Magazine 14 december 2022

Adverteren doet begeren

1991: Ontvangen met een ovatie en geruisloos ten onder.

Dit artikel is verschenen in Accountant nr. 6, 2022

Bekijk alle artikelen uit dit nummer

» Download dit artikel (pdf)
» Download het hele nummer (pdf)

Luc Quadackers

Opera’s kennen vaak een tragisch einde, waarbij een van de hoofdpersonen dramatisch sterft en potentieel geluk verdampt. Dat is best een mooie metafoor voor de laatste aflevering van deze rubriek met oude advertenties. Tijdens het doorspitten van vele jaargangen van (De) Accountant viel op wat voor mooi tijdsbeeld advertenties eigenlijk geven. Je herkent maatschappelijke normen en waarden en zeker ook de wijzigingen daarin. Je ziet de opkomst van nieuwe technologie, aanpassingen van spelling, ontwikkelingen in welvaart, veranderende arbeidsmarktkansen en gewijzigde reclameregels voor accountantskantoren. Om maar enkele voorbeelden te noemen.

Na verloop van tijd kwamen er, zij het sporadisch, meer lifestyle-achtige reclames in het blad, bijvoorbeeld in de vorm van deze operaadvertentie uit 1991. Dit was toch wel een beetje een buitenbeentje, omdat het bij de advertenties meestal ging over zaken die de accountant helpen bij de beroepsuitoefening: inkt, kopieermachines, ponskaarten, computers en een onuitputtelijke rij cursussen. Ook al stond de directeur op de foto met een werkneemster op schoot: het ging dan uiteindelijk toch weer over de computer.

Het verzamelen en analyseren van alle advertenties die ooit zijn verschenen in (De) Accountant lijkt mij waardevol historisch onderzoek. Het probleem is echter dat veel advertenties zijn weggevallen, zowel tijdens het inbinden van jaargangen als bij het digitaliseren. Ze zijn ongetwijfeld terzijde geschoven als niet ter zake doende. Voor de vakinhoud van het blad en voor de efficiëntie van het digitaliseren is dat waarschijnlijk terecht. Toch staat het helaas een historische analyse van de advertenties in de weg. Dat is jammer. Het ter ziele gaan van die mogelijkheid kunnen we dus wel als een treurige slotscène van een opera beschouwen. Het blad Opera Scala stierf zelf overigens een weinig meeslepende - en operaonwaardige - snelle en stille dood. Waarvan (laatste) akte.