Discussie Opinie 14 april 2023

Laat het mkb niet achterblijven met duurzaamheidsrapportages

De komende jaren worden meer bedrijven verplicht om duurzaamheidscijfers bij te houden, zoals vastgelegd in de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) die in november 2022 werd aangenomen door de EU. Omdat de invoering van deze regel nog gaande is, hebben financiële professionals en accountants nu de kans om het ook voor het mkb haalbaar te maken.

Alain Mulder

Hoe de CSRD in de praktijk precies uitwerkt is nog onduidelijk. Maar wat we wel weten, is dat bedrijven die al onder de huidige NFRD (Non-Financial Reporting Directive) vallen, vanaf 2024 aan de Europese Commissie moeten rapporteren over de milieu- en sociale impact van hun activiteiten. Vanaf 2025 komen daar grote bedrijven bij die nu niet onder de NFRD vallen en vanaf 2026 geldt het ook voor beursgenoteerde mkb-bedrijven. Omdat Europa koploper is op dit gebied, hebben de standaarden die wij ontwikkelen hoogstwaarschijnlijk wereldwijd impact. Net zoals onze standaarden voor GDPR (gegevensbescherming) binnen veel organisaties de praktijk zijn geworden.

Let op: Dit wordt meer dan alleen formuliertjes afvinken. Onder de CSRD zullen bedrijven over hun complete toeleveringsketen moeten rapporteren. We weten dat ongeveer 80 procent van de footprint van een product van andere bedrijven uit de waardeketen komt. We moeten dus aan de slag met het ophalen van deze informatie bij onze leveranciers, omdat de EU zoveel mogelijk primary data verwacht. Dit raakt niet-beursgenoteerde mkb-leveranciers nu al, doordat ze diezelfde informatie moeten kunnen aanleveren aan hun klanten. Ze moeten dus al op korte termijn aan de slag om hun duurzaamheidscijfers in kaart te brengen; ook al vallen ze volgens de richtlijnen niet onder de CSRD. Zo ontstaat er een ripple effect waarin vrijwel elk bedrijf wordt meegesleurd - dus ook het mkb.

Want stel dat je als mkb'er een onderdeel levert aan een grote fietsenfabriek. Voorheen werden daarbij geen vragen gesteld. Maar om straks aan de Europese wetgeving te kunnen voldoen, zal de fabriek heel precies willen weten van die kleine speler hoe dat onderdeel tot stand is gekomen. In welke landen werden de grondstoffen gewonnen? Hoeveel CO2 is daarbij vrijgekomen? Kortom: Wat is de footprint van het onderdeel en daarmee uiteindelijk het eindproduct.

Denk nu aan het mkb

Het grote verschil tussen mkb en grootbedrijf is dat laatstgenoemde een heel team van consultants kan aannemen om duurzaamheidsdata te verzamelen. De mkb'er heeft die luxe niet. De eigenaar moet het zelf doen, of misschien met de hulp van een  klein team.

Welke methode moet de mkb'er bijvoorbeeld gebruiken om duurzaamheidscijfers bij te houden? Weet de mkb'er überhaupt dat dit eraan zit te komen? Anders zitten grote bedrijven straks opgescheept met onbruikbare data. Ik gaf laatst een presentatie voor ongeveer honderd finance professionals, uit het mkb maar ook grote bedrijven, en vroeg wat ze wisten over de CSRD en dat deze er aan zit te komen. Slechts een handvol vingers ging de lucht in. Dat is de realiteit. Een onderneming als Albert Heijn komt dan ineens in de problemen, omdat de footprint van bepaalde lokale producten niet goed kan worden bepaald.

Dat is de reden dat Brigitte de Graaff, voorzitter van de IMA Sustainable Business Management Global Taskforce, een brief stuurde aan EFRAG, belangrijke adviseur van de Europese Commissie. De boodschap was simpel: we moeten koste wat kost voorkomen dat het mkb achterblijft.

Wij als finance professionals en accountants staan aan het voorfront van deze veranderingen, en kunnen nu een bijdrage leveren om te komen tot duurzaamheidsrapportagestandaarden die ook voor het mkb haalbaar zijn. Deze belangrijke rol van de finance professional wordt ook besproken tijdens de IMA Accounting & Finance European Conference op 20 april in Amsterdam. Zo kunnen we bijvoorbeeld onze kennis en ervaring gebruiken om deze transitie makkelijker te maken voor iedereen: de grote bedrijven die moeten rapporteren over hun toeleveringsketen én natuurlijk het mkb.

Unieke kans

En het mooie is nu juist: als we op tijd zijn, krijgt de mkb'er enorme kansen. De grootste invloed die deze nieuwe regelgeving uiteindelijk zal hebben, is immers op de consument. Die weet straks precies wat de meest duurzame optie is. En de slimme mkb'er maakt daarvan gebruik.

Zo zit er bij mij in de straat een nieuwe stomerij; een relatief kleine onderneming met een paar vestigingen. Op de website wordt van de daken geschreeuwd dat je je pak, of als onderneming je bedrijfskleding, hier duurzaam kunt laten stomen. Als de standaarden ook voor mkb’ers werkbaar worden, krijgen zij de gelegenheid om hier een Unique Selling Point van te maken.

Zo blijven alleen concurrenten die nog steeds geen zin hebben om zich met duurzaamheid bezig te houden automatisch achter. En zeg nou zelf: het valt te verwachten dat bedrijven die onder de CSRD vallen, gaan kiezen voor toeleveranciers die hun data op orde hebben. Nieuwe standaarden voor duurzaamheidrapportages: een unieke kans, óók voor het mkb.