Magazine 12 juni 2024

De rederijdirecteur

Je bent nooit te oud om iets anders te gaan doen, ook niet na je pensioen. Oud-KPMG-partner Leo Blok (inmiddels een eind in de zeventig) kan erover meepraten. Hij kijkt terug op een imposante carrière, met als kers op de taart het directeurschap van de rederij Koninklijke Spido. “Ik heb eigenlijk niks met varen, ik word meteen zeeziek.”

Dit artikel is verschenen in Accountant nr. 2, 2024

Bekijk alle artikelen uit dit nummer

» Download dit artikel in pdf
» Download het hele nummer (pdf)

Luc Quadackers

Schoenmaker, leest

Blok groeit op in een gezin met vijf kinderen. Na het afronden van zijn hbs-a is hij de eerste uit de familie die gaat studeren. Zijn vader heeft een klein administratiekantoor. Ook Blok heeft affiniteit met boekhouden en handelsrekenen en gaat economie studeren.

“Mijn vader hoopte dat ik zijn zaak zou overnemen, maar dat zag ik niet zitten. Ik heb wel altijd voor ogen gehad de accountancy in te gaan. Toch koos ik tijdens mijn studie voor de afstudeerrichting marketing. Ik volgde echter wel alle accountancyvakken die nodig waren om te kunnen starten met de postdoctorale accountancy-studie. Ik heb altijd zoveel mogelijk gestudeerd, onder het motto: ‘Wat je voor niets kunt krijgen moet je niet kopen!’”

Na voltooiing van zijn doctoraal begint Blok bij Klynveld Kraayenhof & Co. (voorloper van KPMG) in Den Haag en stroomt relatief snel door naar het partnerschap. Tijdens zijn KPMG-tijd voltooit hij ook nog een studie Nederlands recht, vanuit de gedachte dat je met de combinatie economie en rechten heel compleet bent als accountant. “Ik zeg altijd: Economie gaat over het rationele handelen van de mens, rechten gaat over het kader waarbinnen dat handelen plaatsvindt en psychologie gaat over het gedrag en de emoties van de mens. Dat laatste studeer ik nog iedere dag.”

Spido

Over zijn tijd als partner valt met gemak een pikant boek te vullen, maar dat valt buiten het bestek van deze rubriek. Dus ter zake: Hoe werd hij directeur bij Spido? “Ik was lid van de businessclub van het Luxor Theater. Daar was ook de Spido-directie regelmatig aanwezig. Op een gegeven moment kwamen zij naar mij toe en gaven aan dat ze Spido konden overnemen van de aandeelhouder. Om een lang verhaal kort te maken: Uiteindelijk kocht ik Spido in 2006, voor mijn kinderen. Door mijn partnerschap bij KPMG mocht ik weinig doen met het geld in mijn eigen bv, vanwege alle compliance-beperkingen. Spido viel daar echter buiten. Ik heb zelf één niet-cumulatief preferent aandeel in de familieholding en als de stemmen staken, heb ik de laatste stem. Ik zei overigens ook lange tijd: En anders ook!”

Na zijn pensionering in 2011 begint Blok zich wat meer tegen het bedrijf aan te bemoeien. In die tijd is hij overigens ook zeer druk in de weer als adviseur bij een school in het speciaal onderwijs, waarbij hij vele jaren intensief betrokken zal blijven. “Ik kreeg een onprettig gevoel bij Spido, omdat de directeur mijn komst telkens tegen leek te werken. Er was altijd kasgeld aanwezig en in het hoogseizoen ging er wel twee keer per week een ton naar de bank, maar de kluis werd nooit geteld. Toen ik dat wel een keer deed, was er een tekort van tienduizenden euro’s. De werknemers die mij wat vaker begonnen te zien, gaven op een gegeven moment aan dat er dingen gebeurden die niet door de beugel konden. Uiteindelijk is de arbeidsovereenkomst van de directeur ontbonden. Daarover is uitvoerig verslag gedaan in de media. Achteraf gezien had ik trouwens veel beter moeten opletten. Het is eigenlijk best interessant dat zoiets je overkomt met mijn achtergrond. Hoe dan ook, na het ontbinden van de arbeidsovereenkomst was er geen directeur meer. Dat is de reden dat ik zelf neerstreek bij Spido; in 2012, nu alweer twaalf jaar geleden.”

Overeenkomsten met de accountancy

“Van de nautische wereld op zich had ik geen kaas gegeten, maar het wende snel. We hebben hier nautisch personeel, horecapersoneel en kantoorpersoneel. Dat is best vergelijkbaar met een accountantskantoor, waar ik ook kantoorvoorzitter ben geweest. En je werkt veel met teams, in verschillende samenstellingen, net als bij controlecliënten. In het hoogseizoen werken hier 120 mensen. Het is leuk dat ik hier goed uit de voeten kan met mijn marketingopleiding. Ik heb hier wel met een heel andere cultuur van doen. Velen zijn getrouwd met het bedrijf. Dat is geweldig om mee te maken. Een kapitein blijft altijd kapitein. De cultuur in een accountantskantoor werd toch in belangrijke mate bepaald door up-or-out. Stoot je niet door, dan moet je elders een plek zoeken. Daar kun je als organisatie natuurlijk bij helpen. Dat vond ik altijd wel een mooi aspect, want een van de dingen die ik het leukst vind om te doen, is om mensen te helpen verder te komen, ze in hun kracht te zetten, zich te ontwikkelen. Bij Spido probeer ik dat ook te doen.”

Het accountantsberoep anno nu

“Ik ben van de school die vindt dat ‘audit’ komt van ‘audire’: luisteren. En luisteren is iets heel anders dan het afvinken van lijstjes. Sommige partners kennen alle regeltjes uit hun hoofd, maar dat is zeker geen garantie voor een goede accountantscontrole. De laatste twee jaar dat ik dossiers moest afsluiten, zat ik op kantoor achter een scherm te vinken. Dat vind ik geen vak. Als ik op de huidige manier zou moeten werken, zou ik nooit meer kiezen voor de accountancy. Ik bespeur bij kennissen uit het bedrijfsleven ook onvrede over de uitoefening van het beroep. Veel werkzaamheden hebben weinig of geen toegevoegde waarde. Het is een keurslijf geworden, waarin een accountant niet meer kan doen wat volgens mij zou moeten.”

Toekomstplannen

“Mijn vrouw denkt daar heel anders over dan ik”, lacht Blok als hem wordt gevraagd naar de toekomstplannen. “Ik wil zo lang mogelijk leuke dingen blijven doen; hier bij Spido, maar bijvoorbeeld ook in samenwerking met liefdadigheidsinstellingen als de Dirk Kuyt Foundation, de Giovanni van Bronckhorst Foundation en het Leontienhuis. Het is heel leuk en waardevol om daarbij betrokken te zijn.”

Spido begon in 1919 als vervoerder tussen haven en ‘op stroom liggende schepen’. Inmiddels richt de rederij zich vooral op (haven)rondvaarten, feesten en liefdadigheidsevenementen. Zelfs uitvaarten zijn mogelijk (weliswaar nog zonder zeemansgraf).