Magazine 11 september 2024

Bronnen

Spelen met geld - It’s the network, stupid! - Speak up! - Elly's boekblog.

Dit artikel is verschenen in Accountant nr. 3, 2024

Bekijk alle artikelen uit dit nummer

» Download dit artikel in pdf
» Download het hele nummer (pdf)

Rob Heinsbroek

Spelen met geld

Niet het eerste boek over de zakenbankiers uit de Londense City, maar wel een onthullende. In een min of meer persoonlijk levensverhaal neemt Stevenson de lezer mee door zijn razendsnelle opkomst en carrière bij Citibank, tussen 2008 en 2014.

Afkomstig uit een arme buurt had Stevenson niet de sociale en culturele bagage voor de corporate zakenwereld, maar gezegend met een giga wiskundeknobbel veroverde hij een stage bij Citibank waar hij vanaf dag één compleet voor de haaien werd gegooid. Zijn beschrijvingen van het werk, de omgeving, de collega’s zijn heerlijk to-the-point, open en soms ook ronduit grappig. Ook de namen die deze collega’s in het boek krijgen - en ook Stevensons liefdespartner die Tovenares wordt genoemd - doen soms een beetje Harry Potter-esque aan.

Stevenson laat zien hoe de zakenbanken werken; extreem getalenteerde studenten worden binnen gehengeld, alle prikkels staan gericht op de zoveel-mogelijk-geld-verdienen-rat-race, de bonussen zijn ongehoord als je het goed doet, de schop onder je kont ook als je het fout doet (lees: geen geld verdient voor de baas). Het blijft fascinerend om te lezen hoe kapotgeslagen benepen en eendimensionaal het wereldje van de zakenbankiers is en blijft. Alles maar dan ook alles in dienst van die ene big moneymaking deal of trade. Waarna de volgende deal zich weer snel aankondigt.

Dankzij de beschrijvingen van Stevenson zelf over zijn dagelijks werk en de uitleg daarover, weet je als lezer aan het einde van het boek vrij goed wat traders doen en hoe die business een beetje werkt. Maar al lezende bekroop uw recensent ook een ander gevoel: de wijze waarop zakenbankiers met elkaar en de klant omgaan, lijkt soms wel een sociaal-Darwinistisch experiment. De Neanderthalers hadden waarschijnlijk meer sociaal gevoel en een beter ontwikkelde empathische antenne.

Hiervoor noemde ik dit boek onthullend - en dat is het ook gezien de leesbare ervaringen van Stevenson zelf - maar toch… wisten we dit niet allemaal al? Is al niet jaren bekend - en zeker sinds de kredietcrisis van 2008 - dat het morele kompas van de heren en dames zakenbankiers erg slecht staat afgesteld? Is al niet jaren bekend dat als zo’n financiële instelling je probeert te verleiden met de slogan We work hard and we play hard en dat dit betekent dat je je privéleven mag opofferen, nachten moet doorwerken, waarna je met collega’s aan de drank mag in veel te dure gelegenheden?

Ja, de oplettende lezer wist dit al lang. Toch kan het geen kwaad om het weer eens te lezen. En nog wel uit de mond van één van hen. Onthullend dus en tegelijkertijd ontluisterend. Maar bovenal smakelijk leesbaar.

Gary Stevenson, Spelen met geld - bekentenissen van een Londense bankier, Ambo|Anthos 2024, ISBN 978 90 263 6255 2

It’s the network, stupid!

Full disclosure; de schrijver van dit boek is een NBA-collega, maar dat betekent niet dat we er niet met een frisse en kritische blik naar kijken. Waar sommige organisaties hun stakeholders vooral in kaart brengen om er gericht boodschappen op los te laten - een ouderwetse éénrichtingsverkeer uitzending - pleit Burgering er voor om stakeholders te zien als de belangrijke componenten van het belangen- en aandachtsveld van uw organisatie. Uw stakeholders zijn uw netwerk.

Naast de traditionele opvatting om vooral uw eigen boodschap uit te dragen, wijst Burgering met enige nadruk op het belang om de belangen van uw stakeholders te onderkennen - probeer door hun ogen te kijken - en gebruik dit om de door u gewenste verandering tot stand te brengen.

Nuttig stakeholdermanagement is dus bijna synoniem met optimaal gebruikmaken van uw netwerk. Maar de clou van het boek is vooral gericht op ‘ophalen uit uw netwerk’ om uw lobbyplan optimaal te laten slagen. En daarvoor presenteert Burgering - jawel, dat kon niet uitblijven - een stappenplan van achttien stappen maar liefst, dus uw lobbyplan en stakeholdermanagement in een middagje opzetten is er niet meer bij. Niet erg, want het kan geen kwaad om ‘netwerken’ als zowel een zelfstandig naamwoord als een werkwoord te beschouwen. Vandaar (vrij naar de Bill Clinton-verkiezingscampagne in 1992): let op je netwerk, dommerd!

In elk geval een toegankelijk geschreven boek met nuttige tips. Daar kunnen we wat mee.

Lukas Burgering, Door de ogen van je stakeholders - draagvlak voor verandering, Van Duuren Management 2024, ISBN 978 90 8965 742 8

Speak up!

Na de herziening van Handreiking 1118 ‘Het optreden van de externe accountant in de AvA’ in februari 2023 en de recente publicatie in april 2024 waarin de praktijkervaringen van het AvA-seizoen 2023 zijn bekeken, kunnen we nu hot on the heels hiervan twee boekjes onder de aandacht brengen, met praktische tips hoe in het openbaar te spreken.

Nog niet echt een standaard onderdeel van de opleiding - en we gaan ook zeker geen pleidooi houden om dit ook nog eens in die reeds overvolle opleiding te stoppen - maar spreken en presenteren is toch een element van het functioneren als accountant dat wat meer aandacht mag krijgen. Laten we dat dan voorlopig oplossen met een dosis zelfstudie en daarbij kunnen deze twee boeken prima helpen.

In ‘Zelfverzekerd spreken’ gaan we in vier stappen naar de perfecte presentatie; dat beloven de auteurs in elk geval. Zeker weten nuttige tips – onder andere het altijd gouden advies om ‘op te passen met PowerPoint’ - maar het is wel een beetje jammer dat stap 1 het ‘zoeken naar jouw authenticiteit’ is, dat is toch een beetje een buzzwoordje waarmee we weinig kunnen. Ook stap 3 ‘storytelling’ kun je eerder met een wannabe romanschrijver associëren, dan met een stevige, vaktechnisch verantwoorde verhandeling over de juiste afwaarderingsmethode van immateriële vaste activa. Desalniettemin prima tips in een keurige overkoepelende setting.

‘Spreken in het openbaar’ is wat dat betreft makkelijker opgebouwd. Gewoon vijftig tips unverfroren achter elkaar gezet. Dat is altijd handig om leuk aan cherry picking te doen. Daarbij zijn de tips van Daniëls soms ook van een verbluffend praktische eenvoud; leer met een microfoon omgaan, geen handen in je zakken, gebruik anekdotes. En dit alles gelardeerd met korte praktijkvoorbeelden. Prima dus.

Gijs Nillessen en Jonas van der Vlugt, Zelfverzekerd spreken - in vier stappen naar de perfecte presentatie, Boom 2023, ISBN 9789024452828

Wim Daniëls, Spreken in het openbaar - 50 trefzekere tips, Boom 2024, ISBN 9789024464319

Elly's boekblog

Elly Stroo Cloeck

Gekaapt door het kapitaal

Dit komt niet vaak voor: dat ik een boek zó goed vind dat ik geen zin heb om verder te lezen. Want als een hagelbui regenen de onaangename feiten op me neer. Dit boek, Gekaapt door het kapitaal, gaat over hoe private equity steeds meer invloed krijgt op de publieke sector: op zorg, onderwijs, wonen, kinderopvang. En ook op de accountancy, want immers ‘in het publiek belang’?

Nu komen accountantskantoren en andere bedrijven slechts zijdelings aan bod. Toch valt er veel te leren van de observaties. Zo wordt PE in de zorg gefileerd: de privéklinieken, die alleen de makkelijke, relatief goedbetaalde klusjes aannemen. Maar ook de apotheken en natuurlijk de huisarts. Die was ooit poortwachter, verwees door als het écht nodig was. Nu zijn de huisartsen én de specialisten soms in handen van dezelfde PE-firma. Dus… de zorgprofessionals verdienen meer, maar krijgen het verhogen van omzet en winst als extra taak. En door de aandacht voor geld verandert je brein en wordt kwaliteit van het werk net wat minder belangrijk. Een vergelijkbaar betoog wordt gehouden over onderwijs (lesmethoden zijn in handen van Big Tech, die ook de boeken voorschrijven), wonen (hoge huizenprijzen betekent hoge grondprijzen, dus woningschaarste is in het belang van PE), kinderdagverblijven (minder goed renderende worden gesloten waardoor het aantal plaatsen afneemt) etc. Daarbij: de winst die door PE wordt gemaakt, uit belastinggeld, komt Nederland nauwelijks ten goede. Natuurlijk worden niet alleen problemen geanalyseerd maar ook oplossingen gegeven, die neerkomen op beter toezicht, handhaving van winstverboden, winst indammen en vooral: ‘als iets te belangrijk is om failliet te gaan, moet je het in publieke handen houden’.

Mirjam de Rijk, Gekaapt door het kapitaal, Uitgeverij Pluim, 2024, ISBN 9789493339392

Elly Stroo Cloeck schrijft recensies en samenvattingen van managementboeken, te vinden op 1001managementboeken.nl.