Discussie Opinie

Stille ramp in de Limpergzaal

Iets te laat liep ik op 16 juni de Limpergzaal bij de NBA in voor de Accounttech bijeenkomst. Het thema duurzaamheid stond prominent op de agenda. Ik was dan misschien te laat, maar ruimschoots op tijd om getuige te zijn van de stille ramp die zich daar voltrok.

Joris Joppe

Op het podium stond een medewerker van AWS (de tak van Amazon waar je hosting en andere IT-diensten af kunt nemen). Een ietwat introverte man vertelde in het Engels wat AWS doet met duurzaamheidsdata. Als ik het kort zou moeten samenvatten, komt het neer op het volgende. Verzamel zoveel mogelijk duurzaamheidsdata, variërend van sustainability reports tot satellietbeelden. Sla die data op en laat daar je beste machine learning specialisten op los. Laat ze uit deze data inzichten op bedrijfs-, sector-, en regioniveau destilleren. De informatieproducten die hieruit volgen, worden verkocht aan banken, asset managers en investeerders. Die gebruiken deze producten op hun beurt om de milieurisico's in hun portefeuilles in te schatten. Knap. En kennelijk werkt het.

De klap op de vuurpijl was een slide waarin de beste man doodleuk liet zien hoe ze een sustainability report geautomatiseerd konden analyseren en hoe voor de drie componenten van ESG (environmental, social en governance) een score werd berekend. Leuk, zul je zeggen. De echte verrassing was dat ze op basis van de enorme hoeveelheid data hier een geschatte werkelijke score naast hadden gezet. Onder het eufemistische kopje 'walk the talk'..... Precies op dat moment liep er iemand de zaal uit. Dat was waarschijnlijk een accountant die dacht dat er nog geld te verdienen was met assurance bij ESG-rapportages. Geef AWS nog een paar jaar en meer data en dan hebben we geen ESG-rapportages meer nodig, laat staan dat we daar een verklaring bij moeten geven.

Ik bespeurde geen paniek in de zaal. Geen indringende vragen of bezorgde blikken. De man van AWS, een beleefde Brit, glimlachte slechts minzaam. Als hij de presentatie daarvoor een beetje had kunnen volgen, was hij waarschijnlijk in onbedaarlijk lachen uitgebarsten. Die presentatie ging namelijk over het oerwoud aan standaarden en verplichtstellingen voor ESG-rapportages dat in Europees verband wordt opgetuigd. Sommige accountants kijken er reikhalzend naar uit, want met standaarden kunnen we wat. Reasonable assurance of iets dergelijks. Het wordt lastig, maar wij accountants zullen dat varkentje wel eens even wassen!

De timelines van al die regelgeving die twee, drie, vier jaar de toekomst in kijken. Een horizon die voor banken kennelijk onacceptabel lang is. Die hebben hun informatie allang bij Amazon gekocht.

Met het verhaal van AWS in het achterhoofd doet het allemaal nogal aandoenlijk aan. Too little, too late. Mij bekruipt toch het gevoel dat we het ESG-probleem (of kans zo je wilt) wel hebben gezien. We hebben vervolgens in onze gereedschapskist gekeken. Daar zagen we onze vertrouwde gereedschappen als reporting standards en controlerichtlijnen en we dachten: "Dat werkt prima voor financiële rapportages! Moet goed genoeg zijn."

We moeten onszelf echt afvragen of we het hiermee gaan winnen van de modellen van Amazon. Ik ben niet zo van het gokken, maar als de geschiedenis ons iets geleerd heeft, dan is het wel dat het verstandig is om je geld op Amazon te zetten….

Wat vindt u van deze opinie?

Reageer Spelregels debat

Joris Joppe is registeraccountant en managing director bij Visionplanner.

Gerelateerd

9 reacties

Henk Uunk

De echt stille ramp is in mijn ogen dat, via banken of anderszins, massieve hoeveelheden data aan externe partijen als AWS ‘gelekt’ worden. Van wie is deze entiteits-specifieke data? En hebben de (indirekt) aanleverende entiteiten als data al wordt verzameld dan geen recht op een financiële compensatie? Nu worden de kosten gedragen door de rapporterende entiteiten en strijkt de verzamelaar de winsten op, nog afgezien van de risico’s op concurrentie-misbruik van de verzamelde data. Dat is pas de echt stille ramp.
Misschien moeten we toch een grotere rol toedelen aan een Europese overkoepelende organisatie; is Eurostat een idee?

Joris Joppe

@Johan Peters - ik met zeggen dat ik me meer focus op het MKB waar de rol van accountant adviseur fundamenteel anders zou moeten zijn dan rapporteren en controleren.
In dat deel van de markt, kunnen we echt het verschil maken. Ik ben me ervan bewust dat we daar nu niet altijd tools en kennis voor hebben maar als het we het maatschappelijk belang laten prevaleren, zouden we dat volgens mij heel snel bij moeten spijkeren....

Joris Joppe

@Jan Bouwens - ten dele met je eens. Maar er zijn wel degelijk externalities die je ook kunt meten zonder dat de onderneming erover rapporteert - zeker niet altijd - maar dat is volgens mij wel waar big tech op gokt.

Johan Peters

Ik denk dat je een onderscheid moet maken tussen de techniek en tussen betrouwbare toepassing daarvan. Voor dat laatste verlaat ik me liever niet op de tech-reuzen in deze wereld. Mijn persoonlijke mening is overigens dat ESG niet op het bordje van de (controlerend) accountant zou moeten liggen. Daarover kan je verschillend denken. Toezichthouders en overheden zien dat bijvoorbeeld anders. Vermoedelijk omdat betrouwbare toepassing van techniek ook door hen wat meer verwacht wordt van accountants dan van andere gegadigden. Mijn paniek zit hem vooral in "wat moet ik dan straks?" en "hoe ga ik dat dan doen?" dan in het mogelijk missen van omzetkansen. Die kansen gun ik graag aan anderen dan accountants.

Jan Bouwens

@Joris Ik begrijp je zorg. Echter, als we iets weten uit machine-learning dan is het dat greenwashing aan de orde van de dag is. We kunnen met ML greenwashing opsporen. Amazon kan dat niet zelf doen. Zo zien we ook bedrijven als sustainalytics op dit moment ESG metrics attesteren, terwijl ze er commercieel belang bij hebben. Ook de methode is niet per se voldoende om op te varen als belegger omdat men eenvoudig de rapportering van de organisatie als startpunt neemt en dus niet “onder de motorkap kijkt”. Er is met andere woorden weinig reden om van een ramp te spreken tenzij het systeem van rapportering gebaseerd wordt op blockchaintechnologie. Maar zelfs dat geeft geen garantie!

Nart Wielaard

Joyoti Banerjee schreef over hoe de wereld van bedrijfsinformatie zich ontwikkelt en kwam met het heerlijk eenvoudig 'the tap and the lake'. Accountants richten zich op de tap. Terwijl het lake steeds releanter wordt.
https://fronesys.com/the-changing-flows-of-corporate-performance-information/

Joris Joppe

Beste Alexander, ik deel je mening niet dat buitenstaanders makkelijk iets over de duurzaamheid van een ondernemer kunnen zeggen in het woud van marketing en misinformatie. Daar kunnen accountants best een rol in spelen maar dan hebben we wel ander gereedschap nodig. Ik denk ook dat we duurzaamheid best kunnen objectiveren. Dat ieder daar dan zijn eigen belang aan hecht is natuurlijk prima. Ik ken mensen die denken dat CO2 uitstoot niet relevant is. Mag van mij maar volgens mij is dat hetzelfde als de ene investeerder die cashflow belangrijk vindt en de andere die juist groei belangrijk vindt.

Alexander Vissers

Wat een zegen! Hoe geweldig als deze beker aan ons voorbij gaat. Overigens is het volgens mij niet zozeer de stelling dat accountants dachten dat standaarden voldoende zijn maar meer dat we beseffen dat er zonder standaarden niets betekenisvols uit kan komen. Een heel realistische kijk op de dingen. Overigens, een slide, echt? Amazon en een slide? Duurzaamheid is al vier decennia een toverwoord en nog steeds kan niemand uitleggen wat het is. Maar de logica gebiedt Shell als een van de meest duurzame ondernemingen te kwalificeren, ze doen al meer dan een eeuw mee aan de top. Een verklaring bij een jaarrekening heeft toegevoegde waarde omdat niemand voor zichzelf de juistheid daarvan kan beoordelen. ESG heeft die waarde niet omdat ook buitenstaanders en partijen als de ondernemingsraad prima kunnen beoordelen hoe een onderneming het op dat gebied doet. Je leert meer uit publieke emissiedata dan uit een ESG verslag.

Pieter de Kok

Haha

Klinkt goed Joris, kunnen we die Machine Learning lijn ook direct doortrekken naar de jaarrekeningcontrole? Scheelt een hoop gedoe, de AWS Auditor.

Of zijn we nog niet zover?

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.