Discussie Opinie 06 oktober 2023

Transparant op weg naar een inclusief en duurzaam accountantsberoep

Een duurzame toekomst voor het accountantsberoep is alleen haalbaar als het beroep aantrekkelijk is en blijft. Daar hoort een veilige en inclusieve werkcultuur bij, aldus Monika Bankert.

Monika Bankert

Soms lijkt het wel of er nog niets is veranderd, vergeleken met 25 jaar geleden. Eind 1998 verliet ik PwC, om zelf mijn agenda te kunnen beheren. Mijn eigen leven te kunnen indelen in privéleven, altijd nummer één in mijn leven, en in werk dat mij uitdaagde om het beste uit mezelf te halen. In die tijd werkte ik vier dagen en was ik net moeder geworden van mijn tweede dochter.

Ooit speelde ik wel met de gedachte om partner te willen worden. PwC was zeker bereid om mee te bewegen. Maar met vier dagen per week zou dit een flink aantal jaren vertraging opleveren, vergeleken met degenen die vijf+ dagen bleven werken in het traject naar partner. En die vertraging vond ik zo'n onzin. Ik voelde me juist door het 'moeder worden' enorm gegroeid in mijn persoonlijke ontwikkeling. Juist door het erkennen van mijn grenzen en het zien van die van de ander. Het beter en meer bewust omgaan met tijd en kwaliteit. Meer kijkend naar de menselijke kant van ons werk. Moeder worden voelde als een soort van next level in mijn volwassenheid.

Alsof twintig procent meer uren van hetzelfde, ook twintig procent meer kwaliteit geeft. Ik geloof in de verminderde meeropbrengst van ieder extra uur boven een minimumaantal uren per week. Het urendenken, het denken in kwantiteit in plaats van kwaliteit, overheerst nog steeds in onze beroepsgroep en dan vooral bij de grotere kantoren in het openbare beroep.

Tegelijkertijd zien we ook dat dit niet houdbaar is. Zie het recente rapport over PwC Australië, waarbij de extreme focus op prestaties en winst leidde tot ernstig ethisch falen. Focus op kwantiteit, op factureerbare uren en op omzet, zijn de verkeerde prikkels voor kwaliteit én voor een veilige werkcultuur. Prikkels die het beroep onaantrekkelijk maken.

Verandering is dus nodig voor een duurzame accountantstoekomst. Verandering begint met bewustzijn. En bewustzijn bereik je met transparantie over waar nu we staan. Met de billen bloot. Zodat we daarover kunnen reflecteren. Is dit wat we willen zijn als beroepsgroep? Is dit duurzaam voor de toekomst?

Een van de dingen die opvalt is de lekkende pijplijn voor vrouwen. Het aantal vrouwen dat het openbare beroep verlaat, en zich soms zelfs helemaal laat uitschrijven, is groter dan bij mannen. Deze lekkende pijplijn bestaat al zolang vrouwen de accountancystudie volgen. Met ondergetekende als voorbeeld-drop-out.

De eerste monitor van het diversiteitsconvenant van de NBA is begin oktober verschenen. Van de 39 kantoren die zich hebben verbonden aan het diversiteitsconvenant is het 26 (twee derde) gelukt om data aan te leveren voor de eerste monitor. Deze informatieverschaffing is een onderdeel van de monitor. Doel van de monitor is om transparant te maken hoe de diversiteit zich ontwikkelt richting de (sub)top (cohort consistentie).

Deze eerste uitkomsten zijn vooral bewustmakend en transparant. Ze laten zien dat het voor een derde van de kantoren nog lastig is om data te verzamelen. Is het wel een prioriteit? Verder toont de monitor dat vrouwen relatief veel uitstromen bij de stap van medior naar senior en van subtop naar de top. Slechts zeven van de 26 organisaties besteden aandacht aan culturele diversiteit, waarbij er één ook daadwerkelijk data over culturele identiteit administreert. De eerste monitor maakt ons vooral bewust van het feit dat er nog veel stappen te zetten zijn op de weg naar een duurzame toekomst voor het beroep.

Die duurzame toekomst kan alleen als ons beroep aantrekkelijk is. Daar hoort een veilige en inclusieve werkcultuur bij. Met als uitkomst werk van hoge kwaliteit. Kwaliteit is het bestaansrecht van ons beroep. Meer diversiteit leidt tot meer kwaliteit.

De monitor is niet alleen een reflectie van diversiteit, maar ook van kwaliteit. Transparant op weg, naar een inclusief en duurzaam accountantsberoep.