Magazine 10 juli 2020

De meerwaarde van accountants in coronatijd

Het razendsnel gepresenteerde pakket steunmaatregelen, dat ondernemers moet helpen de coronacrisis te doorstaan, werd in maart aangekondigd als ‘simpel en stupid’. De uitwerking ervan is dat allang niet meer; zeker niet waar het om de NOW-regeling gaat. De NBA voert al maanden overleg over de verantwoording achteraf.

Dit artikel is verschenen in Accountant nr. 3, 2020

Bekijk alle artikelen uit dit nummer

» Download dit artikel (pdf)
» Download het hele nummer (pdf)

Marc Schweppe

Meer dan 120.000 werkgevers dienden een aanvraag in voor de Tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid (NOW), sinds de formele openstelling daarvan op 6 april 2020. Het aanvraagtijdvak voor dat eerste noodpakket sloot op 5 juni. Via de NOW-regeling kunnen ondernemingen, afhankelijk van hun werkelijke omzetdaling, tot negentig procent van de loonkosten vergoed krijgen. Voorwaarde is dat zij kunnen aantonen minimaal twintig procent minder omzet te hebben behaald over een periode van drie maanden.

Subsidie

De NOW-regeling is een vorm van subsidie, waarover achteraf verantwoording moet worden afgelegd. Op 20 mei kwam het ministerie van SZW met een subsidiebedrag van € 125.000 als ondergrens voor een verplichte accountantsverklaring bij de regeling. Bij een lager subsidiebedrag wegen de kosten ervan niet op tegen de baten, is het idee. Maar in een brief aan de Tweede Kamer presenteerde minister Koolmees ook een ‘derdenverklaring’ voor subsidiebedragen tussen € 25.000 en € 125.000. Begrijpelijk, want de Kamer toont zich, na aanvankelijke euforie over de daadkracht van het Kabinet, meer en meer bezorgd over misbruik van vooral de NOW-regeling. Dus wil de minister dat er ook bij lagere bedragen iemand van buiten het bedrijf meekijkt. Een online tool moet ondernemers helpen bij de inschatting of een accountantsverklaring nodig is. Zo’n tien procent van de bedrijven die een beroep doen op de regeling, krijgt een voorschot van € 100.000 of meer, is de verwachting.

‘Beperktere rol voor accountants bij controle misbruik loonsubsidie NOW’ kopte het Financieele Dagblad direct na de Kamerbrief van Koolmees. Volgens het FD is de rol van de accountant door invoering van die ‘derdenverklaring’ kleiner geworden dan aanvankelijk gedacht. Carl Roest, manager kwaliteit bij de NBA, bestrijdt dat idee. “Integendeel, er wordt al standaard een accountantsverklaring voorgeschreven bij subsidies boven een bedrag van 125.000 euro. Dan hebben we het over assurance en een aan assurance verwant product. Daar is nu juist iets bijgekomen, namelijk de derdenverklaring voor subsidies tussen de 25.000 en 125.000 euro. Bij eerdere subsidieregelingen speelde die geen rol, maar het is een middel dat bij crisissituaties wordt ingezet.”

Meerwaarde

Roest begrijpt wel waar het gevoel vandaan komt dat de rol van de accountant beperkter is. “In de derde wijziging van de NOW staat bij de derdenverklaring de accountant niet specifiek genoemd. Hier wordt alleen gesproken over administratiekantoren, financiële dienstverleners of brancheorganisaties. Maar accountants kunnen zo’n derdenverklaring zeker ook afgeven.”

Vraag is vervolgens wat de meerwaarde is van een derdenverklaring van een accountant ten opzichte van niet-accountants. Die zit vooral in de wettelijke kwaliteitswaarborgen, aldus Roest. “Het afstemmen van het belang van de klant met het publiek belang is via de wet en de beroepseed in het accountantsberoep verankerd. Iedere accountant moet zich houden aan onze gedrags- en beroepsregels en aan NOCLAR, de voorschriften bij niet-naleving van wet- en regelgeving. De derdenverklaring heeft dus een meerwaarde voor ondernemer en maatschappij, ten opzichte van een derdenverklaring van niet-accountants.”

Het FD gaf aan dat accountants “opgelucht” zouden zijn, omdat zij vanwege de fraudegevoeligheid van de NOW reputatieschade en schadeclaims vreesden. Roest: “Daar hebben wij nog geen signalen van gezien. NBA-voorzitter Marco van der Vegte heeft juist opgeroepen om onze rol te pakken. Het ministerie is verantwoordelijk voor de fraudegevoeligheid van de regelgeving. De ondernemer voor een eerlijke aanvraag. En de accountant voor een deugdelijke grondslag bij de verklaringen die hij of zij geeft in het kader van deze NOW-regeling. Voor dat werk zijn accountants goed toegerust; voor ondernemers en in het publiek belang.”

Anticiperen op drukke tijd

SZW en de NBA voeren nog altijd intensief overleg over de situaties waar een accountantsverklaring is vereist en de inhoud daarvan. SZW biedt straks een accountantsprotocol en de NBA presenteert daarbij passende standaarden .

De NBA raadt accountants wel aan om te anticiperen op de accountantswerkzaamheden voor de eindafrekening bij de NOW-regeling. Oktober wordt naar verwachting een drukke maand voor accountants. Door aan het einde van de NOW-meetperiode bijvoorbeeld alvast tussentijds te inventariseren, kunnen problemen achteraf worden voorkomen. Ook is het goed om zeker te stellen dat de bezetting van het kantoor in oktober voldoende is.

Omdat het coronavirus een langere impact heeft op de samenleving en de economie kunnen ondernemers vanaf 6 juli een beroep doen op de tweede tranche van de NOWregeling. Die loopt over de maanden juni, juli, augustus en september.

Aparte webpagina NBA HELPT over NOW-regeling

De informatie over de NOW-regeling en de verantwoording daarvan is inmiddels zeer omvangrijk. Daarom is binnen het NBA HELPT-platform een aparte webpagina geopend waarin alle NOW-informatie voor accountants is gebundeld. Naast de inhoud van de eerste en tweede NOW-regeling zijn ook de webinars over de regeling via de webpagina terug te kijken. En natuurlijk worden alle veel gestelde vragen er gebundeld. Meer info via nba.nl.