Magazine 06 november 2020

Wat zijn NOW de pluspunten van NV COS 4415N?

De nieuwe NBA-standaarden voor de verantwoording van de NOW-subsidies gaan uit van een verdeling in vier kwadranten voor het domein waarbij een accountantsverklaring benodigd is. Kwadrant 1 betreft aanvragen tot vaststelling van subsidies tussen de € 125.000 en € 375.000 voor organisaties zonder wettelijke controleplicht. Daarvoor is NV COS Standaard 4415N ontwikkeld. Deze standaard vraagt meer dan de bekende NV COS 4410 voor samenstellingsopdrachten.

Dit artikel is verschenen in Accountant nr. 5, 2020

Bekijk alle artikelen uit dit nummer

» Download dit artikel (pdf)
» Download het hele nummer (pdf)

Annette Houwaart

Bij subsidies wordt er in de regel volstaan met een protocol, maar standaard 4415N zag het licht door bijzondere omstandigheden rondom de NOW-subsidie. Zo was bij de NOW-subsidie niet alleen de rechtmatigheid van de uitgaven in het geding, maar ook aspecten rond volledigheid van de opbrengsten. De lockdown had bovendien tot gevolg dat de reguliere AO/IB van veel organisaties op zijn minst ‘een beetje van de leg raakte’.

Een controleverklaring zoals bij subsidies boven de € 125.000 gebruikelijk, bleek in het mkb niet haalbaar. Maar het ministerie van SZW is ook niet geholpen met een stapel afkeurende verklaringen en oordeelsonthoudingen. Daarom besloot het projectteam NOW tot differentiatie en de ontwikkeling van een samenstellingsopdracht-plus en beoordelingsopdracht-plus. Zeker nu is er behoefte aan betrouwbare informatie ten behoeve van besluitvorming en Nederland rekent op zijn accountants.

Bij de NBA-helpdesk kwamen signalen binnen van accountants die zich zorgen maakten over fraude en misbruik van de regeling. Plus vragen over bonussen, dividenduitkeringen, verschuivingsgevaar, tussentijdse inventarisaties, kortingen, abonnementen, huurverlagingen, groepsstructuren, fusies, splitsingen en dergelijke.

Vandaar de ‘pluspunten’ van NV COS 4415N; aandachtspunten waar de nieuwe standaard iets meer biedt in relatie tot de NOW-regeling, dan een ‘normale samenstellingsopdracht’ zou hebben geboden:

1 Vierogenprincipe

Bij een reguliere samenstellingsopdracht is objectiviteit wel, maar onafhankelijkheid van de accountant geen vereiste. Toch bleek er behoefte aan meer dan de reguliere invulling van onze maatregelen op het gebied van objectiviteit. Daarin kan een OKB iets betekenen. Dan kijkt er in ieder geval een accountant mee die niet tot het opdrachtteam behoort. Voor veel kleinere accountantskantoren is dat vaak een accountant van buitenaf; van een serviceorganisatie bijvoorbeeld.

Paragraaf 19 van standaard 4415N zegt hierover: “De accountant dient een opdrachtgerichte kwaliteitsbeoordeling (OKB) te laten uitvoeren… of een andere maatregel te nemen die minstens zo effectief is als een opdrachtgerichte kwaliteitsbeoordeling.”
A17 licht hierbij onder andere toe: “Dit is een waarborg in verband met het ontbreken van een verplichting om onafhankelijk te zijn van de opdrachtgever. Alhoewel de Verordening inzake de onafhankelijkheid van accountants bij assurance-opdrachten (ViO) niet van toepassing is, is hier de analogie toegepast dat een OKB een maatregel kan zijn bij deze bedreiging van objectiviteit. De kwaliteitsbepaler bepaalt in het kader van het kwaliteitsstelsel van de accountantseenheid de wijze waarop deze OKB-vorm krijgt. De NVKS is hier vormvrij in.”

De kwaliteitsbepaler kan dit onderwerp dus vast op zijn to-do-lijst zetten.

2 Accountantsprotocol

Standaard 4415N vraagt specifiek van de accountant dat deze zich verdiept in het accountantsprotocol van het ministerie van SZW. De NOW-regeling en het protocol geven namelijk een eigen invulling aan bestaande begrippen uit het accountantsjargon. Uit het protocol blijkt bijvoorbeeld (paragraaf 2.2) dat de term ‘netto-omzet’ breed is gedefinieerd. Hieronder vallen ook baten, giften, overige ontvangsten en subsidies zoals de TOGS, de regeling tegemoetkoming land- en tuinbouwondernemers en ondersteuning voor zorgaanbieders.

Als de onderneming onderdeel is van een groep, is deze voor de NOW-regeling anders ingevuld dan we zijn gewend. Voor bepaling van de omzetdaling worden alleen de Nederlandse rechtspersonen en vennootschappen van de groep in aanmerking genomen in de berekening, alsmede buitenlandse rechtspersonen en vennootschappen met SV-loon in Nederland. Moeders en dochters als bedoeld in artikel 24a boek 2 BW worden voor de NOW-subsidie behandeld als waren zij een groep. Met deze bepalingen komt de NOW-groep er mogelijk toch iets anders uit te zien dan die van de laatst geconsolideerde jaarrekening.

Verder heeft SZW in het protocol (tabel A) de onderkende risico’s en voorgeschreven werkzaamheden voor de accountant uiteengezet. Te denken valt aan risico’s dat omzetverlies is berekend op het niveau van de individuele werkgever, in plaats van op het niveau van de relevante NOW-groep; dat de afgrenzing van de omzet niet juist heeft plaatsgevonden; dat de omzetdefinitie niet consistent is gehanteerd; of dat lonen of salarissen niet feitelijk zijn uitbetaald. De ‘plus’ zit in de werkzaamheden die erbij staan en die in een werkprogramma van een controle- of beoordelingsopdracht niet zouden misstaan. Zo dient de accountant bij deze aan assurance verwante opdracht de nieuwe dienstverbanden en uitbreidingen te ‘beoordelen’ op aannemelijkheid.

3 Alles corrigeren

Staat er in de reguliere standaard 4410 (paragraaf 34) vermeld dat aanpassingen vereist zijn zodat de rapportage geen afwijkingen van materieel belang bevat; standaard 4415N is wat strenger. Hierin staat namelijk (A27 toelichting bij paragraaf 36) “De gebruikers van de aan assurance verwante NOW-opdracht gaan ervan uit dat indien de accountant een samenstellingsverklaring heeft afgegeven, de aanvrager alle bekende correcties heeft doorgevoerd. Indien dit niet het geval is kan er ook geen samenstellingsverklaring verstrekt worden door de accountant.”

Daar waar als uitvloeisel van een verklaring op basis van 3900N ook nog een kortingsmogelijkheid op de subsidie bestaat, is het bij 4415N dus ‘alles of niets’: alle de accountant bekende correcties doorvoeren en een verklaring afgeven. Of niet en dan ook geen verklaring op basis van NV COS 4415N kunnen afgeven. Het UWV vergoedt alleen bedragen waarvan is vastgesteld dat deze correct zijn, geen bedragen waarvan de accountant oordeelt of concludeert dat deze fout of onzeker zijn.

Mochten het protocol, standaard NV COS 4415N of de nieuwe derdenverklaring vragen oproepen, neem dan contact op met de NBA-helpdesk. Of kijk op de NBA HELPT-pagina’s op nba.nl.

NBA HELPT

De NBA verzorgt sinds de coronacrisis het NBA HELPT-programma, om leden te ondersteunen met praktisch advies rondom de steunmaatregelen van het kabinet. Tegelijk ontwikkelde een projectteam vanuit de NBA, samen met het ministerie van SZW, nieuwe standaarden voor de verantwoording van de NOW-subsidiegelden, plus het bijbehorende accountantsprotocol. In september zijn de nieuwe standaarden ter consultatie aan de leden voorgelegd. Na verwerking van de commentaren zijn ze in oktober in finale vorm gepresenteerd. Ook de zogenaamde derdenverklaring voor subsidies tussen € 25.000 en € 125.000 is inmiddels beschikbaar vanuit SZW. Alle informatie over de standaarden is te vinden via nba.nl.