Luchtballonnen
Hoe graag accountants ook de wereld willen redden, ze zullen zich moeten blijven afvragen of de wereld dat ook wel wil. Grote veranderingen vereisen niet alleen visie, maar ook draagkracht en een praktische aanpak.
Richard Knops
Als ik aan mensen in mijn omgeving de rol van accountants bij duurzaamheidsverslaggeving uitleg, beschrijf ik ons als idealisten, met een inspirerende visie voor een transparante wereld. Met de CSRD en ESG's als basis gaan we aan de slag. Sustainable Development Goals zijn het doel. Mooie ambities, maar zijn dit geen luchtballonnen?
"Ben jij van de sociale controle? Waar bemoeien jullie je mee?", vraagt een directeur mij wanneer ik begin over het duurzaamheidsthema Social "loonkloof tussen mannen en vrouwen verkleinen" en "work-life balans van het personeel verbeteren".
Hoe graag we ook de wereld willen redden, we zullen ons moeten blijven afvragen of de wereld dit ook wel wil. We praten over "geen armoede" en "eerlijk loon", we willen dat hierover wordt gerapporteerd en actieplannen worden uitgevoerd, terwijl we de andere kant opkijken als we wijzelf en onze collega's naar de Action om de hoek gaan voor goedkope sinterklaascadeautjes. We streven naar "duurzame en betaalbare energie", terwijl we via ChatGPT computers 24/7 laten draaien. Gaat dat veranderen als we hierover rapporteren?
Als een accountantskantoor laptops koopt van een fabrikant, omvatten de Scope 3-emissies de CO2-uitstoot van de productieprocessen in de fabriek, de energie die wordt gebruikt tijdens de assemblage en de uitstoot van het transport van de laptops naar het bedrijf. Deze emissies zijn indirect, omdat ze plaatsvinden in de toeleveringsketen van het bedrijf. Dit kan onder het kopje Environment in het duurzaamheidsverslag van het accountantskantoorworden opgenomen. "Begrijpen we dit?", vraag ik aan de studenten. Iedereen kijkt elkaar vertwijfeld aan.
We moeten ons realiseren dat deze materie voor veel mensen moeilijk behapbaar is en enorm veel tijd en dus geld aan scholing gaat kosten. Voor ons als kantoor, maar zeker voor klanten. Ondernemers zijn geïnteresseerd en zeker welwillend, maar kunnen dit niet betalen. Zeker mkb-ondernemers niet. Verder twijfel ik eraan of we niet doorslaan; kunnen we soms niet gewoon niets doen?
Een zorgbestuurder stelt mij de vraag over Governance: we hebben een HKZ-certificering, een WNT-normering, een zorgbrede governance code, een klachtenregeling en een rechtmatigheidscontrole door een accountant, wat willen jullie nog meer? Nog meer administratie? Hoe staat het met de kosten voor de zorg?
Als accountants anno nu is het in mijn ogen betekenisvol om de strategie te herdefiniëren met de ondernemer en om met de duurzame (niet-financiële) bril naar de organisatie te kijken. Laten we met drie materiële thema's de visie concretiseren en hierop een tactiek, met eventueel KPI's, formuleren. Dit lijkt mij voor een regulier bedrijf voldoende. Hoewel dromen belangrijk is, moeten ze worden getemperd met een gezonde dosis realisme. Grote veranderingen vereisen niet alleen visie, maar ook draagkracht en een praktische aanpak. Creëren we niet te veel luchtballonnen met zijn allen? Ondernemers vertellen mij dat ze vaak niet of nauwelijks de jaarrekening lezen; waarom zou dat dan bij het duurzaamheidsverslag wel het geval zijn?
Op 7 november 2024 ga ik hierover in gesprek tijdens een live webinar over duurzaamheid in het mkb.