Out of print: Buitenaardse beschaving
Ooit hoorde ik gevierd bèta-wetenschapper Robbert Dijkgraaf betogen dat in de ontelbare zonnestelsels vele planeten moeten bestaan zoals de aarde. En omdat evolutie ‘natuurwetten’ volgt, moeten ‘ergens daarbuiten’ dus ook intelligente wezens leven.
Dit artikel is verschenen in Accountant Q3, 2019
Bekijk alle artikelen uit dit nummer
Kennelijk is het niet onwetenschappelijk om over buitenaards intelligent leven na te denken, maar het is toch veiliger om níet te zeggen dat je een UFO zag en contact had met buitenaardse wezens. Je zou ‘een beetje in de war’ worden genoemd.
Het is nu een halve eeuw geleden dat een toen mid-veertiger, Ad Beers, de publiciteit zocht met een verhaal over zijn ontmoeting met buitenaardse wezens. Verbazend genoeg werd zijn verhaal tóen - mogelijk omdat hij een broodnuchtere, succesvolle ondernemer was - in brede kring serieus genomen. Nu was Beers zo verstandig geweest het relaas van zijn ontmoeting met ET’s - het gebeurde toen hij op de Oosterschelde in de schemering met zijn stalen platbodem vastliep op wat de vlakke kant bleek van een enorme, metalen schotel die daar half onder het wateroppervlak lag - gedetailleerd, waardoor overtuigend, op te schrijven. In 1969 kwam bij de uitgeverij Ankh Hermes zijn opzienbarende boek ‘Buitenaardse beschaving’ uit.
Onder het pseudoniem Stefan Denaerde vertelt Beers hoe hij, meteen na de botsing, een mensachtig wezen in het water zag. Met korte benen en vreemde schedel een beetje als een chimpansee. Hij trok het wezen aan boord en hoorde een metalige stem iets tegen hem zeggen. Hij werd uitgenodigd de schotel binnen te gaan. Daar hoorde hij alles over het leven op een verre planeet, genaamd Iarga.
Beers’ beschrijving van Iarga, dat in talloze opzichten op de aarde voorloopt, is technisch, economisch en sociaal goed doortimmerd. De verhoudingen, ook tussen mannen en vrouwen, zijn er strikt egalitair. Rassenverschillen zijn verdwenen door vele generaties van vermenging. In de economie is verspilling uitgebannen door afschaffing van de vrije markt.
Er ontvouwt zich kortom een toekomstvisioen. Dat doet trouwens (vast niet toevallig) nogal denken aan de tv-serie Star Trek, met Captain Kirk, Spock en beam me up-Scotty uit de jaren zestig. Het is paradoxaal dat toekomstvisioenen altijd de sporen van hun tijd dragen. 1969 is het jaar van Woodstock. De Koude Oorlog is op z’n heetst, er is kritiek op kapitalisme en de oorlog in Vietnam groeit; Give peace a chance!, zong John Lennon. Het was een tijd, net als nu, van apocalyptische angstvisioenen. Toen: economisch ideologische oorlog, nu: klimaatverandering.
Beers roept als de bijbelse profeet Jona: “Bekeert u! Verlaat het verderfelijk pad van het kapitalisme!” Schuldgevoel om de rijkdom die hij zelf vergaarde? In de Engelse vertaling heette het boek Operation Survival Earth. Met die titel zou het, na een technische update, zomaar weer een kaskraker kunnen worden.
De tekening van de ET op het omslag moet dan wel verdwijnen. Het risico dat de leider van een groot, machtig - niet-Westers - land er aanstoot aan neemt, is te groot.