'Ik ben nooit een typische accountant geweest'
“Ik ben getrouwd met een Griekse vrouw, dus voor mij is diversiteit iets waarmee ik ook in mijn privéleven heb te maken.” Patrick Gabriëls, managing partner assurance en lid van de raad van bestuur van EY, leerde bij de internationale topbedrijven die hij controleerde dat diversiteit meer is dan kleur en gender en alles te maken heeft met een cultuur waarin ruimte is voor tegenspraak en een open dialoog tussen generaties.
Dit artikel is verschenen in Accountant nr. 2, 2024
Bekijk alle artikelen uit dit nummer
» Download dit artikel in pdf
» Download het hele nummer (pdf)
Jan-Willem Wits
Ook als accountant heeft Gabriëls zich nooit verscholen achter een gesloten functieomschrijving en hielp hij onder meer start ups op weg. Daarnaast zitten technologie en innovatie diep in zijn DNA, wat goed van pas komt wanneer je actief bent in de regio Eindhoven, dé toonaangevende broedplaats voor R&D in Europa.
“Tot mijn 24ste had ik een relaxte tijd. Ik studeerde bedrijfseconomie in Tilburg en kwam via vrienden op het pad om accountant te worden. Mijn vader werkte als ambtenaar bij de gemeente, dus het bedrijfsleven heb ik niet van huis uit meegekregen. Als accountant kon ik op een natuurlijke manier hele verschillende bedrijven leren kennen. Dat bood mij de ideale mogelijkheid om alle opties open te houden.”
Andersen
“Ook Arthur Andersen kwam toevallig, na een tip van een vriend, op mijn pad. Daar was enorm veel dynamiek en ondernemerschap. In de zes jaar die ik bij Andersen doorbracht, hadden we een onstuimige groei. Er heerste echt de mentaliteit van een start up met grote ambities en veel zelfvertrouwen, wat de buitenwereld ongetwijfeld ook wel als een tikkeltje arrogant ervaarde. ‘Wij zijn de besten!’ Daar kwam in 2002 hardhandig een einde aan. Andersen belandde in het verdachtenbankje en werd een slordige controle van het Amerikaanse energieconcern Enron verweten, inclusief het vernietigen van controledossiers. Wij zagen het absoluut niet aankomen, maar na twee weken hield Andersen, tot die tijd het grootste en toonaangevende accountantskantoor in de wereld, op te bestaan. We waren verbijsterd, maar ook verdrietig en beschaamd.”
Balans
“Het grootste deel van de Andersen-organisatie in Nederland ging over naar Deloitte, maar een deel van kantoor Eindhoven koos ervoor om aansluiting te zoeken bij EY, dat toen nog Ernst & Young heette. Gelukkig bleven de meeste klanten ons trouw, voornamelijk ook door de connectie met Frankrijk en Duitsland die zich bij EY voegden. De cultuur bij EY was meer op mensen gericht en in combinatie met het ondernemerschap dat we bij Andersen meekregen, ontstond het beste van twee werelden. Ik leerde vanaf dat moment het belang om alles in balans te houden: People, Clients en Finance, met Quality als de pijler waarop alles wordt gestoeld. Dat zorgt er ook voor dat je steeds een horizon van vijf tot tien jaar kunt aanhouden. Het ondernemerschap zorgt voor scherpte, maar vraagt meer dan hijgerig op korte termijn resultaten jagen. Ik ben ervan overtuigd dat kwaliteit uiteindelijk toch als je belangrijkste asset boven komt drijven.”
Inclusief
“Ik werkte veel voor grote internationale concerns, waar diversiteit en inclusief denken en doen volledig vanzelfsprekend was. Dat bracht mij het belang bij dat je andere meningen leert accepteren en waarderen. In een organisatie met een partnerstructuur kan het gevaar bestaan dat jonge mensen het niet aandurven om een partner kritisch aan te spreken. Het enige verschil tussen een oudere en jongere generatie is dat jongeren over minder ervaring beschikken. Maar dat betekent niet dat alles blijven doen zoals het al jaren wordt gedaan ook het beste is. En jongeren hebben vaak heel frisse ideeën. Die cultuur heb je niet in een paar dagen veranderd. Het kan jaren duren, waarin je werkt aan het laten landen van nieuwe waarden en een echt open dialoog, ook tussen generaties.”
Silo-denken
“Ik ben nooit van het silo-denken geweest. Als accountant heb je volgens mij juist bij uitstek een goede basis om breder te werken dan alleen het doen van een audit. Wij hebben financiële expertise, kunnen analyseren en zijn gewend om kritisch naar zaken te kijken. Wanneer je praat met een cfo of een voorzitter van het auditcomité, bepaalt juist dat vermogen om over de volle breedte het gesprek aan te gaan - dus niet alleen je vaktechnische kennis - je toegevoegde waarde. Daarom hebben we ook start ups ondersteund om te groeien en beter te leren ondernemen, onder meer als deelnemer aan de Eindhoven Startup Alliance en als medeoprichter van High Tech XL, dat jonge bedrijven steunt met incubatieen acceleratorprogramma’s.”
Transities
“Die passie voor technologie en innovatie kan ik ook volop binnen EY kwijt. Het accountantsberoep krijgt te maken met ingrijpende transities op het gebied van digitalisering, data en duurzaamheid, onder andere door de komst van AI en ESG. Daaraan zijn risico’s verbonden, maar het zorgt ook voor enorm veel dynamiek. Dat is ook een van de redenen waarom ik het geweldig vind om in deze bestuurlijke rol te zitten en mij daarmee de komende jaren bezig te houden. Eigenlijk doe ik nu wat ik altijd heb gedaan: Met een open blik werken aan ondernemerschap en innovatie, vanuit de overtuiging dat mijn jongere collega’s voor ons de deur naar de toekomst openen.”
Allergie
“Mijn allergie voor gesloten hokjes maakt ook dat ik nooit heb geloofd dat onze interne discussie over de splitsing van EY in twee entiteiten zou leiden tot een audit only-bedrijf. Het was de bedoeling dat twee hele sterke firma’s zouden ontstaan. Wanneer een van die bedrijven alléén een audittak zou hebben, zouden we meteen op achterstand staan ten opzichte van onze concurrenten. Dan hadden we externe expertise moeten inhuren of met nieuwe acquisities aan de slag moeten gaan, om dezelfde controlekwaliteit te kunnen garanderen. Dan betaal je per definitie veel te veel. De discussie die we hebben gevoerd, was zinvol en interessant. Op de vragen die toen aan de orde waren, zijn lang niet alle antwoorden gegeven. Misschien dat we onder andere marktomstandigheden alsnog opnieuw het gesprek aangaan.”
CV
Patrick Gabriëls (1972) groeide op in het Limburgse Stein. In 1990 verhuisde hij naar Tilburg om daar bedrijfseconomie te studeren. Aansluitend werd hij manager bij Arthur Andersen. Na de val van Andersen in 2002 ging het kantoor in Eindhoven waar Patrick werkte over naar Ernst & Young. Daar werd hij partner in 2006. In 2012 was hij voor EY betrokken bij de oprichting van HighTechXL, dat als missie meekreeg ‘bouwen aan de beste accelerator ter wereld voor high-tech start up in het hart van de slimste vierkante kilometer op aarde: Hightech Campus Eindhoven’. In 2017 trad Patrick toe tot het bestuur van EY, verantwoordelijk voor operations en innovatie. Vanaf juli 2021 is hij managing partner van de assurancetak. Patrick is getrouwd met Evi en woont in Amsterdam. Samen hebben ze twee kinderen, Sophia en Niki.
Met hart en ziel
“Met meer persoonlijke en kwetsbare verhalen kan de sector meer begrip en sympathie verwerven dan met de stoïcijnse opstelling die nu domineert”, schreef Jan-Willem Wits in 2021 in een opiniebijdrage op Accountant.nl. Voor Accountant pakt hij via een reeks interviews zelf de handschoen op. Wits heeft een eigen adviesbureau en werkte als communicatieadviseur eerder onder meer voor KPMG en EY.