Alles onder controle
Mij was het als eenvoudige stukjestikker met mijn dertien jaar oude autootje nog niet opgevallen, maar sinds 7 juli jl. kijkt Big Brother in uw glanzend nieuwe leaseautomobiel nadrukkelijk mee bij uw gedragingen. De door de EU bedachte General Safety Regulations gelden nu namelijk voor alle nieuwe auto’s die in Europa worden verkocht.
Dit artikel is verschenen in Accountant nr. 3, 2024
Bekijk alle artikelen uit dit nummer
» Download dit artikel in pdf
» Download het hele nummer (pdf)
Marc Schweppe
Voortaan is uw auto verplicht voorzien van Advanced Driver Assistance Systems (ADAS), zoals de Intelligent Speed Assistance (ISA). Die afkortingen klinken als controlestandaarden voor accountants, maar het betekent dat uw auto gaat piepen als u de toegestane maximumsnelheid waagt te overschrijden. En dat niet alleen: verplichte parkeersensoren, rijstrookassistentie, vermoeidheidsherkenning, automatisch ingrijpende
remmen en een event data recorder: een systeem dat gegevens opslaat van vlak voor, tijdens en na een aanrijding. U kunt die systemen nu nog uitschakelen, maar dat moet u wel elke keer opnieuw doen. Straks kan het ongetwijfeld niet meer, dan kunt u gewoon niet harder dan de toegestane snelheid. En die data recorder registreert dan misschien wel uw hele rit, niet alleen een aanrijding. “Joost, ik zie dat je niet rechtstreeks terug naar kantoor gegaan bent, na je bezoek aan de NBA. Hoe zit dat?”
We leven in een wereld waarin controle overheerst. En niet alleen in uw auto. Zie de berichtgeving in het FD deze zomer over het groeiende ambtenarenapparaat bij de Rijksoverheid. De helft van de ambtenaren bij de ministeries is bezig met de controle of ondersteuning van de andere helft. Tijd om te snoeien, meent het nieuwe kabinet-Schoof, maar ik vrees dat de uitvoering van zo’n besparingsoperatie vooral veel onderzoek, beleidsadviezen, controle en communicatie gaat opleveren. Of de Staat er slagvaardiger van wordt, is maar de vraag.
De Volkskrant bood tegelijk een analyse van de tanende positie van Europa in de wereldeconomie. De krant citeerde de Franse president Macron, die waarschuwde dat Europa “sterfelijk” is en de economische achteruitgang een rampzalige bedreiging voor ons continent. Ook oud-ASML-topman en voormalig registeraccountant Peter Wennink toonde zich bezorgd: “Als ik soms naar onze samenleving kijk, krijg ik het gevoel dat we vet, dom en blij zijn.” En Wennink weet hoe het er elders uitziet.
We zijn een maatschappij van beleidsmakers, toezichthouders, compliance officers, communicatieadviseurs en projectmanagers geworden. Volgens antropoloog David Graeber heeft zo’n twintig procent van de werknemers een bullshitbaan, mede als gevolg van toegenomen regelzucht en bureaucratie. Auteur Rutger Bregman spreekt van “mensen met een mooi cv, een hoog salaris, maar aan het eind van de dag maken ze geen verschil”.
Accountants willen impact maken, bewijst het waardenonderzoek van de NBA. Ze doen ertoe, zeker, Nederland rekent op zijn accountants. Ons stevige financiële stelsel en gedegen toezicht helpen ons kleine landje aan een relatief sterke positie in de wereldeconomie. Nog wel. Maar we moeten onszelf toch afvragen of we met de juiste dingen bezig zijn; in Nederland en in Europa. De ontwikkelingen in de wereldorde vragen om grote beslissingen, om belangrijke keuzes voor de toekomst. Met nog meer General Safety Regulations komen we er niet. Soms moet je nee durven zeggen tegen nog meer regels en controle.
Ik denk dat ik ondertussen maar tweedehandsjes van voor 2024 blijf rijden. Niet goed voor de economie wellicht, maar wel zo duurzaam. Minder Big Brother bovendien.