NBA nieuws
Ledenvergadering NBA benoemt eerste voorzitter BOB - Oud-NIVRA-voorzitter Hans Burggraaff overleden - NBA bezorgd over data en administratieve lasten nieuwe AFM-wet - NBA past sanctie-Alert 45 aan - Consultatie Handreiking 1153 over frauderisicoanalyse - Accountants en banken maken afspraken over informatieverzoeken ...
Dit artikel is verschenen in Accountant nr. 3, 2024
Bekijk alle artikelen uit dit nummer
» Download dit artikel in pdf
» Download het hele nummer (pdf)
Ledenvergadering NBA benoemt eerste voorzitter BOB
De ledenvergadering van de NBA benoemde op 10 juni Gerard van Olphen als eerste voorzitter van het nieuwe Belanghebbendenorgaan beroepsreglementering. Het BOB gaat bij regelgeving ook kijken naar maatschappelijke ontwikkelingen en gevolgen.
Van Olphen werd door de vergadering met 96 procent van de stemmen gekozen tot eerste voorzitter van het BOB, dat uiteindelijk ook een plaatsvervangend voorzitter en zeven leden moet krijgen. Van Olphen wil het BOB tot een “levend gremium” maken, zei hij. Het BOB zal zich richten op advisering rondom nieuwe regelgeving. Het is niet de bedoeling dat alle bestaande wet- en regelgeving opnieuw door het orgaan wordt gewogen. Elders in dit magazine vertelt Van Olphen er meer over.
De vergadering stemde ook in met de benoeming van Laetitia Schram en Jarry van Sabben van Flynth, als controlerend accountant respectievelijk plaatsvervangend accountant, voor de controle van de jaarrekening van de NBA over zowel 2024 als 2025.
Steef Visser werd met grote instemming (bijna 98 procent) gekozen als plaatsvervangend voorzitter van het NBA-bestuur. Hij is sinds medio 2023 lid van het bestuur. Bestuurslid Monika Bankert nam afscheid van het bestuur, vanwege het aflopen van haar zittingstermijn van vier jaar.
Voorzitter Kris Douma mocht aan het slot van de vergadering twee Loftrompetten uitreiken, aan Anton Dieleman, voorzitter van het College voor Beroepsreglementering en aan “onvermoeibare duizendpoot” Dirk ter Harmsel, voor hun grote inspanningen voor het beroep en de NBA.
In totaal namen 148 leden aan de NBA-ledenvergadering in Kamerik deel, waar werd gemeld dat het aantal leden in 2023 licht is toegenomen en ruim zevenhonderd jonge accountants een diploma ontvingen. De volgende ledenvergadering van de NBA is op 9 december 2024.
Oud-NIVRA-voorzitter Hans Burggraaff overleden
Op de hoge leeftijd van 104 jaar overleed op 19 juni jl. Hans Burggraaff. Hij was in 1977 en 1978 voorzitter van het Nederlands Instituut van Registeraccountants (NIVRA), een van de twee rechtsvoorgangers van de NBA.
Hans Burggraaff behaalde in januari 1945 het accountantsdiploma en ging na de oorlog aan het werk bij het toenmalige accountantskantoor Preijer & De Haan, dat later opging in Dijker & Doornbos en vervolgens onderdeel werd van Coopers & Lybrand; anno nu bekend als PwC.
Burggraaff bekleedde vanaf 1960 tal van functies binnen zowel de Nederlandse beroepsorganisatie als in de accountancy, nationaal en internationaal. Na zijn voorzitterschap van het NIVRA werd hij in internationaal verband lid en daarna voorzitter (1980-1982) van het toenmalige International Accounting Standards Committee (IASC). Ook vervulde hij rollen binnen het toenmalige onderwijsbureau en het examenbureau van het NIVRA, was hij actief binnen de Ondernemingskamer en was hij redactielid van het Maandblad voor Accountancy en Bedrijfshuishoudkunde (MAB).
Als NIVRA-voorzitter maakte Burggraaff zich onder meer sterk voor invoering van de permanente educatie voor accountants. Ook na zijn NIVRA-voorzitterschap en zijn rol binnen de IASC bleef hij zich inzetten voor de kwaliteit van het beroep. Burggraaff was Officier in de Orde van Oranje Nassau.
NBA bezorgd over data en administratieve lasten nieuwe AFM-wet
De NBA reageerde eind juni jl. op de consultatie van de voorgestelde nieuwe Wet toezichtondersteunende rapportage AFM. De beroepsorganisatie is onder meer bezorgd over de uitvraag van data en administratieve lasten als gevolg van de nieuwe wet.
Het wetsvoorstel betreft een wijziging van de Wet op het financieel toezicht. De invoering van periodieke rapportages moet de Autoriteit Financiële Markten (AFM) helpen om dat toezicht meer datagedreven in te richten. De nieuwe wet kan financiële instellingen daarvoor specifieke rapportageverplichtingen opleggen.
De NBA stelt in haar reactie op de consultatie het belangrijk te vinden dat de AFM goed toezicht kan houden in de huidige digitale tijd. Tegelijk maakt de NBA zich zorgen over enkele punten in het wetsvoorstel. Daarbij gaat het over de manier waarop data wordt gevraagd, de beschikbaarheid van data, de administratieve lasten en de noodzaak van een evaluatie. De beroepsorganisatie pleit ervoor dat de wet duidelijk maakt dat dataverzoeken redelijk moeten zijn en roept op tot duidelijke regels voor het vastleggen van data. Ook wijst de NBA op mogelijke hoge administratieve lasten en vraagt om politieke toetsing hiervan. Ten slotte stelt de NBA voor om de wet eerst goed te evalueren en eventueel een proefperiode in te voeren.
NBA past sanctie-Alert 45 aan
De NBA heeft de bekende ‘sanctie-Alert’ 45 aangepast. Accountants mogen nog tot 1 oktober diensten verlenen aan in Rusland gevestigde bedrijven, waarover Europese organisaties eigendom of zeggenschap hebben.
Sinds juni 2022 geldt een algeheel verbod op het verlenen van accountantsdiensten aan in Rusland gevestigde organisaties. Voor accountants die diensten leverden aan Russische organisaties met een eigenaar in de EU werd nog een uitzondering gemaakt. Door verdere aanscherping van het sanctiebeleid zou die ontheffing vanaf 20 juni jl. moeten uitfaseren. Inmiddels is die datum opgeschoven naar 30 september 2024.
De NBA heeft in Alert 45 ook de tekst over Nederlandse entiteiten met een Russische moeder verduidelijkt, mede vanwege vragen die hierover zijn ontvangen. NBA Alert 45 is beschikbaar via nba.nl.
Consultatie Handreiking 1153 over frauderisicoanalyse
De NBA heeft Handreiking 1153, die ingaat op frauderisicoanalyse, ter consultatie voorgelegd.
In de nieuwe praktijkhandreiking wordt uitgelegd wat van de controlerend accountant wordt verwacht om een goede frauderisicoanalyse te maken. De handreiking moet helpen bij de toepassing van de standaarden, door nadere duiding en praktijkvoorbeelden in relatie tot fraude.
Op 10 september jl. organiseerde de NBA ook een webinar over de handreiking. De consultatietermijn loopt tot en met 16 september 2024. Meer informatie is beschikbaar via nba.nl.
Volg Accountant.nl ook via LinkedIn
Sinds dit jaar is Accountant.nl, het NBA-platform voor nieuws en debat voor accountants en financials, ook via een eigen LinkedIn-pagina te volgen. Naast columns en artikelen worden ook nieuwsberichten regelmatig door de redactie gedeeld via de LinkedIn-pagina, om de discussie over het beroep te stimuleren.
Accountants en banken maken afspraken over informatieverzoeken
De NBA en de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) hebben nieuwe afspraken gemaakt rondom informatieverzoeken van banken aan accountants, in het kader van ‘Know Your Client’ (KYC).
Zowel banken als accountants zijn ‘poortwachters’ van het financiële systeem en voeren klantonderzoeken uit, op basis van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft). Daarbij doen zich soms situaties voor waarin banken over hun klanten aanvullende informatie of een bevestiging willen ontvangen van accountants. Aan veel van die verzoeken konden accountants in het mkb echter niet voldoen, wat gevolgen kon hebben voor het openen van een bankrekening of het aangaan van financiering.
Inmiddels hebben beide organisaties nadere afspraken gemaakt over een ‘accountantsmededeling’. Voor de meest voorkomende gevallen is een standaard vraagstelling geformuleerd, die bankmedewerkers kunnen gebruiken naar klanten, om zo externe bevestiging van een accountant te vragen. Daarbij gaat het om situaties rondom de UBO, de groepsstructuur of de herkomst van vermogen. Via nba.nl zijn de teksten van de accountantsmededelingen voor de genoemde situaties beschikbaar. Over twee jaar wordt de werkwijze geëvalueerd.
Oud-NIVRA-directeur Henk Volten overleden
In mei jl. is Henk Volten, oud-algemeen directeur van het NIVRA, overleden. Hij was in de jaren zeventig en tachtig met name actief bij de ontwikkeling van internationale standaarden voor het accountantsberoep.
Henk Volten (1934) voltooide zijn opleiding tot registeraccountant via de Koninklijke Militaire Academie in Breda. Hij maakte carrière binnen Defensie maar koos vervolgens voor een overstap naar de beroepsorganisatie van registeraccountants, het toenmalige NIVRA, één van de twee rechtsvoorgangers van de NBA. Daar werd hij in 1972 eerst adjunct-directeur en in 1974 algemeen directeur, een functie die hij tot 1991 zou vervullen. Hij richtte zich in die rol vooral op de ontwikkeling van internationale standaarden voor het accountantsberoep. Ook droeg hij bij aan de bundeling van Europese accountantsorganisaties tot de European Federation of Accountants (FEE), voorganger van het huidige Accountancy Europe.
Samen met collega-directeur Henk Bos bestierde Volten daarnaast jarenlang het NIVRA-bureau. Na zijn opvolging begin 1991 door Wim Moleveld vervulde Volten nog twee jaar een adviesrol binnen het NIVRA. Eind 1992 nam hij afscheid en ontving daarbij een Koninklijke onderscheiding. Henk Volten werd negentig jaar oud.
NBA analyseert rapportage over fraude en continuïteit en werkt aan beroepsprofiel
Ter opvolging van de aanbevelingen van de Kwartiermakers toekomst accountancysector, bracht de NBA in de afgelopen periode onder meer een analyse uit over de rapportering van accountants rondom fraude en continuïteit. Ook is gewerkt aan de evaluatie van de PE en aan een nieuw beroepsprofiel.
Rapportering over fraude en continuïteit in controleverklaringen
Vanaf het boekjaar 2022 is rapportage over fraude en continuïteit in de controleverklaring verplicht voor zowel oob- als niet oob-organisaties. Met twee rapportages (één over fraude en één over continuïteit) geeft de NBA inzicht in de manier waarop de externe accountant hieraan invulling gaf. De analyses over het boekjaar 2022 laten positieve ontwikkeling zien ten aanzien van de diepgang van de rapportering en het gebruik van meer of minder klant-specifieke beschrijvingen van risico’s, controleaanpak en werkzaamheden. Positief is ook dat er in bestuursverslagen en jaarrekeningen steeds meer aandacht is voor de onderwerpen fraude en continuïteit en dat accountants daarnaar verwijzen. De NBA vindt het wel belangrijk dat bestuursverslagen altijd openbaar worden gedeponeerd. Dat komt de transparantie ten goede en voorkomt dat de controleverklaring verwijst naar informatie die niet openbaar is. De NBA heeft de rapportages voorgelegd aan gebruikers van controleverklaringen. Meer over de resultaten is beschikbaar in de rapportages op nba.nl.
Impact VOR voor accountants
Beursgenoteerde vennootschappen nemen vanaf januari 2025 de Verklaring Omtrent Risicobeheersing (VOR) op in het bestuursverslag. De VOR moet onderdeel worden van de Nederlandse Corporate Governance Code. De NBA wil (externe) accountants duidelijkheid geven over wat de VOR betekent voor hun rol en werkzaamheden. Daarom wordt NBA-handreiking 1109 ‘Accountant en corporate governance informatie’ herzien. In de context van die herziening is een dialoogpaper opgesteld, die ter consultatie voorligt tot en met 16 september 2024. Reacties kunnen worden gestuurd aan consultaties@nba.nl. De dialoogpaper is ook besproken tijdens een rondetafelgesprek met stakeholders en in het Stakeholdersforum.
Impactdebat
Hoe kan een gezonde beroepscultuur accountants stimuleren om hun rol naar het maatschappelijk verkeer te realiseren? Daarover ging de debatbijeenkomst ‘Impact, en hoe dan?’ op 27 juni jl. in Utrecht. Dat accountants impact willen maken, bleek uit het onderzoek dat vorig jaar onder leden van de NBA is gehouden, als vervolg op de aanbevelingen van de kwartiermakers rondom het thema cultuur. De NBA organiseerde het impactdebat als aftrap van een reeks bijeenkomsten in het kader van het NBA-cultuurprogramma. Een verslag van het impactdebat is te vinden via Accountant.nl.
Beroepsprofiel
Het rapport van de Expertgroep Educatie, onderdeel van de eindrapportage van de kwartiermakers, geeft aanbevelingen over de herijking van het beroepsprofiel van de accountant. Binnen de NBA is een kernteam, onder voorzitterschap van VU-hoogleraar Peter Eimers, hiermee aan de slag gegaan. Doel is een beroepsprofiel ontwikkelen dat op een toekomstbestendige manier aansluit bij de rolopvatting en wettelijke vereisten van het beroep. Ambitie is om over het nieuwe beroepsprofiel een verordening voor te leggen aan de NBA-ledenvergadering van juni 2025.
Evaluatie permanente educatie
Een evaluatie van het nieuwe systeem voor de permanente educatie van accountants maakt duidelijk dat sommige leden kritisch zijn over het opstellen van een portfolio als vervanging van de oude urennorm. Met name jongere accountants zijn positief over het maken van een portfolio. Ook de timing van verplichte onderwerpen en de meetbaarheid en fraudegevoeligheid van het systeem zijn van belang. Bij de evaluatie en doorontwikkeling vanhet PE-systeem gebruikt de NBA de input van de evaluatie, naast input uit de recente verenigingsconferentie en gesprekken in het veld met leden en deskundigen. Eind 2024 publiceert de NBA op basis van alle input een beleidsplan en een planning voor fasegewijze implementatie.
Update
Na de slotrapportage van de Kwartiermakers toekomst accountancysector ligt de bal weer bij de sector zelf. In dit magazine geeft de NBA regelmatig een update over hoe invulling wordt gegeven aan de aanbevelingen van de kwartiermakers en de appreciatie van de minister van Financiën.
NBA-bestuur spreekt met reguliere vergunninghouders over toetsingen
Vertegenwoordigers van reguliere vergunninghoudende accountantskantoren spraken met het NBA-bestuur over het delen van antwoorden van toetsingen (ook vaak aangeduid als examenfraude). In een brief riep de NBA deze kantoren op onderzoek te doen, als het vermoeden bestaat dat er onregelmatigheden plaatsvonden rondom de verplichte kennistoets.
NBA-voorzitter Kris Douma gaf aan dat er geen aanwijzingen zijn dat er sprake is van examenfraude, maar benadrukte dat het vertrouwen in de sector niet ter discussie hoort te staan. De kantoren hadden tijdens een overleg met het NBA-bestuur verschillende vragen over de brief en de te volgen procedure. Zo werd gevraagd of het niet veel te makkelijk is gemaakt om te frauderen en of er geen prikkels in het systeem zitten die fraude in de hand werken; bijvoorbeeld dat een toets een voorwaarde is voor interne promotie. Ook waren er vragen over wat nu precies van de kantoren wordt verwacht. De NBA publiceert hiervoor een uitgebreide Q&A op haar website.
Tuchtrechter bestraft 41 accountants in PE-zaken
De Accountantskamer in Zwolle heeft in totaal 41 accountants bestraft voor het niet voldoen aan de verplichting om een PE-portfolio in te dienen. Zestien hiervan kregen een waarschuwing, twintig een berisping. Vijf accountants kregen wegens recidive een tijdelijke doorhaling opgelegd.
Eerder diende de NBA tegen de accountants een klacht in, wegens het niet voldoen aan hun PE-verplichtingen door het overleggen van een PE-portfolio over 2022. Op 21 juni 2024 zijn de klachten hierover door de tuchtrechter behandeld. De Accountantskamer deed op 29 juli jl. in uiteindelijk 41 klachten uitspraak.
In 32 gevallen gaat het om accountants in business, bij negen om openbaar accountants. Al deze klachten zijn gegrond verklaard, omdat de accountants zonder goede reden geen PE-portfolio opstelden, aldus de tuchtrechter. Een waarschuwing is opgelegd aan zestien accountants die weliswaar geen PE-portfolio hadden opgesteld, maar in 2022 wel PE-activiteiten hebben verricht. Aan twintig accountants is de maatregel van berisping opgelegd.
Vanwege recidive is aan drie accountants de maatregel van tijdelijke doorhaling van één maand opgelegd. Bij twee accountants is sprake van herhaalde recidive, daarom kreeg één accountant de maatregel van doorhaling voor de duur van zes maanden en één accountant een doorhaling voor de duur van één jaar.
Alle uitspraken zijn gepubliceerd op de website van de Accountantskamer. Meer over de nieuwe PE-regeling is elders in dit magazine te lezen.
Nieuwe versie Handreiking 1137 over corruptie
De NBA heeft een nieuwe versie van Handreiking 1137 gepubliceerd, over werkzaamheden van de accountant rondom corruptie.
De nieuwe versie biedt handvatten om corruptierisico’s te identificeren en om passende controlewerkzaamheden uit te voeren. In de uitgave zijn praktijkvoorbeelden en schema’s toegevoegd en kan worden doorgeklikt naar toepasselijke paragrafen en externe bronnen. De handreiking is niet alleen bedoeld voor openbaar accountants, maar ook voor interne accountants en accountants in business. De nieuwe handreiking is in 2023 ter consultatie voorgelegd. Op nba.nl is meer te vinden over de reacties en hoe die zijn verwerkt.
In herinnering Marc Lodder
(1 mei 1972–31 juli 2024)
“Marc was niet alleen een toegewijde en enthousiaste professional, maar ook een dierbare sparringpartner, mentor en een bron van inspiratie voor ons allemaal. Zijn aanwezigheid op de werkvloer, zijn passie, positieve energie en zijn toewijding zullen enorm worden gemist.” Met die woorden meldt AuditNext het overlijden van Marc Lodder, sinds medio 2019 managing director van dit accountantskantoor.
Lodder behaalde eerder zijn AA-titel aan het hbo en studeerde ook accountancy aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Hij begon zijn loopbaan als accountant in 1997 bij PwC en werkte vervolgens zeven jaar bij Deloitte. In 2006 werd hij managing partner van Lodder & Co Accountants, waaraan hij verbonden bleef tot mei 2017, de laatste twee jaar in een samenwerkingsverband met ETL Accountants en Adviseurs. Daarnaast was hij betrokken bij platform Geldrond.nl, was hij directeur financiën van Indoor Skydive Twente en auditor bij Auren Nederland.
Vanuit AuditNext haalde Lodder eerder dit jaar nog het nieuws, vanwege de samenwerking met het Cypriotische accountantskantoor GCP Auditors Ltd, het tweede buitenlandse kantoor dat van toezichthouder AFM een oob-registratie verkreeg. In het FD gaf Lodder aan blij te zijn met die samenwerking en namens GCP de jaarcijfers van enkele beursfondsen te willen ondertekenen. Hij was trots op de ‘hands-on-mentaliteit’ van AuditNext en de ambitie om de “financiële jungle te trotseren”. Een “droomteam van financiële avonturiers”, noemde hij het.
Lodder werd geprezen om zijn ondernemerschap, zijn levenslust, innemendheid en visie. Slechts weinigen wisten dat hij ziek was. Marc Lodder overleed op 31 juli op 52-jarige leeftijd. Op 7 augustus jl. is in zijn woonplaats Hengelo afscheid van hem genomen.