NBA nieuws
Beroepseed ‘denkbeeldige streep in het zand’ - Aanpassing goodwillmodel niet-oob kantoren - NBA bezorgd over controlekwaliteit mkb-kantoren.
Dit artikel is verschenen in Accountant Q4, 2016
Bekijk alle artikelen uit dit nummer
Tekst: Folkert Oosting
Beroepseed ‘denkbeeldige streep in het zand’
‘Een cultuurverandering kan niet uitsluitend worden afgedwongen met wetgeving, maar moet vooral vanuit de sector en accountants zelf komen.’
Dat zei minister Dijsselbloem op 13 oktober 2016, bij het afleggen van de eed door accountants van de Auditdienst Rijk. Het afleggen van de eed is volgens de minister ‘een denkbeeldige streep in het zand’. Daarmee is de accountant niet opeens een ander mens. De minister noemde het vooral “een moment van vernieuwing”. Accountants spreken uit wat voor professional ze willen zijn - een vakvrouw of vakman, kritisch, integer, onafhankelijk, objectief, zorgvuldig en te vertrouwen. De accountantswereld
luidt zo een nieuwe periode in. NBA-voorzitter Pieter Jongstra hoopte dat anderen in het nieuwe jaar het goede voorbeeld van de voorhoede snel zullen volgen, zodat alle actieve accountants uiterlijk in mei 2017 de eed hebben afgelegd.
Overal in het land en daarbuiten
In het afgelopen kwartaal legden accountants overal in het land de beroepseed af. Kantoren organiseerden in-company bijeenkomsten, soms met aandacht van regionale media.
Young professionals legden de eed op hun beurt af bij eigen bijeenkomsten of diploma-uitreikingen. Ook de opleidingsbijeenkomsten van NBA en NBA-VRC boden de mogelijkheid - evenals bijeenkomsten van afdelingen en kringen. Eind december hebben naar verwachting ruim negenduizend accountants de beroepseed afgelegd. In het nieuwe jaar zorgt de NBA opnieuw voor zoveel mogelijk gelegenheden om de beroepseed af te leggen. Meer informatie daarover is te vinden via www.nba.nl/beroepseed.
Aanpassing goodwillmodel niet-oob kantoren
Het ‘goodwill model’ bij kantoren met een niet-oob-vergunning moet worden aangepast. Van de huidige in- en uittreedsommen voor partners kunnen potentieel negatieve prikkels uitgaan. Voor de controlekwaliteit en cultuur binnen kantoren is het belangrijk om die prikkels weg te nemen.
De NBA heeft daarom ‘handvatten’ gepubliceerd waarmee leden aanpassingen kunnen doen. Het is een van de maatregelen uit het verbeterplan In het Publiek Belang. Zeventig procent van de niet-oob-kantoren werkt met een goodwill-model. Intredende partners betalen een intreedsom en sluiten bij een bank daarvoor een lening af, terwijl de terugverdien-capaciteit onzeker is. Zij hebben in dit model baat bij een hoge winstuitkering voor de afl ossing van de lening. Voor uittredende partners in hun laatste jaren zijn langetermijninvesteringen in kwaliteit tegelijk ondergeschikt. Die kunnen op korte termijn immers de winst drukken en na vertrek van de partner pas hun vruchten afwerpen.
Alternatieven
Een NBA-werkgroep inventariseerde alternatieven voor het huidige model, met behoud van de positieve aspecten van een partnerschap. De essentie daarvan is dat intredende partners geleidelijk ingroeien in de winstdeling. Daardoor is geen intreedsom meer nodig. De uitgroeiregeling voorziet in een winstaandeel over een periode van aantal jaren na uittreding van de partner.
Ook stelt de werkgroep een bonus/malussysteem voor dat zorgt dat de nadruk ligt op kwaliteit in plaats van winst. In de huidige situatie is er in de meeste gevallen voor alle partners een gelijk winstaandeel. Daardoor kan de beloning van een individuele partner niet gedifferentieerd worden naar de kwaliteit van geleverde werkzaamheden.
Goodwill als principe voor de bedrijfsvoering van kantoren staat volgens de NBA niet ter discussie. Elke onderneming heeft waarde. Dat geldt ook voor accountantskantoren. “Goodwill is legitiem. Ons gaat het om de cultuuromslag en de kwaliteit. We willen de risico’s op potentieel negatieve prikkels dus uitsluiten” stelt werkgroep-voorzitter Diana Clement. De NBA vraagt van kantoren om voor medio 2017 een inventarisatie te maken van die potentieel negatieve prikkels.
NBA bezorgd over controlekwaliteit mkb-kantoren
Van de accountantskantoren met een wettelijke controlevergunning voor niet-beursgenoteerde ondernemingen (zogenaamde niet-oob’s) voldoet slechts 36 procent aan de normen voor de wettelijke controle.
Dat blijkt uit het jaarverslag over 2015 van de Raad voor Toezicht van de NBA. De NBA sprak haar zorg uit over de uitkomst van de toetsingen. Volgens de raad zijn de kantoren vooral onbekend met de toepassing van regelgeving en voorschriften - of het niet en onjuist toepassen daarvan. De raad toetste dossiers van 83 kantoren. Bij acht kantoren werden ernstige gebreken vastgesteld. Deze dossiers zijn overgedragen aan de AFM. De raad is positiever over accountantskantoren in de samenstelpraktijk. Van de getoetste kantoren (288 in totaal) voldeed in 2015 69 procent aan de norm.
De overige 45 kantoren, die niet aan de normen voldeden, moeten een verbeterplan opstellen. Hierna volgt een hertoetsing door de Raad voor Toezicht. Bij een tweede onvoldoende spant de NBA een tuchtprocedure aan. Een aantal kantoren besloot om de controlevergunning in te leveren. In 2015 ging dit om 24 kantoren, tegenover zes kantoren in 2013 en 2014.
Risicogroep
Nagenoeg alle vergunninghoudende kantoren onder auspiciën van de NBA hebben hiermee een eerste formele toetsing ondergaan. Het was volgens de raad een goed besluit van de NBA om het toetsbare ‘Wta-domein’ versneld in beeld te brengen. De zesjarige toetsingscyclus is in drie jaar afgerond, waarmee de risicogroep in kaart is gebracht. Via verbetertrajecten en hertoetsing wordt deze groep nauwlettend gevolgd.
De raad constateert een vlotte afhandeling van klachten door de Accountantskamer. Van de elf in 2015 ingediende klachten zijn er inmiddels negen behandeld. In het verslagjaar behandelde de Accountantskamer in totaal 21 klachten, die allemaal gegrond werden verklaard.
Het NBA-bestuur onderschrijft de aanbevelingen van de raad voor meer uniformiteit in het systeem van toezicht en handhaving tussen NBA (Raad voor Toezicht), AFM en SRA. Een beter vergelijkbare rapportagesystematiek van SRA en de raad in het wettelijke controledomein draagt bij aan meer sectorbreed inzicht in de niet-oob-praktijk. De NBA gaat daarover het overleg met serviceorganisaties intensiveren.
De invoering van het verbeterplan In het Publiek Belang binnen niet-oob-kantoren moet daarnaast voor een structurele en fundamentele verbetering van kwaliteit en cultuur zorgen. Die kantoren zijn vanaf 1 januari 2016 gestart met de implementatie. De NBA biedt de kantoren via een cursusprogramma begeleiding bij de invoering.