Een accountant heeft toch ook een geweten!
Hoe ver reikt de poortwachtersfunctie van de accountant, als door maatschappelijke druk steeds meer waarde wordt gehecht aan integere en duurzame bedrijfsvoering?
Leon van den Nieuwenhuijzen
Afgelopen vrijdag 2 juli 2021 werd het slachthuis Gosschalk in Epe gesloten vanwege misstanden bij het slachten van dieren. En het is niet de eerste keer dat het in dit slachthuis verkeerd gaat, maar dat geldt voor meer slachthuizen in Nederland.
Daarover is al veel gezegd en geschreven; ook toen de toezichthouder, de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA), werd overgeheveld van Volksgezondheid naar Landbouw. De slager keurt sindsdien zijn eigen vlees. Een waakhond zonder tanden. Als je dan ook nog kijkt naar de erbarmelijke omstandigheden waarin veelal arbeidsmigranten in deze slachthuizen moeten werken (en hier ‘wonen’), kun je toch spreken van een onaanvaardbare situatie voor zowel mens als dier. Zie trouwens ook het rapport van de commissie Roemer ‘Geen Tweederangsburgers’ van oktober 2020.
Nu mijn vraag: wat doet dit met de controlerend accountant van dergelijke slachterijen, zeker als in het jaarverslag weer ronkende passages staan over duurzaamheid en goed werkgeverschap? Hoe ver reikt in dit soort situaties de ook door de NBA voorgestane poortwachtersfunctie van de accountant; zeker als je ziet dat door maatschappelijke druk steeds meer waarde wordt gehecht aan een integere en duurzame bedrijfsvoering? Wellicht zijn of worden deze aspecten nog belangrijker dan de financiële cijfers. Ook trouwens in relatie met het door de NBA gepromote gedachtegoed over integrated reporting en integrated audit.
De maatschappij pikt het niet meer en een slecht imago op dit vlak kan dan, zoals in dit voorbeeld, rechtstreeks de continuïteit van de bedrijfsvoering raken. Toch ook een aspect dat de accountant in zijn of haar afweging dient te betrekken.
Dit vraagstuk speelt natuurlijk in meer branches, zoals de (glas)tuinbouw, de logistiek (zie bijvoorbeeld de omstandigheden waarin buitenlandse chauffeurs in het weekend in hun eigen cabine moeten verblijven op parkeerplaatsen), maar ook de uitzendbureaus die dergelijke bedrijfstakken voorzien van goedkope arbeidsmigranten en daarbij vaak zorgen voor slechte huisvesting.
Ik besef dat dit geen gemakkelijk vraagstuk is, maar een (controlerend) accountant is toch ook maar een mens, met eigen waarden en normen. Gelukkig maar.
Gerelateerd
Eumedion en VEB over de CSRD: 'Accountant moet scherp zijn op materialiteitsassessment'
Registeraccountants bij bedrijven en bij accountantskantoren maken zich op voor de rapportage volgens de Europese duurzaamheidsrichtlijn CSRD. In het eerste kwartaal...
'Accountant moet geen alleenrecht krijgen op controle van duurzaamheidsrapportages'
Om accountants in Nederland het alleenrecht te geven op de controle van duurzaamheidsinformatie is geen goed idee, meent emeritus hoogleraar Ruud Vergoossen. Accountants...
Mkb-accountants zijn sceptisch over duurzaamheidsverslaggeving
Mkb-ondernemingen zijn, als ze niet-beursgenoteerd zijn, niet verplicht om aan de Europese duurzaamheidsrichtlijn CSRD te voldoen. Maar ze kunnen wel te maken krijgen...
Bomen en bos
Vanaf dit boekjaar moeten accountants een verklaring afgeven bij duurzaamheidsrapportages. Wim Bartels is bezorgd dat het beroep daarbij straks door de bomen het...
Voorlopig mogen alleen accountants zekerheid geven bij duurzaamheids-rapportages
De implementatie van de CSRD-richtlijn in de Nederlandse wet is een stap verder. Nederland kiest ervoor om vooralsnog alleen accountants toe te staan om duurzaamheidsrapportages...