Magazine 25 september 2015

Verplichte kost

Welk boek 'moet' u lezen? Tip van Jan Bouwens, hoogleraar Accountancy aan de Universiteit van Amsterdam, The Thousand Autumns of Jacob de Zoet.

Dit artikel is verschenen in Accountant Q3, 2015

Bekijk alle artikelen uit dit nummer

» Download dit artikel in pdf

In plaats van deel te nemen aan cursussen die een professioneel-kritische houding bevorderen, zou het accountants verplicht moeten worden ‘The thousand autumns of Jacob de Zoet’ te lezen. David Mitchell voert de lezer terug naar de tijd waarin een Nederlandse handelspost op het eiland Dejima het enige punt was waar contact bestond tussen het Westen en Japan. Deze bijna perfecte isolatie bood Japan de gelegenheid zijn cultuur van vreemde invloeden te vrijwaren. Het boek stelt het leven van Jacob de Zoet centraal. Deze accountant uit Zeeland moet in 1799 een serieuze lekkage in de handel bloot leggen en krijgt daartoe van de gouverneur het bijna volledige mandaat om het lek op te sporen en zijn bevindingen te rapporteren.

Cruciaal is in dit verband het woord BIJNA. De Zoet kreeg niet het volledige mandaat. Hij mocht niet elke bevinding naar buiten brengen. Om het lek te dichten moest hij echter meer feiten naar buiten brengen dan zijn mandaat hem toeliet openbaar te maken. Echter, de Zeeuw had het in zijn dna om bevindingen onbewerkt te tonen; hij kon niet anders dan de feiten tonen. Dat hij in overeenstemming met zijn dna handelde, kostte hem zijn baan en vrijheid.

Ik meen dat elke accountant die dit boek leest, óf denkt: het is beter om mee te buigen, óf denkt: ik aanvaard geen opdrachten zonder volledig mandaat. Welke accountant zou u kiezen?

The Thousand Autumns of Jacob de Zoet, David Mitchell, Sceptre (UK), 2010