Discussie Opinie 02 september 2022

De agrarisch accountant, de ideale gesprekspartner voor de boer zonder taboes

Minister van der Wal wil dat de stikstofuitstoot in 2030 is gehalveerd met vijftig procent. Onteigening van enkele boerderijen is hierbij een serieuze optie. De boeren zijn hier fel tegen: 'innoveren en niet halveren'. Ik denk dat nu de tijd is aangebroken dat agrarisch accountants hun rol pakken.

Richard Knops

Als trusted advisor zijn accountants in staat om meetbare zaken inzichtelijk te maken; anderzijds kunnen ze fungeren als de gesprekspartner met relevante partijen (banken, politiek en leveranciers).

Innoveren vindt volgens de Land- en Tuinbouw Organisatie Nederland (LTO) grofweg plaats op twee verschillende manieren: het anders organiseren of via technische innovaties.

Anders organiseren betekent:

• Vee meer in de wei te laten grazen. Oftewel: de weidegang moet omhoog
• Het voermanagement (minder eiwitrijk)
• Mest mengen met water 
• Extensiveren, een manier van landbouw- en veeteelt waarbij gebruik wordt gemaakt van meer grond per dier.

Op deze manier komt de urine en de mest minder met elkaar in contact, wat minder ammoniakemissie tot gevolg heeft. Bovenstaande zaken zijn voor de accountant goed meetbaar te maken, vanuit de bedrijfsadministratie of andere tools, en met de aanwezige BI-software goed om te zetten in dashboards lijkt me.

Technische innovaties conform de regeling Ammoniak en veehouderij

• In de stal gaat het dan vooral over moderne stalvloeren (emissiearm)
• Lely Sphere (een circulair te installeren stalsysteem)
• Luchtwassers

Dit soort innovaties gaan vaak gepaard met zeer grote investeringen. Je moet hier al gauw denken aan tienduizenden euro's per vloer of machine. Een goede verstaander begrijpt dat dit geld moet worden terugverdiend binnen een jaar of tien en dit leidt al gauw tot schaalvergroting. Verder zijn banken ook niet happig om dit te financieren. Rabobank financiert ongeveer negentig procent van de boerderijen en staat open voor een gesprek, maar stelt strenge eisen. De agrarisch accountant als gesprekspartner lijkt me hierbij een must.

Verdienmodel

En wat te denken van leveranciers en consumenten (waaronder veevoerleveranciers en supermarkten). Door andere manieren van werken en innovaties kan de prijs van de producten zomaar twee keer zo duur worden. Het kan dus zomaar zijn dat het huidige verdienmodel wijzigt. Op het gebied van geavanceerde rekenmodellen met fiscale sjablonen, zou het goed zijn eens te kijken welke scenario's we kunnen schetsen.

Krimp

Het laatste scenario gaat er om de bedrijfsopvolging van pensioengerechtigde boeren te stoppen, waardoor boeren die in de omgeving blijven meer ruimte ter beschikking krijgen om te boeren. In dit scenario zullen berekeningen moeten worden gemaakt voor verkoop, dan wel overdracht aan een concullega.

Taboes zijn er niet voor ons als accountant. Bespreek allereerst de kabinetsplannen voor de boerderij. Naast de stikstof liggen er namelijk nog andere plannen op tafel, waaronder voor biodiversiteit, bodemgezondheid en waterkwaliteit. Genoeg taboes dus. Een ding is echter zeker: er is geen ontkomen meer aan, de stikstoftransitie is ingezet. De boeren hebben nu onze hulp nodig. De vraag is nu: wie o wie gaat onze boeren weer helpen boeren?