Hoe het sociale accountantskantoor groeit
De meeste medewerkers van Peer Accountants hebben een fysieke, mentale, psychische of andere beperking. Toch zit de groei erin. Vorig jaar transformeerde Peer van administratiekantoor naar accountantskantoor. Nu wordt gedroomd van uitbouw tot een landelijke accountantsketen in sociaal ondernemerschap.
Dit artikel is verschenen in Accountant nr. 6, 2021
Bekijk alle artikelen uit dit nummer
» Download dit artikel (pdf)
» Download het hele nummer (pdf)
Henk Vlaming
Op het eerste gezicht is Peer een doorsnee accountantskantoor; volledig geautomatiseerd, nauwelijks papier te vinden. Bij de lunch komt de smalltalk op tafel. De ene medewerker vertelt over zijn weekje in Polen, de ander over de Formule 1-wedstrijd die hij bezocht. Toch is Peer Accountants anders. Het is de enige sociale onderneming in de accountancy. Hoewel veel bedrijven zich graag sociaal noemen, vormt de sociale onderneming - ook bekend als impactonderneming of social enterprise - een aparte sector.
Een officiële classificatie is er niet voor deze bedrijven, omdat het CBS ze niet apart registreert. Maar de sector heeft zelf een normenkader opgesteld. Een sociaal bedrijf stelt de maatschappelijke missie boven het behalen van winst. Het verdienmodel is onafhankelijk van subsidies of donaties. Sociale bedrijven zijn actief op uiteenlopende vlakken, zoals arbeidsparticipatie, klimaat of fair trade. Peer Accountants past daarmee in hetzelfde rijtje als Tony’s Chocolonely, Triodos, Qredits en Buurtzorg, die hun sociale identiteit ook als merkwaarde in de etalage zetten. Ze hebben zich gebundeld in brancheorganisatie Social Enterprise NL.
Melange van mensen
Bij Peer draait het sociale aspect om de arbeidsparticipatie van hoger opgeleiden met een afstand tot de arbeidsmarkt. Het personeelsbestand is een melange van mensen met en zonder fysieke, psychische en mentale beperkingen; allemaal hoog opgeleid. Zeventig procent van het twaalfkoppige kantoor heeft een arbeidsbeperking, de rest niet. Maar elk mens heeft een gebruiksaanwijzing, schrijft het kantoor op zijn website.
Peer draagt de afwijkende positionering met verve uit. Het kantoor beschikt over het PSO 30+-certificaat, het keurmerk voor sociale ondernemingen. En het volgt de richtlijnen van de Stichting Code Sociale Ondernemingen. Jaarlijks is er een impactmeting. Daaruit blijkt dat Peer 85 procent van de gedeclareerde uren behaalt via mensen waarmee de arbeidsmarkt een afstand heeft.
“Niet iedereen kan hier alles”, zegt Nick Buisman, accountmanager annex chef loonadministratie bij Peer. “Maar samen kunnen we wel alles. Zit ik een halve dag te zoeken naar een fout in tweeduizend spreadsheetregels, dan heb ik wel een collega die deze er binnen tien minuten uitpikt. We zijn bij Peer even goed als elk mkb-kantoor. Ik durf te stellen dat we zelfs bovengemiddelde expertise hebben over subsidies en btw.”
Buisman fungeert ook als mentor van de jonge garde bij Peer. “Zoals bij elk accountantskantoor is het ook hier soms nodig om medewerkers te helpen de balans te vinden tussen vaktechniek en klantbelang. Ondernemers besteden hun administratieve zaken uit, omdat ze daar niet zelf mee bezig willen zijn. Dus moet je goed afwegen wanneer je een klant benadert met een vraag over een geboekte post.”
Gat in de markt
Acht jaar geleden zag oprichter Otto Reuchlin het gat in de markt. In het sociaal akkoord van 2013 spraken het kabinet en sociale partners af dat ze 125.000 banen gingen creëren voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Honderdduizend banen bij bedrijven, de rest bij de overheid. Wordt het streefgetal niet gehaald in 2026, dan komt er een quotumregeling.
“Sociale arbeidsparticipatie ging overwegend over laaggeschoold werk”, zegt Reuchlin. “Voor hoog opgeleiden met een arbeidsbeperking was er weinig, terwijl er hiervan veel zijn die graag kunnen en willen werken. Als econoom zag ik de niche in de financiële dienstverlening, die nog door niemand was ingevuld.”
In 2013 startte hij met Peer Administratie, accountancy zat nog niet in het pakket. Een gebaand pad naar de markt was er allerminst, omdat ondernemers de kat uit de boom keken. “Ondernemingen besteedden veilige werkzaamheden uit aan mensen met beperkingen, zoals catering en schoonmaak. Maar niet zoiets gevoeligs als financiën.”
Beschikbaarheid van hooggeschoolden met een afstand was een andere uitdaging. Het kostte Peer tijd om breedte en de aard van de doelgroep te doorgronden; van mensen met een psychiatrische aandoening tot vluchtelingen. “Wij werken met mensen die elders niet worden aangenomen”, zegt Reuchlin. “In de helft van de gevallen lukt dat, dan leidt dat tot een vaste baan. Hiervoor is veel begeleiding nodig, de eerste twee jaar verdienen we er niets op. Er zijn geen subsidies die deze kosten opvangen.”
Maar degenen die de inwerkperiode goed doorlopen functioneren als ieder ander in de sector, benadrukt hij. “Ze zijn loyaal omdat ze zich hier op hun plek voelen. Overstappen naar een andere werkgever komt niet vaak voor.”
Sterk team
Dat onderstreept Zaher Kwefatieh, coördinator boekhouding die ruim vier jaar bij Peer werkt. Hij is al benaderd door andere werkgevers, maar wil niet weg. “Ik vind het hier prettig, de begeleiding is goed, ik kan mij ontwikkelen en we zijn een sterk team.” Hij was boekhouder in Syrië, maar zijn diploma wordt niet erkend in Nederland. Bij Peer begon hij weer onderaan, als stagiair. “Boekhouden is hier anders door het verschil in belastingregels, maar ik beheers die steeds beter. Mijn droom is om accountant of controller te worden.”
Peers klanten bestaan vooral uit andere sociale ondernemingen. De onderlinge herkenbaarheid en solidariteit zijn groot. “Het zijn ondernemers die het gevoel hebben dat ze minder hoeven uit te leggen”, zegt Reuchlin. “Als sociale onderneming heb je net iets meer begrip als de telefoon niet helemaal goed wordt opgenomen”, zegt Wibe Smulders van Happy Tosti, een horecaketen die ook een sociale onderneming is. “We waren op zoek naar een accountantskantoor om ons te ondersteunen bij de financiële administratie en het samenstellen van de jaarrekening. We voelden bij Peer Accountants een klik en vertrouwen.”
“We hebben onszelf de vraag gesteld of wij ook met dit kantoor wilden werken als het geen sociale onderneming zou zijn. Het antwoord was ja. Ik denk dat er geen accountant is met meer verstand van sociaal ondernemerschap dan Peer. Dat het ook een sociale onderneming is, vinden we een bonus.”
In de lift
Op de drempel van 2022 heeft Peer Accountants het getij mee, want het sociaal ondernemerschap zit in landelijk in de lift. Brancheorganisatie Social Enterprise NL telt 420 aangesloten bedrijven die minimaal een jaar bestaan zonder afhankelijkheid van subsidies en donaties. Zonder coronacrisis zouden dat er meer zijn geweest, zegt woordvoerster Evelien Pleging. Ze schat het aantal ongeorganiseerde sociale bedrijven op duizend. Van de georganiseerde sociale bedrijven is 43 procent winstgevend. Eén op drie draait break even, ruim een kwart schrijft rode cijfers. Van de ondernemingen die kapitaal zochten (43 procent) heeft zestig procent ten minste één financiering volledig gekregen. Groeikapitaal werd het meest gezocht (65 procent). In 2024 staat er een speciale rechtsvorm voor deze bedrijven op de rol: de maatschappelijke BV, ofwel de BVm.
De toenemende bedrijvigheid in deze speciale sector leidt tot hogere eisen die klanten stellen aan Peer Accountants. “Dat Peer ook accountancy biedt is voor ons belangrijk”, zegt horecaondernemer Wibe Smulders. “We willen groeien en daarom werken we alleen met een sterke partij die qua advies en capaciteit kan opschalen als het nodig is.”
Samenwerking
Vorig jaar wijzigde het kantoor de naam officieel van Peer Administratie in Peer Accountants. Die transitie werd mogelijk gemaakt door de samenwerking met Jan Veldhuizen, partner bij vhm accountants & belastingadviseurs in Veenendaal. Vhm verzorgt de assurancewerkzaamheden en tekent de accountantsverklaringen.
Veldhuizen ziet de samenwerking met Peer als een mooie wisselwerking. Peer beschikt over accountancy en kan de dienstverlening uitbreiden, vhm krijgt een entree in het sociaal ondernemerschap. “We zijn een kantoor dat de volle breedte van de markt wil bedienen”, zegt Veldhuizen. “Ook in het sociaal ondernemerschap willen we actief zijn, maar we kunnen en willen niet alle expertise zelf ontwikkelen.”
Verder opschalen en uitbreiden is wat Reuchlin op de agenda van Peer heeft gezet: van een Amsterdams kantoor naar een landelijke keten. Hij hoopt dat er accountants zijn die de missie onderschrijven en zich aansluiten, met of zonder beperkingen. “De stap van één naar twee vestigingen is een relatief grote. Het mooiste zou zijn als we doorgroeien tot een netwerk van vijf vestigingen. Als ik kijk naar de ontwikkelingen in de markt voor sociaal ondernemerschap, dan denk ik dat dit een realistische ambitie is.”
Sociale ondernemingen
Net als ‘gewone’ bedrijven leveren sociale ondernemingen producten of diensten, maar hun maatschappelijke missie staat daarbij voorop. Ze zijn er in alle soorten en maten en actief in bijna alle branches. “Ze maken soep van geredde groenten, laadpalen door mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, fietsen van oude fietsframes of betalen een living wage aan koffieboeren in Afrika en aan naaisters in Nepal”, stelt de website van Social Enterprise NL. “En ze zitten in de horeca en het facilitair management, in de IT en in de zorg, in de mobiliteit en in deelplatformen.”
Social Enterprise NL hanteert een internationaal geaccepteerde definitie van ‘sociale onderneming’, die ook door de Sociaal Economische Raad (SER) is geadopteerd. Een ‘Code Sociale Ondernemingen’ vertaalt de definitie naar handvatten voor beleid en bedrijfsvoering. Meer informatie is te vinden via social-enterprise.nl.