale eenheid voor de btw is sprake als Nederlandse ondernemers in financieel, organisatorisch en economisch opzicht zozeer met elkaar verbonden zijn dat ze een eenheid vormen. Als een fiscale eenheid voor de btw kan worden gevormd tussen gelieerde ondernemingen mogen deze onderling geen btw in rekening brengen.

Structurele uitleen

De staatssecretaris heeft in een besluit goedgekeurd dat btw-heffing bij het uitlenen van personeel in een aantal situaties achterwege mag blijven. Het besluit ziet op situaties waarin een werkgever een werknemer ter beschikking stelt aan een ander, waarbij die werknemer onder toezicht of leiding van die ander arbeid verricht. Hieronder valt onder andere het detacheren, uitlenen en ter beschikking stellen van personeel.

Uit de regeling moet blijken dat de betrokken medewerker op de hoogte is van de structurele uitleen, bijvoorbeeld door dit op te nemen in de arbeidsovereenkomst. In het besluit worden onder andere de volgende zaken besproken:

• uitlenen van personeel in de onderwijssector, waarbij een splitsing wordt gemaakt tussen:
  • het ter beschikking stellen van wetenschappelijk personeel door instellingen van wetenschappelijk onderwijs;
  • het uitlenen van personeel in de onderwijssector in het algemeen;
• uitlenen van personeel in de gezondheidssector;
• uitlenen van personeel in de sociaal-culturele sector.

Kosten voor gemene rekening

Volgens de Hoge Raad moet er aan drie randvoorwaarden worden voldaan om het leerstuk kosten voor gemene rekening te kunnen toepassen:

• de kosten gemaakt voor verschillende deelnemers worden in eerste instantie betaald door één van de deelnemers (de penvoerder);
• de kosten voor het werkelijke bedrag worden volgens een van te voren vaststaande verdeelsleutel omgeslagen over de deelnemers;
• het risico van de kosten gaat alle deelnemers aan volgens de vooraf overeengekomen verdeelsleutel.

Bij kosten voor gemene rekening moeten de kosten worden verdeeld over de partijen. Het is niet mogelijk om honderd procent door te belasten. Een ieder moet een deel van de kosten volgens de verdeelsleutel voor zijn rekening nemen.

In verband met bewijsvoering is het aan te bevelen een regeling kosten voor gemene rekening schriftelijk vast te leggen.

Vergelijkbaar met de kostenverdeelovereenkomst is de ‘partage-overeenkomst’ Daarbij wordt de uitkomst (omzet of winst) van bepaalde activiteiten, die door en op naam van één partij plaatsvinden krachtens overeenkomst verdeeld met een andere partij (de stille maat). Vaak wordt te gemakkelijk aangenomen dat de betaling op grond van een dergelijke overeenkomst geen vergoeding is in de zin van de btw. De literatuur is hier niet eenduidig over.

Uitleen als nauw samenhangende dienst

In het arrest Horizon College is bepaald dat het detacheren van personeel kan worden aangemerkt als een met onderwijs nauw samenhangende dienst en dat dit vrijgesteld van btw kan plaatsvinden. Het Hof van Justitie oordeelde dat detacheren niet kan worden aangemerkt als onderwijs. Vervolgens beoordeelde het Europese Hof of sprake was van een nauw met onderwijs samenhangende dienst.

Volgens het Europese Hof moet aan de volgende eisen worden voldaan:

• de onderwijsprestatie en de personeelsuitleen worden verricht door onderwijsinstellingen;
• voor de inlener moet detachering onontbeerlijk zijn om zijn eigen vrijgestelde onderwijs onder optimale omstandigheden te kunnen verrichten;
• de personeelsuitleen is van zodanige aard of kwaliteit dat zonder personeelsuitleen niet de gelijkwaardigheid kan worden verzekerd van het door de inlenende instelling verzorgde onderwijs;
• het ter beschikking stellen strekt er niet in hoofdzaak toe extra opbrengsten te verschaffen voor de uitlener.

Nadat de Hoge Raad had vastgesteld dat in de zaak Horizon College inderdaad sprake was van nauw samenhangende diensten gaf de staatssecretaris een korte toelichting op de voorwaarden die zijn geformuleerd door het Europese Hof. Volgens de staatssecretaris strekt de terbeschikkingstelling niet in hoofdzaak tot het verkrijgen van extra opbrengsten indien:

• het detacheren een bijkomende activiteit is (bijvoorbeeld omdat boventallig personeel wordt gedetacheerd);
• het aantal gedetacheerde personeelsleden gering is ten opzichte van het totale aantal personeelsleden; en
• alleen bruto loonkosten worden doorberekend.

Ook in andere vrijstellingsbepalingen van de btw-richtlijn komt ‘nauw samenhangen’ voor. Vrijgesteld van btw zijn ziekenhuisverpleging en medische verzorging, en handelingen die daar nauw mee samenhangen. Lezen we de eisen uit het arrest Horizon College in samenhang met de vrijstelling in de zorg, dan is sprake van nauw samenhangende diensten als:

• de zorg en de personeelsuitleen worden verricht door zorginstellingen;
• de inlener de prestatie echt nodig heeft om zijn eigen vrijgestelde zorg onder optimale omstandigheden te kunnen verrichten;
• de personeelsuitleen van zodanige kwaliteit is dat zonder de personeelsuitleen niet de gelijkwaardigheid kan worden verzekerd van de door de inlenende instelling verzorgde zorg;
• het ter beschikking stellen er niet in hoofdzaak toe strekt extra opbrengsten te verschaffen voor de uitlener.

Noot
Carola van Vilsteren is eigenaar van Van Vilsteren BTW Advies te Heelsum.