Discussie Opinie 01 februari 2022

Discontinuïteit in het mkb: een wereld van schaamte en bedrog

Eindelijk alles weer open, MKB-Nederland blij en iedereen opgelucht, zou je denken. De realiteit is vaak anders; door corona getroffen mkb-ondernemers moeten alle opgebouwde schulden als gevolg van steunmaatregelen gaan terugverdienen. Ik vraag me in alle eerlijkheid af of we nu al niet te laat zijn.

Richard Knops

We kennen allemaal de ondernemers met succesverhalen die baat hadden bij corona: thuisbezorgdiensten, webshops en online softwareverkopers met torenhoge winsten. Maar laten de ondernemers met torenhoge schulden ook het achterste van hun tong zien?

Vanaf 1 oktober 2022 moeten belastingschulden vanuit corona binnen zestig maanden worden afgelost. Bij sommige mkb-ondernemers gaat dat om duizenden euro's per maand cashflow. Verder zitten eenmanszaken met TOZO-leningen van 10.000 euro of terugbetalingsverplichtingen van onterecht verkregen TOZO. Besloten vennootschappen kampen vaak met te veel ontvangen NOW- of TVL-geld. Daarnaast zijn er bedrijven met hoge mkb-bankkredieten en soms zelfs hoge openstaande rekeningen van hun accountant, als gevolg van verplichte overheidscontroles op steungeld.

Mentale problemen zijn enorm groot. Na alle lockdowns is het personeel in de getroffen branches (waaronder de horeca-, reis- en evenementenbranche) lastig te vinden. Medewerkers zijn gedemotiveerd en hebben geen zin om in een branche te werken zonder te weten of die in de winter weer dicht zal gaan. Ook stoppen ze eerder met hun studie Toerisme. 

Ondernemers hebben minder ambitie. "De markt is veranderd. Consumentengedrag is anders dan voor corona. Mijn bedrijfsmodel is verouderd", zijn veelgehoorde uitspraken. Door het niet werken is hun ondernemersdrift afgenomen. Ze zijn gewend geraakt aan niet werken en leven van steun.

Verder hebben ze een gevoel van schaamte. De gemiddelde particulier met schulden klopt om 5 over 12 aan voor hulp. Maar de gemiddelde ondernemer wacht tot het kwart over 12 is. Tot hij of zij echt geen uitweg meer ziet. Dan is het eigenlijk al te laat. Ondernemers zullen verder vanuit schaamte voor de buitenwereld hun uitgavenpatroon niet aanpassen. Dit alles helpt ook fraude in de hand en wat denk je verder dat het voor invloed heeft op de bedrijfscultuur?

Voor mkb-accountants breekt nu een belangrijke tijd aan. Wij moeten nu in actie komen, anders dan via het onszelf verrijken aan controles op steungeld. Trekken we snel genoeg aan de bel en komen we nu met een goed reorganisatievoorstel of een vernieuwd bedrijfsplan? Het opstellen van een liquiditeitsprognose is wenselijk, maar kijken we ook verder? Beoordelen we ook de bedrijfscultuur en het uitgavenpatroon van de ondernemer? Durven wij ook slecht nieuws te brengen of een coachende rol in te nemen?

Het venijn zit in de staart. Het water staat de getroffen mkb-ondernemers aan de lippen en de moed zit in de schoenen. Vanuit schaamte laten ze dit echter niet blijken of stoppen ze hun kop in het zand. Nu het vijf voor twaalf is, ben ik benieuwd welke accountant zijn of haar zorgplicht echt serieus gaat nemen.