Magazine 19 juni 2015

Bronnen

Kuifje tussen de bankiers - Risicogestuurd werken in de praktijk - We worden steeds slimmer - Ondernemingen in zwaar weer.

Dit artikel is verschenen in Accountant Q2, 2015

Bekijk alle artikelen uit dit nummer

» Download dit artikel in pdf

Tekst: Rob Heinsbroek

Kuifje tussen de bankiers

Schildpadden, mieren, springbokken, bevers, waakhonden, wolven, tijgers, hyena's. Joris Luyendijk is als een antropoloog tussen de bankiers in de Londense City gaan zitten en heeft in deze bankiersjungle verhalen opgetekend waar je veters spontaan vanuit je schoenen kruipen. Ja echt.

Luyendijk heeft ongeveer tweehonderd personen gesproken en ontnuchterend eerlijke verhalen opgeschreven. Belangrijkste conclusies: (1) ‘De’ bankier bestaat niet, de meeste bankmedewerkers proberen gewoon hun alledaagse best te doen, en (2) het systeem geeft compleet de verkeerde prikkels. Uiteraard komt Luyendijk met voorbeelden van bankiers die hun handelen rechtvaardigen op een wijze die je grijze haren bezorgt, maar tegelijkertijd kon ik als lezer best wat sympathie voelen met andere geïnterviewde personen. Al die mensen die in mid- of back-office hun best doen de boel nog een beetje fatsoenlijk draaiende te houden. en zich daarmee niet echt populair maken bij de zelfbenoemde masters of the universe.

In het laatste hoofdstuk ‘Gaan wij het oplossen?’ toont Luyendijk zich pessimistisch (of mogen we zeggen realistisch?) over de kans van slagen dat er daadwerkelijk hervormingen in het financiële systeem worden doorgevoerd. Belangrijkste problemen: de financiële sector opereert wereldwijd, maar de toezichthouder en wetgever nationaal (of op zijn best regionaal). En de sector heeft een - eerlijk is eerlijk - werkelijk uitstekende lobbymachine.

Na lezen van dit boek kunt u oprecht kwaad worden, mijn zegen heeft u. Maar als we de zaak wat nuchterder van een afstandje bekijken; het financiële wereldje zit nu eenmaal zo in elkaar, en er lopen nu eenmaal een aantal goed foute types rond. Defaitistisch zegt u? Ja, misschien wel maar gewoon diep zuchten en genieten van een zeldzaam lezenswaardig boekje. Dat is waarschijnlijk het beste. Tot de volgende crash.

Joris Luyendijk, Dit kan niet waar zijn - onder bankiers, Atlas Contact 2015, ISBN 978 90 450 2816 3

Risicogestuurd werken in de praktijk

Elke organisatie of professional komt risico's tegen, voor de meeste accountants is het bijna als core business te betitelen.

Van Staveren beschrijft hoe het eerlijk onderkennen van de risico's en onzekerheden tot de beste wijze van aanpakken leidt. Risicogestuurd werken is in elk geval meer dan het opstellen van een risicoanalyse met een setje maatregelen. Het aanpakken van de risico's dient grondig in de werkmethoden te worden opgenomen. Vlot leesbaar en een laatste hoofdstuk met goed beschreven praktische tips.

Martin van Staveren, Risicogestuurd werken in de praktijk, Vakmedianet 2015, ISBN 978 94 6276 0202

We worden steeds slimmer

‘Onze voorouders leerden hoe ze moesten onthouden; wij zullen leren hoe we moeten vergeten.’ Inderdaad, want met alle tweets, statusupdates etc. van vandaag de dag, zie je al snel door de social-media-bomen het bos niet meer.

Welnu, daar denkt Clive Thompson duidelijk anders over. Dit boek gaat overigens over meer dan alleen de sociale media, het behandelt de wijze waarop technologie ons denkvermogen kan vergroten. Laten we ze ‘hedendaagse elektronische denkgereedschappen’ noemen.

Thompson beschrijft de laatste ontwikkelingen rond allerlei elektronische hulpmiddelen voor communicatie. Hij hanteert hierbij een positieve en optimistische toon, maar gelukkig is hij ook eerlijk over mogelijke nadelen. Bijvoorbeeld over de zo vaak geroemde wisdom of crowds. Hoewel deze tot verrassend nauwkeurige kennis en inzichten kan leiden legt hij ook de vinger op de zere plek en wijst op situaties waarin gezamenlijk optredende mensen tot zeer middelmatige inzichten komen. Tevens schat hij de klassieke menselijke expert ook nog steeds op de juiste waarde in, gelukkig maar. Het interessante fenomeen ambient awareness krijgt de nodige aandacht in een apart hoofdstuk. Ondanks de mooie woorden voor dit ‘perifeer, ambient, omgevingscontact’ is uw recensent desondanks nog niet aan het twitteren geslagen. Zijn we nu echt slimmer geworden in de afgelopen jaren met al het getweet en gefacebook? Ik zou eerder zeggen dat dit boek prima voorbeelden geeft van handig en verstandig inzetten van nieuwe media en een prima beschrijving geeft van de positieve én negatieve effecten van alle nieuwe communicatievormen. Heeft u ook last van collega's die eenzijdig overtuigd zijn van de positieve zegeningen van nieuwe media, geef hen dit boek; een uitstekende reality check.

Clive Thompson, We worden steeds slimmer - hoe apps, gadgets en social media ons intelligenter maken, Maven Publishing 2014, ISBN 978 94 9184 514 7

Ondernemingen in zwaar weer

“We zullen in dit boek zien dat het bijna een ijzeren wet is dat bij een bedrijf met slecht management ook de administratie niet deugt.” Aldus crisismanager Bouwman op pagina 37.

En inderdaad. Daarbij komt hij nog meer ijzeren wetten op het spoor die elk een hoog ‘boerenverstand-gehalte’ hebben en zeker niet alleen financieel van aard zijn. In opeenvolgende hoofdstukken noemt Bouwman als oorzaken van het zware weer: risicovolle expansiedrift (Fortis, Ahold), haperende innovatie (Fokker), verkeerde strategie (PCM Uitgevers), grote projecten (Noord-Zuidlijn). Elke casus krijgt zijn eigen korte en krachtige oorzakenanalyse en een paar alinea's ‘hoe had het anders gekund?’.

Met een werkelijk heerlijk hoofdstukje over de volledig uit de klauwen gelopen kosten bij de Amsterdamse Noord-Zuidlijn. En dit alles lezen we enkele weken nadat in Amsterdam is aangekondigd dat nu toch echt de spades in de grond gaan voor het ZuidasDok-project. Gedurende tien jaar wordt er gegraven en gebouwd aan ondertunneling van de ringweg, aanleg van park en kantoren, en dit alles in een drukke en krappe ruimte met nieuwe bouwtechnieken waarbij de projectleiders nu al bij hoog en laag volhouden dat de risico's goed in kaart zijn gebracht, en dat ze hebben geleerd van de Noord-Zuidlijn. Op de redactie van Accountant houden wij in elk geval onze adem in, en niet alleen omdat we er ongeveer vijfhonderd meter vanaf zitten.

Ruud Bouwman, Ondernemingen in zwaar weer, Spectrum 2014, ISBN 978 90 00 34036 1