Magazine 01 april 2011

Mijlpaal in duurzaamheid

Nu duurzaamheid steeds vaker in het hart van de strategie komt te zitten, zal integrated reporting flink aan kracht gaan winnen. Dat is de overtuiging van Nancy Kamp-Roelands.

Dit artikel is verschenen in Accountant nr. 4, 2011

Bekijk alle artikelen uit dit nummer

» Download dit artikel in pdf

Financials beginnen maatschappelijke verslaggeving te omarmen

Rapporteren over duurzaamheid? Het is al jaren een thema dat slechts leeft onder een select gezelschap verslaggevingsdeskundigen. Veel mainstream accountants en andere financiële professionals zijn er wat allergisch voor en zien er maar beperkt toekomst in. Ten onrechte, zo bepleit Nancy Kamp-Roelands, director bij Ernst & Young en lid van het executive board van het project Accounting for Sustainability, gestart door de Britse kroonprins Charles. Ze heeft ook wat cijfers paraat. Van de huidige 3.700 maatschappelijke verslagen van beursgenoteerde ondernemingen zijn er in 2009 maar liefst zevenhonderd die dat voor het eerst deden. De groei is dus zonder meer fors te noemen. Bovendien zijn er al 180 gevallen waarin ondernemingen kiezen voor integrated reporting, een combinatie van verantwoording over de financiële prestaties en duurzaamheid.

Natuurrampen

Dat laatste is een duidelijk bewijs dat duurzaamheid er bij een kopgroep van ondernemingen niet meer met de haren wordt bij gesleept, maar in het hart van de strategie zit. Neem Philips, dat jaren geleden al een transformatie startte in de wetenschap dat de markt voor - bijvoorbeeld - gloeilampen fundamenteel zou veranderen. Of neem Unilever dat eind 2010 verschroeiende duurzaamheidsambities aan de dag legde en daarvoor - niet onbelangrijk - de handen op elkaar kreeg in de financiële wereld.

Kamp-Roelands: “Verzekeringsmaatschappij Aviva heeft bijvoorbeeld ook erg veel interesse in de ontwikkelingen bij Accounting for Sustainability. De achtergrond daarvan is dat men ervan overtuigd is dat klimaatverandering invloed heeft op de kans op bijvoorbeeld natuurrampen en daarmee ook op de risico's van een verzekeraar.”

Kroonprins Charles

Kamp Roelands is al jaren bezig met het thema. In 2002 promoveerde ze op het controleren van milieuverslagen en je kunt haar er dus niet van beschuldigen op een hype mee te gaan. Sinds het najaar van 2008 maakt ze deel uit van de executive board van Accounting for Sustainability, een initiatief van de Britse kroonprins Charles. Met zijn initiatief onderzoekt hij hoe publieke en private organisaties op een geïntegreerde manier kunnen rapporteren over de sociale gevolgen en milieueffecten van hun activiteiten. Charles blijkt volgens Kamp-Roelands uitstekend in staat om de juiste mensen in een netwerk bij elkaar te brengen en daardoor verandering op gang te brengen. Zelf werd ze door de prins hoofdzakelijk bij het prestigieuze gezelschap gehaald vanwege haar sterke internationale netwerk dat een prima aanvulling vormde op het van oorsprong puur Britse initiatief.

Steeds meer vraag

Een van de grote uitdagingen is om te komen tot een andere manier van verantwoorden over de activiteiten, waarin duurzaamheidsperformance wordt gekoppeld aan financiële performance. In eerste instantie werd binnen het project gesproken over connected reporting, maar die term is inmiddels ingeruild voor integrated reporting.

Volgens Kamp-Roelands ontstaat er onder bestuurders steeds meer vraag naar zo'n concept: “Ondernemingen die duurzaamheid in het hart van hun strategie plaatsen, in de wetenschap dat ze daarmee op termijn hun bestaansrecht behouden, willen zich ook adequaat verantwoorden over die strategie. Integrated reporting maakt dat mogelijk, doordat duurzaamheidsprestaties en financiële indicatoren met elkaar worden verbonden.”

Ze herkent het beeld dat veel duurzaamheidsverslagen nog te veel een mooi verhaal zijn zonder concrete verantwoordingsinformatie en een analyse van trends in de prestaties. In hoofdlijnen: de jaarrekening bevat veel cijfers weinig verhaal; het duurzaamheidsverslag vertelt een verhaal zonder al te veel concrete cijfers. Een integratie van beide werelden is dan ook zeer welkom.

Eerste draft-richtlijn

Een van de mijlpalen in dat verband is een eerste draft-richtlijn van de nieuw opgerichte International Integrated Reporting Committee (IIRC), een initatief van Accounting for Sustainability en het Global Reporting Initiative (GRI). Doelstelling van dit orgaan is om te komen tot een wereldwijd geaccepteerd framework waarin financiële, milieu-, sociale en governance-informatie samenkomt. De draft zal in juni het licht zien en volgens Kamp-Roelands is een van de grootste uitdagingen om de connectie tussen financiële en maatschappelijke waarde naar voren te laten komen in de verantwoording. “Een simpel voorbeeld is een investering in warmte-koude opslag. Zo'n investering levert financiële winst op als gevolg van een lager energieverbruik. En het levert om precies dezelfde reden ook milieuwinst op vanwege de lagere CO2-emissie. De kunst is om dat aan elkaar te verbinden in de verantwoording. In dat kader staan we dan ook voor de uitdaging om waarden toe te kennen aan zaken waarvoor dat nu nog niet altijd gebruikelijk is. Waarden waarvoor vaak ook geen markt is. Bovendien is het ook noodzakelijk om meer toekomstgerichte informatie op te nemen. En heel praktisch is het ook nog een uitdaging om de omvang van het rapport binnen de perken te houden. We denken dan ook na over nieuwe concepten om geïntegreerde informatie zo compact mogelijk weer te geven.”

China

Ten tijde van het interview (januari 2011) vergadert de board van de IIRC in Beijing, China. Dat is niet het eerste land dat in je opkomt als je denkt aan duurzaamheid. Maar volgens Kamp-Roelands moeten we vooral niet onderschatten hoe Chinese partijen over deze ontwikkeling denken. “China investeert veel in duurzame concepten, meer dan velen denken. En je ziet ook de beweging dat transparantie daar een steeds grotere rol gaat spelen.”

Ook dat heeft ongetwijfeld te maken met het feit dat duurzaam opereren steeds meer een belangrijke factor wordt bij het pakken van kansen en het managen van risico's. Kamp-Roelands is er dan ook van overtuigd dat financiële professionals, door hun vermogen om duurzaamheid via informatie inzichtelijk te maken, de ondersteunende kracht achter de verandering moeten zijn. “Er aan trekken heeft weinig zin. Pas als de financiële afdeling inziet wat er aan de hand is, kan integrated reporting echt van de grond komen. Dan wordt de hele rapportagestructuur - ook de interne managementrapportages - op die leest geschoeid.”