Magazine 11 september 2020

Bronnen

Corporate Rebels - Oh sorry, ik stond nog op mute... - Pessimisme is voor losers - Ethiek voor financieel professionals - Verplichte kost.

Dit artikel is verschenen in Accountant nr. 4, 2020

Bekijk alle artikelen uit dit nummer

» Download dit artikel (pdf)
» Download het hele nummer (pdf)

Rob Heinsbroek

Corporate Rebels

Nu we dankzij de Corona-crisis bijna allemaal verplicht thuiswerken is het een uitgelezen moment om nieuwe vormen van werken en de organisatie hiervan eens onder de loep te nemen. De zelfbenoemde corporate rebels schieten ons daarbij te hulp. Ze hebben in hun eigen woorden “vier jaar de wereld afgereisd en allerlei inspirerende organisaties en managementdenkers bezocht”.

Grote woorden maar het levert gelukkig best leuke tips op. Zo beschrijven ze het belang van ‘een netwerk van teams’ en ‘supportive leiderschap’. En voor accountants natuurlijk een hele enge: van regels en controle naar vrijheid en vertrouwen. Slik.

In elk geval staat dit boekje wel vol nuttige tips die een stuk beter zijn dan de in de laatste maanden allerijl in elkaar geknutselde thuiswerkprotocollen, die mensen nog steeds niet de vrijheid geven die we volgens de rebellen zo broodnodig hebben. Met af en toe een beetje hoogdravende toon dat de wereld echt anders mag worden georganiseerd - dat past wel een beetje bij mensen die zich rebellen noemen - maar gelukkig verder wel vlotjes leesbaar.

Joost Minnaar en Pim de Morree: Corporate Rebels - make work more fun, Business Contact 2020, ISBN 978 90 470 1131 6

Oh sorry, ik stond nog op mute...

Klinkt bekend? Bij de NBA hadden we het online vergaderen ook snel te pakken.

Vanaf midden maart heeft iedereen de do’s en dont’s van online vergaderen door schade en schande ontdekt. We steken allemaal braaf onze digitale handjes op. We zetten een fleurig achtergrondje neer van dat mooie tropische strand. We eten die boterham op vóórdat we de camera aanzetten. En trekken toch maar even een kammetje door ons haar.

De how to-boekjes zijn er dan ook snel. Weenink en Engelfriet pakken het in Ben ik in beeld origineel aan. Ze poneren twaalf prikkelende stellingen waarbij elke stelling op zowel de pro’s als de contra’s wordt beoordeeld. De stellingen variëren van de voor de hand liggende “online vergaderen werkt beter dan fysiek vergaderen” tot “een werkgever moet duizend euro investeren voor een thuiswerkplek” of “een goede online vergadering open je met een gedicht”.

Uiteindelijk lijkt de conclusie van de auteurs duidelijk te zijn: online vergaderen is een blijvertje, maar vraagt aandacht en commitment van de deelnemers en is trouwens niet altijd beter dan de ‘ouderwetse’ fysieke vergadering. Vlotjes leesbaar en veel leuke tips voor het online vergaderen.

Gijs Weenink en Richard Engelfriet: Ben ik in beeld? - online overleggen, vergaderen en presenteren zonder gedoe, Haystack 2020, ISBN 9789461263858

Pessimisme is voor losers

Een briefwisseling tussen keurige heren.

Ooit een vast recept voor gewichtige conversaties en bespiegelingen over de belangrijke zaken des levens, maar ondertussen een zeldzame vorm van schrijven geworden. Misschien jammer, want het levert interessante mogelijkheden op om in verschillende brieven te reageren op een bepaald thema, dat dan een tijdje als een rode draad door de brieven heenloopt om daarna weer een ander actueel thema vast te pakken.

Dat is ook precies wat de keurige heren Van Lede en Luijendijk doen in dit boek. De onderwerpen liegen er trouwens niet om. De bonuscultuur in het bedrijfsleven, brexit, de kloof tussen elite en de rest van de bevolking, een betrouwbare overheid, de inkomensverdeling die meer en meer als onrechtvaardig wordt gezien en ook het klimaat; ze komen allemaal langs. De vorm is daarmee apart, goed leesbaar, maar komt af en toe ook een beetje gekunsteld over. Hoeveel redactieslagen zijn er overheen gegaan om alles zo mooi op elkaar te laten aansluiten? En eerlijk is eerlijk, als verwende lezer mis ik dan toch ook een duidelijke inhoudsopgave of een trefwoordenregister. Desalniettemin een goede aanrader.

Kees van Lede en Joris Luijendijk: Pessimisme is voor losers - op de rand van een nieuwe tijd, Balans 2020, ISBN 978 94 638 2048 6

Ethiek voor financieel professionals

Wat, alweer een boek over ethiek? Die reactie ligt voor de hand, want er wordt wat afgeschreven over ethiek en ethisch handelen.

Is er dan nog ruimte voor een extra publicatie? Waarschijnlijk wel, want de auteurs kiezen er specifiek voor om te schrijven voor de financieel professional - accountants, controllers, belastingadviseur en financieel adviseurs.

Overigens duiken we in deel I wel even de theoretische geschiedenis in en dan komen de bekende ‘grote’ namen voorbij: Plato, Aristoteles, Kant, Mill etc. Maar Verstegen en Soppe verbinden een en ander snel en goed met de dagelijkse praktijk van maatschappij en economie en de morele dilemma’s die hier al snel naar voren komen. Zo zijn er bijvoorbeeld hoofdstukken over integriteit en moreel redeneren.

In deel II kijken de auteurs naar de organisatiecontext (onder andere bedrijfsethiek) en in deel III naar de maatschappelijke context (markteconomie en duurzaamheid). Zo wordt in deel II ook Jürgen Habermas genoemd en komen in 2-3 pagina’s enkele kernideeën uit zijn prachtboek Theorie van het communicatieve handelen voorbij. Dat weten Verstegen en Soppe in enkele pagina’s nuttig uit te leggen en keurig te verbinden met hoe je een organisatie kunt sturen op vertrouwen.

En mocht u echt haast hebben, dan kunt u eventueel ook enkel deel IV lezen Financieel professionals en ethiek. Dan mist u wel heel wat uitleg maar de focus op de beroepscontext in deel IV maakt veel goed. Zo komt voor de accountant kort de NOCLAR even ter sprake. Netjes actueel dus. Overigens staan de praktische tips en voorbeelden door het hele boek, dus de eerste delen zijn zeker geen droge opsomming. Integendeel, goed leesbaar en duidelijk met de nodige vakkennis geschreven.

Gerard Verstegen en Aloy Soppe: Ethiek voor financieel professionals, Boom Management Impact 2020, ISBN 978 94 6276 363 0

Verplichte kost

Welk boek ‘moet’ u lezen? De keuze van Bas Herrijgers, accountant bij de Belastingdienst en oud-bestuurslid NBA Young Profs: ‘Kinderen van Moeder Aarde’ van Thea Beckman.

Kavita Nandram schreef u in een vorige editie 21 lessen voor de 21ste eeuw voor, van Yuval Noah Harari. Harari gaat in op krachten die de toekomst van onze samenleving en planeet als geheel zullen beïnvloeden. Nu bent u waarschijnlijk, net als ik, accountant. Wij staan over het algemeen niet bekend als de meest creatieve breinen. Dat maakt het visualiseren van positieve dan wel negatieve scenario’s van een toekomstige wereld misschien wat lastig.

Het boek dat ik u aanreik schiet daarbij te hulp. Een boek dat in mijn jeugd een onuitwisbare indruk heeft achtergelaten. Een boek voor uw (klein)kinderen, maar naar mijn mening ook voor elke volwassene. Maar goed, ik snap dat u mogelijk een excuus nodig heeft voor de aanschaf.

Kinderen van Moeder Aarde (1985) van Thea Beckman verhaalt over een post-apocalyptische wereld. Eeuwen na de apocalyps bevolken verschillende samenlevingen de wereld, zonder van elkaars bestaan te weten. De ene samenleving is opgebouwd op een wijze die u bekend zal voorkomen.

Maar een andere samenleving heeft qua opbouw radicaal andere keuzes gemaakt, ingegeven door het verleden. Een samenleving waarin een discussie over nut en noodzaak over GRI-standaarden onbestaanbaar zou zijn. Een samenleving waarin een discussie over glazen plafonds vice versa zou plaatsvinden.

De thema’s in dit boek zijn sinds 1985 alleen maar actueler geworden. Een boek dat u uitnodigt na te denken over hoe het ook zou kunnen.

Denkt u nu ‘wat moet dat hier, een jeugdboek’? Juist dan is deze kost voor u verplicht!

Kinderen van Moeder Aarde - Thea Beckman, 1985. ISBN 9789056378950.