FYI
Vrouwen: Met alle gevolgen Van Dien - Leaseauto's - Schaamteloos delegeren - Down Under - Annualized credit? Tuurlijk! - Kantoorergenissen - Jongste accountant ontvangt diploma - Lijstjes - Innoveren en mos integreren - Ingeschreven.
Dit artikel is verschenen in Accountant Q4, 2015
Bekijk alle artikelen uit dit nummer
Vrouwen: Met alle gevolgen Van Dien
Kort na de oprichting van het Nederlandse Instituut van Accountants (NIvA) in 1895 werd er door de leden druk vergaderd over het accountantsberoep. Het waren andere tijden, en de positie van de vrouw binnen de accountancy stond hevig ter discussie.
Uit het boek ‘Geschiedenis der Accountancy in Nederland: Aanvang en Ontplooiing, 1895-1935’ blijkt dat er bij een Algemene Vergadering in 1899 van het NIvA een stevig gesprek ontstond over het toelaten van vrouwen in de accountancy. De ‘spiritus rector’ van het NIvA in oprichting, de heer E.W. Schallenberg, vond vrouwelijke accountants, of überhaupt vrouwen op kantoor, ongepast:
“Het beginsel van de vrouw op het kantoor is noodlottig. Dat een betrekking van f 1.000 een buitenkansje is, ontstaat reeds door te groot aanbod. De coupé is vol en waarachtig er kunnen er niet meer bij. Op onze kantoren heerscht reeds overbevolking; door de vrouw zal de toestand nog treuriger worden. Vrouwen worden overal geëxploiteerd. De onderwijzersstand kan zulks bewijzen. Ik ben niet bang voor hare concurrentie als accountant, want weinig patroons zullen hun geheimen bij voorkeur een vrouw toevertrouwen, maar ik vrees het beginsel en het slechte voorbeeld.”
Er ontstond onenigheid. De heer E. van Dien was het niet met Schallenberg eens. Volgens hem deed Schallenberg de uitspraken alleen maar uit eigen belang, uit angst voor concurrentie. Van Dien vond vrouwen “accuraat, stilzwijgend, kortom volkomen geschikt voor het beroep. Een vrouw die in staat is een cursus bij te wonen, heeft daarop (op de functie, red.) evenveel recht als iemand die toevallig geen vrouw is”.
Van Dien moet indruk hebben gemaakt, want bij de stemming stemden 21 voor en 20 tegen toelating van vrouwen. We weten het niet zeker, maar boze tongen beweren dat Schallenberg toen de uitdrukking ‘met alle gevolgen van dien’ heeft geïntroduceerd.
Leaseauto's
Accountants met leaseauto rijden als totale groep (inclusief nog niet afgestudeerden) het vaakst in een Volkswagen. Maar zodra ze hun titel binnen hebben, verkiezen ze een Audi.
Dat geldt vooral voor RA's (18,5 procent). Bij de AA's staat Audi met 9 procent ook bovenaan maar veel bescheidener. Dat blijkt uit de peiling in de marge van het Accountancy Beloningsonderzoek 2015.
Audi mag bij beide accountantstypen het populairst zijn, verder lopen de voorkeuren soms sterk uiteen. Vooral de positie van BMW blijft opmerkelijk. Bij de RA's al jaren ferm genoteerd op nummer 2, maar bij de AA's op een gedeelde achtste plaats.
Opvallend is ook het verschil tussen mannen en vrouwen. Audi heeft blijkbaar iets stoers of masculiens want spreekt vooral mannelijke RA's bovengemiddeld aan. Bij RA-vrouwen is die voorkeur al veel minder sterk en vrouwelijke AA's moeten er niet veel van hebben. Opvallend is ook de populariteit van Renault en in minder mate Ford onder vrouwelijke AA's.
De Mitsubishi Outlander, met zijn veelbesproken fiscale voordeel vanwege veronderstelde milieuvriendelijkheid, valt bij de RA's net buiten de ‘prijzen’ (op 11) en is daarom niet in onderstaande tabel vertegenwoordigd, maar scoort bij de AA's toch een achtste plaats. Vooral onder mannelijke AA's scoort hij relatief sterk (6,8 procent). Misschien toch een neveneffect van het belang van fiscale advisering door AA-kantoren?
Schaamteloos delegeren
Schaamteloos delegeren - die schitterende titel gaf Taco Oosterkamp aan zijn boek De belangrijkste geheimen voor groei door je team te professionaliseren. Reden om hem te bellen.
Waarom ‘schaamteloos’?
Oosterkamp: “Hoe verstandig en rationeel het ook is om te delegeren, het is in onze maatschappij niet zo geaccepteerd dat ook te doen. Allerlei emoties zitten ons in de weg. Zoals ‘ik wil anderen niet opzadelen met werk dat ik zelf liever niet doe’. Maar ook ‘ik kan het sneller, ik kan het beter, ik wil zeker weten dat het goed gaat’. In mijn boek laat ik onder andere zien dat het een misverstand is dat iedereen hetzelfde werk leuk vindt. Er zijn ook mensen die graag routinewerk doen. Dat jij als leidinggevende het sneller kan, is geen probleem: jij verdient meer. Wanneer jij het beter kan, moet je de processen veranderen zodat je medewerkers werk van vergelijkbaar niveau gaan afleveren. En mocht je een control freak zijn, laat dan aan het eind checks inbouwen. Door zo te denken leer je schaamteloos te delegeren.”
Een van de tips: medewerkers mogen je alleen nog maar ‘binaire e-mails’ sturen. Dat wil zeggen: ze moeten in hun mails meteen een oplossing aandragen voor een probleem dat ze signaleren. Dan hoef jij alleen nog maar ja of nee te antwoorden. Het idee daarachter: zo worden medewerkers proactief, ze gaan zelf nadenken en komen met voorstellen in plaats van die van jou te verwachten.
Oosterkamp: “Het is even wennen, maar na een jaar merk je duidelijk verschil. Je boekt tijdwinst en bovendien heb je de denkkracht van je team vergroot.”
Down Under
Oud NBA Young Profs-voorzitter Tom Ooms (PwC) vertrok in maart voor twee jaar naar Sydney, Australië. Een kwartaalbericht.
Master of fun
‘There is one last thing we have to do.’ Het is muisstil in de vergaderruimte en het hele team kijkt vragend om zich heen. ‘We have to assign the mof for this engagement!’ Ik vraag de betrokken partner toch maar even heel vriendelijk waar zij het over heeft. ‘Are you kidding me Tom? You don't know what a Master of Fun is?’
De mof heeft een belangrijke rol om de samenwerking binnen het team te bevorderen. Door de organisatie van diverse teamactiviteiten gedurende de opdracht zorgen we dat er voldoende tijd is om met elkaar een goed gesprek aan te gaan en waardering naar elkaar te uiten. Door de teambuilding-activiteiten af te wisselen met inhoudelijke discussies weten we precies wat we aan elkaar hebben.
Tegenwoordig schaam ik me toch wel een beetje wanneer ik familie en vrienden vertel over mijn werkervaringen. Het lijkt meer plezier maken dan hard werken. Maar ik weet dat er toch echt wel hard wordt gewerkt ondanks de tussentijdse update bij Lindt Cafe, de Friday drinks inclusief een korte update van ieder teamlid, de uitgebreide lunches en koffiebreaks met een goed gesprek over bevindingen en observaties en uiteraard het afsluitende team event.
Wanneer ik thuis kom na een lange werkdag check ik altijd even de ontwikkelingen in het accountantsberoep in Nederland. Schandalen, tuchtklachten, ledengroepen die zich niet voelen gehoord, 53 maatregelen die een voor een worden afgestreept, de status van de implementatie van de maatregelen, onvrede over de voortgang van de implementatie, onvrede over de personen die klagen over de status van de implementatie. Na vijf minuten lezen ben ik er eigenlijk alweer helemaal klaar mee.
Ik denk nog even terug aan de fun die ik vandaag had gehad. Een fantastische proposal-presentatie waar de potentiele klant op zoek was naar een team dat er zin in heeft. Een accountant die met veel plezier zijn werk uitvoert en toegevoegde waarde levert. Een kantoor dat laat zien innoverend te zijn en niet blijft hangen in traditionele controletechnieken. Zelf had ik vooral veel plezier toen ik liet zien hoe we met proces mining een geheel claimproces van een verzekeraar kunnen analyseren.
Uiteindelijk concludeer ik dat 53-puntenlijstjes mij niet gelukkig maken. Ik wil gewoon plezier hebben in mijn werk.
Annualized credit? Tuurlijk!
Onwetendheid is gevaarlijk, zeker ook in de financiële wereld. Dat weten we al langer.
Zeker sinds de crisis van 2008 blootlegde dat horden bankiers, accountants en andere financials geen flauw benul hadden van de precieze werking en risico's van de derivaten die ze verhandelden of controleerden, maar wel deden alsof.
Wetenschappers van Cornell University en Tulane University onderzochten dat verschijnsel van zelfoverschatting wat breder. Honderd mensen werd eerst gevraagd om hun kennisniveau van personal finance te raten. Vervolgens kregen ze vijftien specifieke financiële termen voorgelegd. De meeste waren echt, maar drie waren complete verzonnen: pre-rated stocks, fixed-rate deduction en annualized credit.
Wat de onderzoekers al verwachtten werd bevestigd: Hoe hoger mensen zichzelf inschaalden op de financiële-kennisladder, hoe vaker ze pretendeerden bekend te zijn met deze flauwekulbegrippen.
Dit amusante maar toch ook potentieel gevaarlijke trekje is niet voorbehouden aan financials, zo blijkt uit het in Psychological Science gepubliceerd artikel When Knowledge Knows No Bounds: Self-Perceived Expertise Predicts Claims of Impossible Knowledge. Hetzelfde doet zich voor op terreinen als biologie, literatuur, filosofie en geografie. Zo beweerden zelfbenoemde geografie-experts kennis te hebben over compleet fictieve steden.
“Ons onderzoek suggereert dat de ogenschijnlijk eenvoudige taak om je eigen kennisniveau te beoordelen toch niet zo simpel is, vooral voor individuen die denken dat hun basiskennisniveau relatief hoog is”, zegt de hoofdauteur, psycholoog Stav Atir van Cornell University. Niet onwetendheid maar de illusie van kennis is het grote gevaar, concludeert het onderzoeksteam.
Kantoorergernissen
Waar ergeren mensen zich op kantoor aan? Management Support, een digitale nieuwsbrief voor mensen die vroeger secretaresse heetten, maakte een inventarisatie. De meest begrijpelijke is misschien wel: ‘Dat niemand het printerpapier bijvult als het op is.’ Die irritatie valt in dezelfde categorie als het niet verwisselen van een lege wc-rol. Vroeger stond op het toilet daarom wel een vermanend rijmpje: ‘Denk niet na het laatste vel, wie na mij komt die redt zich wel.’
Andere ergernissen: luide telefoon- of privégesprekken moeten aanhoren; collega's die in zakelijke clichés praten en vragen of ze ‘iets tegen je aan mogen houden’; onbegrijpelijke e-mails ontvangen, vooral wanneer je geen idee hebt waarom je in de cc bent gezet; het lawaai van mensen die op hun toetsenbord rammen alsof het een ouderwetse Remington is; deadlines waaraan niemand zich lijkt te houden.
Dit zijn gemakkelijke ergernissen, want met een klein beetje tact kun je er iemand op aanspreken. Dat is ingewikkelder bij de onaangename luchtjes. Misschien kan je de verstokte roker die na iedere pauze een walm van verschaalde rook meebrengt nog vertellen dat hij stinkt. Maar wat doe je met de collega die een indringende parfum- of aftershavegeur verspreidt? Of een indringende zweetgeur?
Jongste accountant ontvangt diploma
Pas 23 jaar en nu al afgestudeerd als registeraccountant: Kirsten Bakker uit Amsterdam.
Op vrijdag 6 november 2015 ontving ze bij de NBA haar diploma uit handen van voorzitter Pieter Jongstra, als jongste afgestudeerde sinds de invoering van de praktijkopleiding.
Kirsten Bakker begon op haar zeventiende jaar, direct na het vwo, met haar accountantsopleiding aan Nyenrode. Tegelijk ging ze aan de slag bij PwC.
Tijdens haar studie wist ze tijd te winnen, onder andere door de praktijkopleiding en afstudeerscriptie te combineren. Toch hield ze genoeg tijd over voor haar sociale leven en hobby's, al wordt dat nu wel iets makkelijker. Binnen PwC is ze onder andere actief in de Kerngroep Change, een team dat zich richt op innovatie binnen het accountantsberoep. Ook werd ze dit jaar gekozen tot PwC Young Professional of the Year.
Lijstjes: Global Competitiveness Report 2015
Sinds 1979 publiceert het World Economic Forum jaarlijks het Global Competitiveness Report, met per land een hele reeks van factoren die invloed hebben op de competitiviteit van die landen.
Een lijstjes-walhalla dus, gebaseerd op een lange lijst vragen aan 14.000 business leaders in 144 landen.
Op de belangrijkste lijst in het rapport, de algemene ranglijst, neemt Nederland de vijfde positie in, net onder Duitsland en boven Japan. Zwitserland staat op nummer 1. Hekkensluiters zijn Burundi, Sierra Leone en Mauritanië. Verder een paar interessante posities: België (19) staat onder Maleisië (18), China (28) staat ver boven Italië (43) en Brazilië (75) staat onder Iran (74). Het laagst genoteerde EU-land is Griekenland (81), gevolgd door Slowakije (67). Nog een interessante: de meest problematische factoren voor zakendoen in 2007 en 2015. In zogenoemde Advanced Economies staat op 1 in beide jaren: Government Bureaucracy. Opvallend is dat Access to Finance een nieuw binnenkomt op nummer 4, een duidelijk gevolg van de kredietcrisis. Bij opkomende markten is deze factor zelfs vanaf plek drie naar de eerste plaats gestegen.
En, voor accountants een leuk lijstje: de business leaders mochten zelf aangeven hoe sterk volgens hen de Auditing and Reporting Standards in hun eigen land zijn. Dan blijkt dat vooral Zuid-Afrikanen vinden dat ze het goed voor elkaar hebben; ze gaven zichzelf een 6.7 op een schaal van 1 tot 7. Nederland zet zichzelf met een 6 op plek 12. Hekkensluiter is Myanmar (140) en het laagst genoteerde EU-land is wederom Griekenland (101), onder Senegal (100) en boven Rusland (102).
Innoveren en mos irrigeren
De big four proberen te reageren op de technologische vooruitgang door allerlei innovatieprojecten op te zetten. Maar bij slechts een van de big four mag je muurklimmen. Of een muur van mos water geven. Het is innovatie wat de klok slaat in de accountancy. We worden dagelijks met disruptive technologies om de oren geslagen die de geijkte businessmodellen van het vak ingrijpend (gaan) veranderen: cloud, big data, blockchain, slimme boekhoudsoftware, het duizelt soms. Maar nieuwe tech biedt nieuwe kansen en wie niet meedoet, gaat ten onder. Om innovatie te stimuleren hebben de big four dus het een en ander verzonnen. Zo kun je bij de Innovation Centers van Deloitte de ‘limieten van je ideeën oprekken’. Deloitte nodigt er onder meer startups uit om naar hartenlust te innoveren, met tablets op schoot in kamers met luxe banken en flipovers, zo is te zien op de foto's.
Bij PwC kun je terecht bij Experience Centers: hier ‘accelereer’ je digitale diensten door next-gen ervaringen voor klanten te maken in een ‘ecosysteem van talent, environment en solutions’.
EY's Global Center for Entrepreneurship and Innovation heeft op de voorpagina niet meteen samenvattende woorden over wat het precies doet, maar het heeft in elk geval een twitter feed.
Maar, KPMG spant zonder twijfel de kroon met de zogenoemde Ignition Centers; plekken waar je ‘geen pak draagt’, waar experts uit verschillende disciplines samenwerken aan de nieuwste technologieën, en waar je in de pauze kan muurklimmen. En je kunt er ook een muur bedekt met mos water geven. Want, zo staat ernaast geschreven op een tegeltje: ‘Het gras wordt alleen groener als je het water geeft.’
Ingeschreven
Nicole Witjes (28) ontving op 25 september 2015 haar RA-diploma. Zij werkt als financieel manager bij HighQ financieel interim. Drie vragen.
Schep je wel eens op over je baan?
“Opscheppen is niet het juiste woord, maar ik ben wel erg trots op wat ik heb bereikt. Iedereen die zijn titel behaalt, zal dit gevoel ongetwijfeld kennen. En als het dan (eindelijk) zover is, dan mag iedereen dat weten!”
Wist je toen je de accountantsopleiding begon al dat je niet in het openbaar beroep zou gaan werken?
“Nee, dit is eigenlijk pas gekomen op het moment dat ik mij meer met de natuurlijk adviesfunctie van de accountant bezig ben gaan houden. Hierbij merkte ik dat ik meer wilde betekenen voor klanten, door bijvoorbeeld de praktische vertaling van adviespunten te maken. Doordat HighQ mij deze mogelijkheid biedt, heb ik nog geen moment spijt gehad van de overstap.”
Zou je anderen de opleiding aanraden?
“Zeker! Als de financiële sector jouw interesse heeft en je vindt het leuk om in wisselende teamsamenstelling verschillende opdrachten uit te voeren, dan raad ik je deze opleiding absoluut aan. Hoewel de opleiding als specialistisch wordt gezien, doe je toch brede ervaringen op. Ook buiten de accountancy ben je daarna goed inzetbaar.”
Zie voor alle nieuwe inschrijvingen NBA.nl/Voor leden/Lidmaatschap/In- en uitschrijvingen.