Magazine 23 september 2016

Ik laat mij niet leiden door angst

Een grote golf negatieve publiciteit overspoelt een klein beursfonds. Peter Paul de Vries, oud-directeur van de VEB, inmiddels bestuursvoorzitter van Value8: "Zo werkt beeldvorming."

Dit artikel is verschenen in Accountant Q3, 2016

Bekijk alle artikelen uit dit nummer

» Download dit artikel in pdf

Verontwaardiging en berusting wisselen elkaar af, als Peter Paul de Vries spreekt over de discussies rond 'zijn' onderneming Value8. "Het is geen inhoudelijke discussie, het is een poging ons te beschadigen." Iets wat hij overigens wel snapt, zegt hij: "Het is best leuk. Ik heb het geweten vanaf het moment dat ik wegging bij de VEB. Ik ben altijd uitgesproken geweest over transparantie, over aandeelhoudersrechten, over zakkenvullerij. Als je zo'n man dan kunt pakken op één van die drie punten, dan is dat leuk. Ik had die stukjes bij wijze van spreken zelf wel willen schrijven."

Met 'die stukjes' duidt De Vries op de artikelen (zie kader) die onafhankelijk analist Roel Gooskens vanaf mei dit jaar schreef voor de website Follow The Money. Daarin werden grote vraagtekens gezet bij de manier waarop Value8 zijn belangen waardeert. De winst die Value8 rapporteert, zou zelfs geheel bestaan uit 'niet correcte' waarderingen. In volgende artikelen werd onder meer de informatievoorziening aan beleggers door Value8 ter discussie gesteld. De Vries: "Vervolgens worden die punten door serieuze media overgenomen en in de slipstream daarvan schrijven allerlei mensen allerlei stukjes over Value8. Veelal niet gehinderd door enige kennis van zaken overigens, en zonder bij ons te informeren hoe het nu eigenlijk zit. Ziedaar hoe beeldvorming werkt."

Vergissing

De Vries kan er zoals gezegd berustend over zijn. "Dit heeft dan moeten gebeuren, zo is het blijkbaar. En daarmee hebben we dan maar te dealen, zo zie ik het. Het is min of meer een test. Maar met de materie en zelfs met Value8 heeft het allemaal weinig te maken." Als dat wel het geval zou zijn, zou het inhoudelijke weerwoord van Value8 toch moeten volstaan, zo kan De Vries niet anders concluderen. "Het is allemaal vrij simpel. Wat betreft de waarderingen: we volgen in alle opzichten zonder meer de regels van IFRS, zoals elk beursfonds verplicht is. Alleen wist de betrokken analist niet eens dat wij IFRS moeten toepassen. Intussen is zijn verhaal wel op die vergissing gebaseerd. En wat betreft transparantie: we zijn open over alles, behalve als dat de belangen van het bedrijf zou schaden. Lijkt me volstrekt logisch. De concurrent zou graag willen weten wat voor prijzen wij hanteren, wie onze klanten zijn. Maar tot die transparantie zijn wij niet bereid. Als je aan Unilever vraagt hoeveel marge ze maken op hun ijsjes in India, krijg je ook geen antwoord."

De kritiek betrof ook controlerend accountant Mazars. "Op het moment dat er kritiek komt, terecht of niet, doet iedereen zijn eigen huiswerk nog eens over", aldus De Vries. "Hebben we fouten gemaakt? Ben ik hier kwetsbaar op? Dat wil je dan gewoon weten. Dus is alles nog een keer door de molen gegaan en aan het eind is geconstateerd: nee, we hebben het allemaal goed gedaan. Voor ons was dat ook een belangrijke check overigens."

Hoge normen

En toch: de twijfel is gezaaid. "Klopt. Ik zei het al: de beeldvorming doet zijn werk. De discussie over fair value heeft maar betrekking op een klein deel van ons bedrijf, namelijk een deel van de minderheidsbelangen. Onze eigen bedrijven en de meerderheidsbelangen worden gewoon geconsolideerd en niet op fair value gewaardeerd. Dat element raakt bijvoorbeeld geheel ondergesneeuwd."

De beeldvorming heeft gevolgen. "Je moet accepteren dat dat inhoudelijk consequenties heeft. Wij hebben onszelf wat betreft verslaggeving altijd hoge normen opgelegd en in de acht jaar tijd dat Value8 bestaat, zijn de grondslagen nooit gewijzigd. Onze beleggers en andere volgers zijn daarmee altijd tevreden geweest. Maar nu die twijfel is gezaaid, zijn die normen ineens niet meer voldoende: er gaan dan nog hogere normen gelden. En dan heb je geen andere keuze dan daaraan te voldoen. Dus ja, volgend jaar ziet ons jaarverslag er anders uit. Ondanks het feit dat tot voor kort iedereen tevreden was met hoe het was."

Meerdere keren benadrukt De Vries dat dit allemaal "niet erg" is. "Tot op zekere hoogte is dit het risico van het vak. Als je niet tegen kritiek kunt, moet je niet in een publieke omgeving gaan werken. We zijn per slot van rekening een publieke vennootschap en iedereen mag iets vinden van onze cijfers. Als een analist vindt dat-ie de goodwill die een onderneming op de balans heeft staan moet negeren, dan is dat zijn goed recht. Elke belegger moet zijn eigen afweging maken."

Gebakken lucht

Wat de bestuursvoorzitter van Value8 wel vervelend vindt, is dat de verslaggevingsdiscussie de blik op 'het bedrijf' Value8 vertroebelt. "Met achthonderd harde werkers zetten we hier 250 miljoen euro om. Het onderwerp is nu accounting, maar het is uiteindelijk de business die echt belangrijk is; hoe het met onze bedrijven en belangen gaat. Dáár moeten we het laten zien, dat besef ik heel goed. In verband met Value8 hebben mensen het nu over 'gebakken lucht' en over 'toekomstig geluk'. Ten eerste nodig ik die mensen uit zich eens te verdiepen in het bedrijf en eens langs te komen; ten tweede weet ik ook wel: actions speak louder than words. Wij moeten gewoon laten zien dat we succesvol zijn."

Daarnaast zet De Vries vraagtekens bij de proportie die de discussie heeft gekregen. "De waardering van de belangen van een aan de Amsterdamse beurs genoteerde smallcap: af en toe leek dat het enige te zijn waar de bv Nederland zich druk over maakte. Daarover heb ik me echt verbaasd."

Een gesprek tussen analist Gooskens en De Vries is er nooit geweest. "Dat is jammer, ik had dat gesprek graag willen voeren. Sterker nog: de uitnodiging staat nog steeds. Ik had graag gehoord welke informatie men nog meer wenst. We hebben altijd keurig voldaan aan de publicatie-eisen. Op het moment dat de discussie losbarstte zijn wij gekomen met een aandeelhoudersbrief. En een week later hadden we een meeting waar iedereen zijn vragen kon stellen. We wilden niet zes weken wachten tot de geplande aandeelhoudersvergadering. Ik ken geen andere beursfondsen die een dergelijke extra inspanning qua investor relations hebben gedaan."

Publiek profiel

Dat het niet tot een gesprek is gekomen, ziet De Vries als een extra signaal dat de bedoeling van de artikelen op Follow The Money niet waarheidsvinding is, maar een poging tot beschadiging. Waaraan, in zijn analyse, dus mede zijn eigen 'publieke profiel' ten grondslag ligt. "Maar dat publieke profiel heeft ook jarenlang heel positief gewerkt", zegt hij, "en ik ben ervan overtuigd dat het ook op de lange termijn positief blijft werken". En als dat niet het geval is? "Als wordt geconstateerd dat Value8 beter af is zonder De Vries, dan hoor ik dat natuurlijk graag. Maar dat denk ik niet." In ieder geval heeft hij geen spijt van zijn keuzes. Zijn transformatie van voorvechter van aandeelhoudersrechten naar bestuursvoorzitter van een beursgenoteerd fonds was op zijn minst opvallend, maar De Vries noemt die overstap toch "niet zo spectaculair".

"Ik ben belegger. Ik begon op mijn vijftiende al met beleggen en als directeur van de VEB was het ook logisch om te beleggen. Ik vind ook dat de directeur van de Vereniging Eigen Huis een koopwoning moet hebben. Om geloofwaardig de belangen van zijn achterban te kunnen verdedigen. Bovendien: ik ben opgeleid als bedrijfseconoom en vond dat ik zelf ook een keer het veld in moest. Ja, ik ben nu ondernemer, maar ook nog steeds belegger: we kopen bedrijven en belangen en soms zijn dat belangen in beursgenoteerde bedrijven. Dat is grotendeels nog dezelfde kant dus."

Angst

Ook de beursnotering voor Value8 is een bewuste keuze geweest. "We zijn veel harder gegroeid dankzij die beursnotering, dat lijdt geen enkele twijfel. Het aantal proposities dat wij aangeboden krijgen en het gemak waarmee wij transacties kunnen sluiten, dat hebben we bovenal te danken aan de transparantie die volgt uit die notering en aan het feit dat men weet dat je onder zwaar toezicht staat. Wat dat betreft hebben we al acht jaar profijt van de beursnotering. Dat we dan nu een periode tegenwind ondervinden, dat hoort er blijkbaar bij."

Maar het is geen reden voor andere keuzes. Dat past ook niet bij De Vries, zegt hij zelf. "Ik sta positief in het leven. Ik maak keuzes waarvan ik denk dat ze iets positiefs bijdragen, waarvan ik denk dat ze over het algemeen een positief effect hebben. Natuurlijk bestaat de kans dat een keuze op een gegeven moment tegen je wordt gebruikt. Maar moet dat je weerhouden van die keuze? Moet je je laten leiden door de angst dat een keuze ooit ook een negatief effect zou kunnen hebben? Ik doe dat niet, ik kan dat niet."

Follow the Money over Value8

Bedrijfseconoom en analist Roel Gooskens schreef vanaf mei 2016 voor de financiële onderzoekswebsite Follow the Money (FTM) een serie artikelen over Value8 en bestuursvoorzitter Peter Paul de Vries. Hij noemt de Vries "een creatieveling die over het randje gaat".

Gooskens stelt dat de winst van Value8 over de afgelopen jaren is "opgeblazen door niet-gerealiseerde, discutabele herwaarderingen van verschillende deelnemingen". Volgens de analist doet Value8 via reverse listings aan "papieren waardecreatie".

Ook de betrokkenheid van de accountant van Value8, Mazars, komt regelmatig ter sprake. De analyses op FTM zorgden voor forse koersverliezen bij Value8 en een storm aan publiciteit voor het kleine beursfonds. Inmiddels heeft de koers zich grotendeels hersteld.

De serie artikelen van Roel Gooskens is te vinden via www.ftm.nl/dossier/value8.

CV

Peter Paul de Vries
Value8-ceo Peter Paul de Vries (1967) studeerde bedrijfseconomie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Van 1989 tot oktober 2007 werkte hij bij de Vereniging van Effectenbezitters (VEB), eerst als medewerker en vanaf 1995 als directeur. In 2003-2004 was hij kernlid van de Commissie Tabaksblat en van 2005 tot 2009 voorzitter van de pan-Europese organisatie van aandeelhoudersverenigingen Euroshareholders.

In 2008 nam De Vries het beursgenoteerde Exendis over en startte hij een investeringsgroep, die in 2009 werd gedoopt als Value8. Value8, waarin De Vries een meerderheidsbelang houdt, bevat een groep van inmiddels enkele tientallen bedrijven in de sectoren voeding, gezondheidszorg en financiële diensten, met onder meer Source, een bemiddelaar in ict-professionals, IEX Group, Eetgemak en hulpmiddelenspecialist Kersten. Value8 heeft ongeveer achthonderd medewerkers. De onderneming is genoteerd aan Euronext Amsterdam en opgenomen in de AScX-index.