Magazine 04 maart 2021

De tuchtzaak van de 21ste eeuw

Nu al de tuchtzaak van de 21ste eeuw: de zaak tegen de controlerend accountants van Imtech, dat toevalligerwijs een nazaat is van de onderneming uit de tuchtzaak van de twintigste eeuw.

Dit artikel is verschenen in Accountant nr. 1, 2021

Bekijk alle artikelen uit dit nummer

» Download dit artikel (pdf)
» Download het hele nummer (pdf)

Lex van Almelo

Accountantskamer
15 januari 2021/16 december 2019
Berisping, geen, berisping/ tijdelijke doorhaling drie maanden respectievelijk één maand, berisping
Vindplaatsen: ECLI:NL:TACAKN:2021:1-4/ECLI:NL:TACAKN:2019:83-4

Helène Müller en haar man, directeur Anton Kröller van W.H. Müller & Co, lieten Nederland niet alleen het Kröller-Müller-museum na. W.H. Müller & Co, het bedrijf dat centraal staat in de tuchtzaak van de twintigste eeuw, werd in 1970 na een fusie Internatio Müller (IM), dat in 1998 evolueerde tot Imtech. Op zijn hoogtepunt in 2011 telde de groep 27.412 werknemers en maakte een nettowinst van 150,4 miljoen euro, bij een omzet van 5,1 miljard.

Toen kwam de klad erin. In Duitsland faalde het ventilatiesysteem van het nieuwe vliegveld Berlin-Brandenburg. In Polen kwam Adventure World Warzawa, de grootste Imtech-order ooit, niet van de grond vanwege fraude.

Na het faillissement van Imtech wijzen de curatoren met de vinger naar de controlerend accountants en hun opdrachtgerichte kwaliteitsbeoordelaars (okb’ers). De omvang van de klacht is zo groot dat die wordt opgehakt, mede om verjaring te voorkomen.

Jaarrekening 2011

Imtech-I gaat over de controle van de enkelvoudige en geconsolideerde jaarrekening 2011. Zelden heeft de tuchtrechter zo’n hard oordeel geveld over een wettelijke controle, schreef ik in de annotatie. De lead partner, zijn rechterhand en de kwaliteitsbeoordelaar waren geen van allen kritisch genoeg en hebben mogelijke fraudesignalen genegeerd. De maatregelen voor de controlerend accountants zijn stevig: een schorsing van drie maanden en eentje van één maand. De okb’er, de veiligheidspal die moet voorkomen dat de goedkeurende verklaring per ongeluk losschiet, wordt berispt. De accountants en de okb’er hebben beroep aangetekend.

Halfjaarcijfers 2012

Over de halfjaarcijfers brachten de accountants een non-assurance-rapport naar buiten, waarvan de grondslag volgens de tuchtrechter niettemin moet deugen. Hier mogen de lead partner, de engagement partner en de okb’er zich op de borst kloppen. Er was voldoende aandacht voor de fraudesignalen; het fraudepanel van KPMG hield de vinger aan de pols. Later hoor ik van een fraudespecialist dat hij deel uitmaakte van het controleteam. Op dit punt laat KPMG zien hoe het moet en hebben de accountants hun bijzondere verantwoordelijkheid tegenover aandeelhouders en stakeholders waargemaakt.

Jaarrekening 2012

Bij de controle van de jaarrekeningen 2012 valt het oordeel over de lead partner milder uit dan in het jaar ervoor, maar dat over de okb’er niet: een berisping voor beiden. De engagement partner valt bij deze controle niets te verwijten. De meeste klachtonderdelen zijn ongegrond verklaard, maar de lead partner en de okb’er hebben niet goed genoeg gekeken naar de continuïteitsparagraaf, de maatregelen om de continuïteitsrisico’s te verzachten, noch naar de (af)waardering van de goodwill.

Per saldo was 2012 beter dan 2011. Toch schijnen de curatoren niet helemaal ontevreden te zijn met de oogst van Imtech-II. De klacht is namelijk gegrond op de zwaarste onderdelen: continuïteit, honderden miljoenen goodwill, een afboeking van bijna 400 miljoen en de okb-toetsing. Of de curatoren ook een klacht indienen over latere boekjaren is nog niet duidelijk.

In ieder nummer van Accountant kijkt juridisch journalist Lex van Almelo, ter lering en vermaak, naar het tuchtrecht. Kijk voor tuchtrechtsamenvattingen van de Accountantskamer, inclusief annotaties, op Accountant.nl.